Της Μαρίνας Οικονομίδου
Η κάθοδος της Τζέην Χολ Λουτ στην Κύπρο σηματοδοτεί και την έναρξη της συζήτησης γύρω από τη συνομολόγηση των όρων αναφοράς. Η ίδια, σύμφωνα με τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, Πρόδρομου Προδρόμου είχε διαμηνύσει τηλεφωνικώς πως θα πρέπει να υπάρξει διασφαλισμένο αποτέλεσμα για επανέναρξη των συνομιλιών. Δήλωση που μεταφράζεται και ότι οι όροι αναφοράς θα αποτελέσουν προϋπόθεση για την τριμερή συνάντηση στη Νέα Υόρκη μεταξύ των δύο ηγετών και του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες και στη συνέχεια να δώσουν το περιθώριο για μία άτυπη πενταμερή συνάντηση.
Οι όροι αναφοράς επικεντρώνονται κυρίως σε τρία σημεία που όπως έχει αποκαλύψει η «Κ» αποτελούνται από το Κοινό Ανακοινωθέν Αναστασιάδη-Έρογλου το 2014, οι συγκλίσεις μέχρι και το Κραν Μοντάνα και το πλαίσιο Γκουτέρες. Όπως όλα δείχνουν, τα πρώτα δύο σημεία θεωρούνται εν πολλοίς «αναίμακτα» για τις δύο πλευρές. Αυτό που θα απασχολήσει και ενδεχομένως να προκαλέσει περαιτέρω συζητήσεις είναι το πλαίσιο Γκουτέρες και η διαφορετική ερμηνεία που δίδουν οι δύο πλευρές.
Οι διαφορετικές ερμηνείες
«Η συνομολόγηση των όρων αναφοράς είναι εφικτή», επεσήμανε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας το πρωί της Τρίτης στο κρατικό ραδιόφωνο, δεδομένων και των όσων συζητήθηκαν όπως είπε την 9η Αυγούστου στη συνάντηση των δύο ηγετών. Ο κ. Χριστοδουλίδης υπογράμμισε παράλληλα πως οι όροι αναφοράς είναι κάτι που ζήτησε ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες από τα εμπλεκόμενα μέρη, όπως επίσης και το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο θα υπάρξει θετική κατάληξη στο θέμα του Πλαισίου Γκουτέρες. Υπενθυμίζεται πως το πλαίσιο υπήρξε αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο πλευρών, για το κεφάλαιο του περιουσιακού και τη θετική ψήφο. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, υπήρχαν συγκεκριμένες διευκρινίσεις που κατατέθηκαν την 4η Ιουλίου επιμένοντας πως εκείνες οι διευκρινίσεις αποτελούσαν και την τελική διαμόρφωση του πλαισίου. Κάτι, το οποίο απέρριπτε η τ/κ πλευρά και που φαίνεται να μην υιοθέτησε ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών δεδομένου ότι στην έκθεσή του έκανε λόγο για Πλαίσιο της 30ης Ιουνίου. Το αν θα καταλήξουν τελικώς είναι βεβαίως κάτι που θα διαφανεί στην πορεία.
Πιθανόν και τέταρτο σημείο
Όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, οι όροι αναφοράς μπορεί να συμφωνηθούν σε ένα μεγάλο μέρος από την κα Λουτ και να ανακοινωθούν στη συνέχεια από τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες μετά και τη συνάντησή του με τους δύο ηγέτες στη Νέα Υόρκη. Υπάρχει η εκτίμηση από πολιτικούς κύκλους πως ενδεχομένως να υπάρξει και τέταρτο σημείο στους όρους αναφοράς που να έχει να κάνει με την διαδικασία και να αποτελεί εν πολλοίς ένα οδικό χάρτη.
Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους υπάρχει η εκτίμηση πως ίσως να υπάρξει περίγραμμα των όρων αναφοράς με την Λουτ και στη συνάντηση που θα έχουν οι δύο ηγέτες με τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών να ζητηθούν περαιτέρω εξηγήσεις για το αν οι δύο πλευρές ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο το πλαίσιο Γκουτέρες. Υπάρχει βεβαίως και το σενάριο μίας δεύτερης συνάντησης μεταξύ του Αντόνιο Γκουτέρες και των δύο ηγετών κάπου στα τέλη του Οκτώβρη, πριν από την έκθεση της 15ης Νοεμβρίου δηλαδή.
Η Τουρκία και ο σύμμαχος Ακιντζί
Ενδιαφέρον πάντως προκαλεί η υπογράμμιση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη στο κρατικό ραδιόφωνο για την προσήλωση στη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Και αυτό δεν ήταν καθόλου τυχαίο, καθώς κυβερνητικές πηγές εκτιμούν πως στόχος της Τουρκίας είναι η αλλαγή της συνταγής βάζοντας στο τραπέζι των συνομιλιών και το σενάριο δύο κρατών και συνομοσπονδίας. Όπως έχει αναφέρει και στο παρελθόν η «Κ», σε ό,τι αφορά τη διαδικασία ό,τι δεν συμφωνηθεί μεταξύ των δύο ηγετών στη συζήτηση του Πλαισίου Γκουτέρες, τότε στόχος της Τουρκίας είναι να διευθετηθεί μέσω επιδιαιτησίας των Ηνωμένων Εθνών.
Στο δημοψήφισμα που θα ακολουθήσει στόχος της Τουρκίας είναι πως η επιλογή δεν θα είναι στήριξη του Σχεδίου ή παραμονή του status quo, αλλά αποδοχή του Σχεδίου που θα προκύψει ή δύο κράτη. Διπλωματικές πηγές εκτιμούν πάντως πως στόχος της Τουρκίας είναι η αποφυγή μίας άτυπης πενταμερούς ρίχνοντας το βάρος της ευθύνης στην ε/κ πλευρά. Η κυβέρνηση παρακολουθεί την κόντρα Οζερσάι –Ακιντζί, μετά και τις επαφές του πρώτου στην Άγκυρα. Όπως εκτιμούν πλέον κυβερνητικές πηγές, τη δεδομένη στιγμή ο Τ/κ ηγέτης αποτελεί σύμμαχο της ε/κ πλευράς καθώς μόνο ο ίδιος σύμφωνα με τις αναλύσεις τους επιθυμεί μία άτυπη πενταμερή και επιμένει σε λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Αν αυτή η εκτίμηση, ότι ο κ. Ακιντζί αποτελεί σύμμαχο και όχι αντίπαλο συνεχίσει, θα διαφανεί κατά τη συνομολόγηση των όρων αναφοράς.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
