Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν το 2022 η Ε.Ε. επέβαλλε κυρώσεις στη Ρωσία εξαιτίας της εισβολής της χώρας στην Ουκρανία, ο τότε Ρώσος πρέσβης στην Κύπρο Στανισλάβ Οσάτσι προχωρούσε σε μία αποκαλυπτική συνέντευξη που ενείχε και το στοιχείο της απειλής. Εκφράζοντας βεβαιότητα πως οι κυρώσεις δεν θα πλήξουν τη χώρα του, έλεγε πως οι Ευρωπαίοι πυροβολούν τα πόδια τους με αυτή την κίνηση. Εκτιμούσε πως ενώ οι Ρώσοι τουρίστες μέχρι σήμερα έρχονταν στην Κύπρο θα επιλέγουν πλέον την Τουρκία. Και διερωτάτο με έναν αφοπλιστικό κυνισμό αν θέλαμε όντως κάτι τέτοιο. Ήταν μία ομολογουμένως ενδιαφέρουσα τοποθέτηση, ενός πρέσβη που για χρόνια συμπεριφερόταν ως κυβερνήτης της χώρας και όχι ως φιλοξενούμενος. Γιατί για χρόνια ξεπερνούσε τα διπλωματικά θέσμια, μιλώντας με σκληρή γλώσσα εναντίον Κύπριων δημοσιογράφων. Ήταν άλλωστε ο λόγος για τον οποίο ο συγγραφέας και ερευνητής Μακάριος Δρουσιώτης έφυγε από το Προεδρικό, όταν έγραψε το περιβόητο βιβλίο για τον ρόλο της Ρωσίας στο Κυπριακό και αρκούντως παρεμβατικός στην πολιτική ζωή του τόπου. Ενδεικτικές οι νουθεσίες του, όταν ο τότε πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου σε συνέντευξή του εκτίμησε πως εξαιτίας των σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας θα μπει στην άκρη το Κυπριακό.
Για τις παρεμβάσεις του και τον ομολογουμένως προκλητικό του ρόλο λίγοι ήταν εκείνοι που αντιδρούσαν. Κάποιοι δουλοπρεπώς θεωρούσαν πως η φίλη χώρα και σύμμαχος έπρεπε να είναι μονίμως ικανοποιημένη από τις θέσεις μας, άλλοι υπολογιστικά σκεπτόμενοι την οικονομική εξάρτηση της Κύπρου από αυτήν, έκλειναν τα μάτια και τα αφτιά στις διπλωματικές εκτροπές. Χρειάστηκε να φτάσουμε στο σημείο να μας λέει πως πυροβολήσαμε τα πόδια μας με την επιβολή κυρώσεων, για να αντιληφθούμε πως σε όλα υπάρχουν όρια, θέσεις αρχών και πως οι διπλωματικές σχέσεις δύο χωρών θα πρέπει να βασίζονται στον αλληλοσεβασμό και την αλληλοεκτίμηση.
Τον Οσάτσι θύμισε σήμερα η συμπεριφορά του πρέσβη του Ισραήλ Ορέν Ανολίκ. Μίλησε για την εμφάνιση μιας «ασυνήθιστης αντισημιτικής ρητορικής στον δημόσιο λόγο στην Κύπρο» και κάλεσε μάλιστα τις φωνές εκείνες που είναι υπεύθυνες, να καταδικάσουν «τη γλώσσα του αντισημιτισμού, της διασποράς του φόβου και της συλλογικής δαιμονοποίησης με σαφήνεια, αποφασιστικότητα και χωρίς αμφιβολία». Θεωρήθηκε από πολλούς ότι φωτογράφιζε τον γ.γ. του ΑΚΕΛ Στέφανο Στεφάνου, καθώς ο τελευταίος στο εκλογικό συνέδριο του κόμματος την περασμένη βδομάδα προειδοποίησε για τη μαζική πώληση ακινήτων σε Ισραηλινούς. Η δήλωση του κ. Στεφάνου ήταν εξόχως υποκριτική, αν λάβει κανείς υπόψη πως το κόμμα της Αριστεράς δεν εξέφρασε παρόμοιες ανησυχίες τον κατάλληλο χρόνο για τις μαζικές πωλήσεις ακινήτων σε Ρώσους και Κινέζους επενδυτές διά της πολιτικής των χρυσών διαβατηρίων. Αλλά κυρίως προβληματική, αν ληφθεί υπόψη πως το κόμμα προχωρούσε σε σαφή στοχοποίηση κοινωνικής και εθνοτικής ομάδας όταν μιλούσε για γκέτο Ισραηλινών. Όσο προβληματική κι αν ήταν όμως η δήλωση του γ.γ. του ΑΚΕΛ θα κριθεί από τους πολίτες και θα επικριθεί από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Δεν εμπίπτει στον ρόλο ενός πρέσβη να παρεμβαίνει με αυτό τον τρόπο στην πολιτική ζωή του κράτους στο οποίο φιλοξενείται ζητώντας καταδίκες.
Όμως, το πιο ανησυχητικό όλων είναι η ευκολία με την οποία κατάγγειλε μια χώρα για αντισημιτική ρητορική και δαιμονοποίηση του Ισραήλ. Μία χώρα στην οποία ουδέποτε υπήρξε ένα τέτοιο φαινόμενο και ουδέποτε καλλιεργήθηκε. Ο Ορέν Ανολίκ είναι χρόνια στην Κύπρο και γνωρίζουμε πως έχει αναπτύξει πολύ ισχυρούς δεσμούς με κοινωνικά σύνολα, ομάδες και πολιτικούς χώρους. Έπρεπε συνεπώς να αντιλαμβάνεται και το τι ισχύει στη χώρα και πόσο σοβαρό αντίκτυπο έχουν τέτοιες εκφράσεις.
Ζούμε σε μία εποχή που ο κόσμος αλλάζει άρδην, που τα αυτονόητα δεν είναι πλέον αυτονόητα. Όμως ο αντισημιτισμός είναι μια ορολογία τόσο δυνατή, τόσο τραυματική, αλλά και τόσο συγκεκριμένη. Φτάσαμε πλέον στο σημείο όπου η καταγγελία του αντισημιτισμού, από όπλο υπεράσπισης απέναντι στο μίσος και τη μισαλλοδοξία, πλέον ο όρος χρησιμοποιείται ακρίτως και κατά το δοκούν. Όποιος επικρίνει την κυβέρνηση Νετανιάχου για τις πολιτικές της να θεωρείται εχθρός. Όποιος μιλά για γενοκτονία στη Γάζα να θεωρείται κακομαθημένο παιδί της Δύσης που στηρίζει δολοφόνους. Και ο αντισημιτισμός, που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα, ο αγώνας για τον αντισημιτισμό που ήταν ένας αγώνας μνήμης ούτως ώστε να μην ζήσουμε ποτέ στο παρελθόν παρόμοιες θηριωδίες, να εργαλειοποιείται, για να πνίξει την όποια κριτική. Και να μετατρέπει σιγά-σιγά έναν ολόκληρο λαό όμηρο της πολιτικής Νετανιάχου.
economidoum@kathimerini.com.cy
