Της Μαρίνας Οικονομίδου
Τη Δευτέρα που πέρασε, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης έκανε το επίσημο πρώτο του βήμα στο κομματικό σκηνικό. Παρουσιάζοντας την Κίνηση «Άλμα» εξηγούσε πως όραμά του είναι να αλλάξει τη χώρα μέσα από την ευρεία μεταρρύθμιση του κράτους και τη διασφάλιση του κράτους δικαίου. Το ερώτημα που τέθηκε αμέσως ήταν κατά πόσο η εξαγγελία και το όλο εγχείρημα πληρούσε τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί όλο αυτό το διάστημα. Και κυρίως, πόσο διαφορετικό θα μπορούσε να είναι το «Άλμα» του Οδυσσέα Μιχαηλίδη από τόσα άλλα προσωποπαγή κινήματα που έχουν ιδρυθεί όλο αυτό το διάστημα, έχουν προκαλέσει υψηλές προσδοκίες αλλά μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα εξαφανίστηκαν. Λίγο η ισχνή παρουσία κόσμου, λίγο το όλο παλιακό στήσιμο της εκδήλωσης και κυρίως τα διαφορετικών φιλοσοφιών και απόψεων πρόσωπα που περιτριγύριζαν τον τέως γενικό ελεγκτή στο πάνελ, ήταν αρκετά για να ενισχύσουν την αίσθηση ότι ίσως να έγινε πολύ κακό για το τίποτα. Το κατά πόσο ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης και η καινούργια κίνησή του μπορούν να αποτελέσουν τη ρήξη με το κατεστημένο ή μία επανάληψη όλων όσων είδαμε να παρελαύνουν τόσα χρόνια στο κομματικό πεδίο, είναι κάτι που θα διαπιστωθεί το επόμενο διάστημα. Το σίγουρο είναι πως ο τέως γενικός ελεγκτής μπαίνει πλέον στα βαθιά της πολιτικής με έναν άλλο ρόλο, πολύ πιο άχαρο από αυτόν του ανεξάρτητου αξιωματούχου, αυτόν του κομματάρχη, σε ένα κομματικό σκηνικό ήδη απαξιωμένο από τον κόσμο.
Κομματάρχης σ’ ένα απαξιωμένο σύστημα
Προφανώς η δράση του Οδυσσέα Μιχαηλίδη όλα αυτά τα χρόνια στην Ελεγκτική Υπηρεσία με τη σωρεία αποκάλυψης σκανδάλων είχε συμβάλει στο να κτίσει ένα ισχυρό κοινό από υποστηρικτές και να γιγαντωθεί αυτό με την απόλυσή του. Η δημοτικότητά του καταγράφεται διαχρονικά από τις δημοσκοπήσεις που παρουσίαζαν ότι ο θεσμός της Ελεγκτικής Υπηρεσίας απολαμβάνει τα υψηλότερα ποσοστά εμπιστοσύνης από τον κόσμο και σήμερα με τη δημοτικότητα που καταγράφει ως εν δυνάμει πολιτευτής ο τέως γενικός ελεγκτής. Παράλληλα, όμως, δημιούργησε ένα εχθρικό ακροατήριο, είτε από πρόσωπα που επηρεάζονταν από τις αποκαλύψεις του, είτε από εκείνους που θεωρούσαν τον λόγο του ιδιαίτερα τοξικό και ισοπεδωτικό. Η παρουσία του στην πολιτική αρένα θα καταδείξει τι από τα δύο θα επικρατήσει και αν η δυναμική που έκτισε ως ανεξάρτητος αξιωματούχος δεν θα ξεφουσκώσει με την αλλαγή καπέλου. Γιατί ένα είναι να μπορείς να αποκαλύπτεις σκάνδαλα από το βάθρο του γενικού ελεγκτή, άλλο να περιορίζεσαι σε καταγγελτικό ρόλο ως κομματάρχης. Το σίγουρο είναι ότι ο ίδιος φιλοδοξεί να κερδίσει τους απογοητευμένους από το σύστημα ψηφοφόρους, την εξωσυστημική, όπως ο ίδιος αρέσκεται να λέει, ψήφο. Σε αυτό θα τον βοηθήσει η ξεκάθαρη –σε αντίθεση με τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης– αντιπολιτευτική του θέση. Η επιθετική πολιτική του απέναντι στην κυβέρνηση –που είναι πλέον ιδιαίτερα εύθραυστη– μπορεί να συνασπίσει όλους εκείνους που έχουν απογοητευτεί από τις πολιτικές του Νίκου Χριστοδουλίδη. Την ίδια στιγμή, έμφαση αναμένεται να δώσει στη διαφάνεια και το κράτος δικαίου, σε μία περίοδο που το πολιτικό σύστημα απαξιώνεται από τα σκάνδαλα της διαφθοράς. Όμως το ζήτημα για τον ίδιο, είναι ότι αυτή ακριβώς η απαξίωση για το σύστημα, την οποία και ο ίδιος καλλιέργησε όλο αυτό το διάστημα, ενδεχομένως να φθείρει τελικά και τον ίδιο. Έχουμε άλλωστε δει παραδείγματα προσώπων που ενώ απολάμβαναν δημοτικότητα φθάρηκαν με την ανάληψη εξουσίας. Φάνηκε στην περίπτωση του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, αλλά κυρίως στην περίπτωση της Αννίτας Δημητρίου που αν και παραμένει δημοφιλής έχει φθαρεί από την ημέρα που ανέλαβε την προεδρία του ΔΗΣΥ. Εδώ ακριβώς θα διαφανεί πόση θα είναι η φθορά του Οδυσσέα Μιχαηλίδη ως κομματάρχη και πόσο μπορεί να τη διαχειριστεί. Γιατί ένα πράγμα είναι να παίζεις με το ραφιναρισμένο κουστούμι του ανεξάρτητου αξιωματούχου και άλλο να βάζεις την πολυφορεμένη φανέλα του κομματάρχη με όλα όσα τη φέρει.
Οι προκλήσεις
Σε ένα κλίμα απαξίωσης των κομμάτων, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις εξής προκλήσεις το επόμενο διάστημα:
• Την απειρία στο πώς στήνεται και πώς οργανώνεται ένα κόμμα.
• Την επίθεση από πολιτικά κόμματα και αρχηγούς που τον έβλεπαν μέχρι σήμερα ως σύμμαχο και πλέον τον θεωρούν ως τον κύριο πολιτικό αντίπαλο.
• Τη δυσκολία να ισορροπήσει σε ένα πολυσυλλεκτικό εν πολλοίς αντιφατικό σε φιλοσοφία ακροατήριο.
• Την ανάγκη να έχει θέσεις σε όλα ανεξαιρέτως τα θέματα, δυσαρεστώντας αναπόφευκτα κάποιους εκ των συνεργατών του και των υποστηρικτών του.
• Θα είναι υπόλογος για λάθη, παραλείψεις και ατυχείς συμπεριφορές συνεργατών του.
• Την ανάγκη να βρει τις απαραίτητες χορηγίες για να λειτουργήσει το νεοσυσταθέν κόμμα στο πλαίσιο της διαφάνειας και της αξιοκρατίας που ο ίδιος εδώ και καιρό επαγγέλλεται.
Προσεχώς… αχταρμάς
Η απειρία του φάνηκε με το καλημέρα, αν ληφθεί υπόψη η επιλογή του να τον πλαισιώσει ένα πρόσωπο με ακραίες θέσεις στο μεταναστευτικό, στα θέματα που αφορούν την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα αλλά και με έντονη θέση εναντίον του εμβολιασμού. Είτε γνώριζε τις πεποιθήσεις τού εν λόγω προσώπου και αποδέχτηκε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της εξαγγελίας του είτε όχι, είναι εξίσου προβληματικό για τη συνοχή του κόμματος. Το ερώτημα είναι αν ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης είναι έτοιμος να βάλει σαφείς γραμμές γύρω από το τι ακριβώς υποστηρίζει το κόμμα, δυσαρεστώντας κάποιους εκ των υποστηρικτών του, ή αν θα παρακολουθεί αμήχανος έναν αχταρμά θέσεων και φιλοσοφιών να εκπροσωπούν το κόμμα του.
Όμως, η απειρία του Οδυσσέα Μιχαηλίδη δεν φάνηκε μόνο από την περίπτωση των ατόμων που τον περιστοίχιζαν στην πρώτη του κομματική εμφάνιση. Η αιχμή που άφησε ότι στενός συνεργάτης του Προέδρου της Δημοκρατίας, γνώριζε από τον Ιούλιο 2024 –πριν από τις τελικές αγορεύσεις– ότι η απόφαση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου για απόλυση θα ήταν ομόφωνη, ήταν αρκετή για να προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων και να θεωρηθεί το πρώτο του αυτογκόλ. Δεν ήταν μόνο η συντονισμένη επίθεση που δέχτηκε από κυβέρνηση και κόμματα για τις καταγγελίες του. Ήταν ότι στην κατάθεση που κλήθηκε να δώσει, δεν έδωσε στοιχεία γύρω από τα όσα δημοσίως κατάγγελλε. Από τη μία λοιπόν ενίσχυσε το αφήγημα πολλών ότι ο λόγος του είναι μη στοιχειοθετημένος, μη σοβαρός, τοξικός και στόχο έχει να ισοπεδώσει όλους τους θεσμούς. Από την άλλη, θεωρήθηκε πως στο δικό του ακροατήριο, αυτό δηλαδή που δεν εμπιστεύεται ήδη κανέναν θεσμό, πέρασε με επιτυχία το μήνυμα του φαγώματός του από το υφιστάμενο σύστημα.
Η Ειρήνη και οι άλλοι
Πόσο έντονη θα είναι η πολεμική που θα δεχτεί από τα υπόλοιπα κόμματα θα εξαρτηθεί και από το ποια γνωστά πολιτικά πρόσωπα θα τον ακολουθήσουν. Έχουν για παράδειγμα ακουστεί πολλά για το φλερτ που γίνεται με τον Παύλο Μυλωνά και τον Ζαχαρία Κουλία. Η περίπτωση των δύο βουλευτών του ΔΗΚΟ μπορεί να προκαλέσει βεβαίως αντιδράσεις στην υφιστάμενη συνοχή του Άλματος, αν ληφθούν υπόψη οι φιλελεύθερες θέσεις του Χαρίδημου Τσούκα και του Κωνσταντίνου Χριστοφίδη που αντικρούονται με τις συντηρητικές θέσεις Μυλωνά και Κουλία σε ανθρώπινα δικαιώματα και Κυπριακό.
Όπως λέγεται στο παρασκήνιο, συζητήσεις γίνονται και με κάποιους βουλευτές που ολοκληρώνουν τη θητεία τους στη Βουλή με το κόμμα τους. Το μεγάλο ωστόσο ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο τι θα κάνει η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, δεδομένου ότι η πολύ δημοφιλής πολιτικός θα δώσει άλλη δυναμική με την παρουσία της στο νεοσυσταθέν κόμμα. Ο κ. Μιχαηλίδης δεν έχει κρύψει την επιθυμία του να κάνει το άλμα και η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ, ενώ μάλιστα οι δύο διατηρούν εδώ και χρόνια μία πολύ καλή συνεργασία που ωφέλησε και τους δύο. Το ερώτημα είναι αν οι φιλοδοξίες και των δύο συγκρούονται, δεδομένου ότι και οι δύο ενδιαφέρονται για τις προεδρικές εκλογές του 2028.
Οι προεδρικές εκλογές άλλωστε ήταν ο λόγος για τον οποίο ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης προχώρησε στη σύσταση κόμματος, αν και πρόσφατα σε συνέντευξή του στον ΑΛΦΑ έστειλε το μήνυμα προφανώς στην Ειρήνη Χαραλαμπίδου, ότι η δική του υποψηφιότητα δεν θα είναι προϋπόθεση. Η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ πάντως διατηρεί επί του παρόντος κλειστά τα χαρτιά της για μία σειρά λόγων. Θέλει να ολοκληρωθεί το συνέδριο του ΑΚΕΛ όπου θα επιβεβαιωθεί η μη συμπερίληψή της στο ψηφοδέλτιο του κόμματος λόγω περιορισμού θητειών, αλλά και το θολό, που έχει πει δημοσίως ο γ.γ. του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου, ζήτημα αξιοποίησής της. Οι σχέσεις των δύο πλευρών είναι γνωστό πως δεν είναι οι καλύτερες, ωστόσο ούτε ο ένας ούτε ο άλλος θέλει να χρεωθεί το διαζύγιο. Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου για παράδειγμα δεν θέλει να φύγει από το κόμμα, έχοντας το βάρος ότι πρόδωσε τον ΑΚΕΛικό κόσμο, αλλά να σταλεί το μήνυμα πως το ΑΚΕΛ της έκλεισε την πόρτα. Αν λοιπόν επιβεβαιωθεί ότι δεν έχει πλέον συγκεκριμένο ρόλο στο κόμμα, τότε θα μπορεί και η ίδια να λάβει τις αποφάσεις της για το πώς θα κινηθεί πολιτικά. Όλος αυτός το χρόνος βεβαίως τη βοηθά για να δει αν το Άλμα είναι όντως η επιλογή για την ίδια, ή ένα εγχείρημα που θα ξεφουσκώσει σύντομα.
Το μεγάλο ερώτημα που θα διαπιστωθεί στη συνέχεια είναι αν ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ορθά προχώρησε στην ίδρυση του κόμματος ή αν αυτή η κίνησή του αποδειχθεί ολέθριο λάθος. Κάποιοι λένε πως σύρθηκε από τα θέλω των υποστηρικτών του που έψαχναν στέγη. Άλλοι, πως ήταν ο μόνος τρόπος για να κρατηθεί στην επικαιρότητα και να διατηρήσει τη δυναμική που καλλιέργησε όλο αυτό το διάστημα. Το σίγουρο είναι πως με την ίδρυση του κόμματος, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης αλλάζει ρόλο, αλλάζει και τον τρόπο που τον βλέπουν πολλοί. Δεν είναι μόνο η καχυποψία των πολιτών απέναντι στα κόμματα, είναι και η καχυποψία των υπολοίπων κομμάτων, με τους οποίους έκαψε όπως όλα δείχνουν γέφυρες. Μειώνοντας κατ’ επέκταση σημαντικά το ενδεχόμενο να τον στηρίξουν στις επικείμενες εκλογές. Γιατί ένα είναι να στηρίζουν έναν πρώην ανεξάρτητο αξιωματούχο, άλλο έναν κομματάρχη, που συνέβαλε στη δική τους αποδυνάμωση.
Το παράπονο του Νικόλα
Ο Νικόλας Παπαδόπουλος είχε στηρίξει ένθερμα τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, όμως πλέον οι σχέσεις τους έχουν διαρρηχθεί.
Το ΔΗΚΟ, που το 2020 καταψήφιζε τον προϋπολογισμό επειδή δεν δίνονταν οι φάκελοι των χρυσών διαβατηρίων στον γενικό ελεγκτή, σήμερα αλλάζει εκκωφαντικά στάση. Γιατί είναι ο Νικόλας Παπαδόπουλος προσωπικά που ζήτησε να βγει ανακοίνωση από το κόμμα εναντίον των δηλώσεων του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, κάνοντας λόγο για κουτσομπολιά και καταδεικνύοντας πως οι σχέσεις των δύο μερών έχουν πληγεί. Το ΔΗΚΟ βλέπει τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ως πολιτικό αντίπαλο, καθώς ανησυχεί πως η κύρια δεξαμενή ψήφων του Οδυσσέα Μιχαηλίδη θα προέρχεται από ΔΗΚΟϊκούς ψηφοφόρους. Και δεν είναι καθόλου παράλογο αν ληφθεί υπόψη πως το ΔΗΚΟ –και για δικούς του λόγους πολιτικής επιβίωσης– ταυτίστηκε πλήρως με τον τέως γενικό ελεγκτή όλο αυτό το διάστημα. Η αντίδραση του ΔΗΚΟ καταδεικνύει πως το Άλμα του τέως γενικού ελεγκτή δεν θα τύχει ένθερμης υποστήριξης. Πέραν του ΔΗΚΟ, το ΑΚΕΛ ανησυχεί ότι ενδεχομένως να έχει σοβαρές διαρροές προς το νεοσυσταθέν κόμμα, ενώ εξαιτίας και της αντισυστημικότητας που λανσάρει δεν αποκλείεται να κερδίσει ένα ακροατήριο από την αποχή, από ψηφοφόρους του ΕΛΑΜ αλλά και από εκείνους που είχαν στηρίξει τον Φειδία Παναγιώτου ως μορφή αντίδρασης στις τελευταίες εκλογές.
