Του Απόστολου Κουρουπάκη
Για 13η συνεχόμενη χρονιά η isnotgallery παρουσιάζει την έκθεση «Πλούσια Τέχνη σε Δύσκολους Καιρούς», μία έκθεση που έχει γίνει θεσμός. Η έκθεση ξεκίνησε το 2008 με τον τίτλο «Cheap Art», και όπως λένε και στο δελτίο Τύπου που έβγαλαν ο τίτλος εκείνος ήταν ένα χλευαστικό σχόλιο ως προς το τότε κοινωνικό φόντο της οικονομικής αφθονίας που επικρατούσε. Λίγα χρόνια μετά, κατά την περίοδο της αρχής της εγχώριας οικονομικής κρίσης, ο τίτλος άλλαξε σε «Πλούσια Τέχνη σε Φτωχούς Καιρούς» και ερχόμαστε στο 2021, σε μια εντελώς διαφορετική συνθήκη και ο τίτλος αλλάζει σε «Πλούσια Τέχνη σε Δύσκολους Καιρούς». Μιλήσαμε με τον Άντρο Ευσταθίου για την έκθεση και για τι έχει αλλάξει όλα αυτά τα χρόνια. Για το αν οι καιροί παραμένουν φτωχοί και για την αλλαγή του τίτλου λέει: «Φυσικά και παραμένουν φτωχοί ακόμα οι καιροί, αλλά πια αυτό έχει φύγει από την καθημερινή συζήτηση, σήμερα όλα περιστρέφονται γύρω από την πανδημία, τα μέτρα, τις κλειστές δουλειές, πότε θα ανοίξει ο τουρισμός…».
–«Πλούσια Τέχνη σε Δύσκολους Καιρούς» ένας εικαστικός θεσμός πια…
–Για εμένα είναι, δεν ξέρω για τους άλλους και πώς βλέπει ο καλλιτεχνικός χώρος αυτή την έκθεση μετά από 13 χρόνια. Δεν θυμάμαι άλλη γκαλερί να έχει υποστηρίξει διαχρονικά μια δουλειά ή μια ιδέα και να την καθιερώσει. Αυτό που με ευχαριστεί είναι ότι η έκθεση έχει περάσει τη γραμμή που απασχολεί μόνο την καλλιτεχνική κοινότητα της Κύπρου. Πιστεύω πως η τέχνη γίνεται για τον κόσμο, ο καλλιτέχνης λειτουργεί βάσει κάποιων δικών του προδιαγραφών, ωστόσο πρέπει να απευθύνεται στο κοινό, αυτό που απασχολεί έναν καλλιτέχνη θα πρέπει να ενδιαφέρει και τον κόσμο. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το καταλάβουμε όλοι όσοι ασχολούμαστε με αυτό τον τομέα. Το να γίνονται έργα ή να παρουσιάζονται δουλειές που απασχολούν εμένα και πέντε φίλους μου, προσωπικά εμένα δεν με ενδιαφέρει. Θεωρώ ότι είναι εγωιστική αντιμετώπιση της τέχνης, δεν με αφορά.
–Γιατί άλλαξε φέτος ο τίτλος;
–Δεν είναι πασιφανές; Θέλει και ρώτημα; Το δύσκολοι καιροί, όπως καταλαβαίνεις, ταιριάζει πάρα πολύ στην εποχή μας, ένιωθα ότι έπρεπε να αλλάξει ο τίτλος. Φυσικά και παραμένουν φτωχοί ακόμα οι καιροί, αλλά πια αυτό έχει φύγει από την καθημερινή συζήτηση, σήμερα όλα περιστρέφονται γύρω από την πανδημία, τα μέτρα, τις κλειστές δουλειές, πότε θα ανοίξει ο τουρισμός. Βέβαια, για τον πολιτισμό δεν συζητάμε και πολύ, εκεί τα έχουμε λύσει τα θέματά μας (γέλια). Άρα ο λόγος είναι αυτό, έπρεπε να ταιριάζει ο τίτλος της έκθεσης με ό,τι ζούμε γύρω μας.
–Γιατί νομίζεις ότι η έκθεση αυτή σημειώνει κάθε επιτυχία;
–Η έκθεση τόσα χρόνια δεν έχει επιτυχία, γιατί η τέχνη που παρουσιάζει είναι φθηνή, έργα δηλαδή μέχρι 500 ευρώ, υπάρχουν και άλλες εκθέσεις που κάποιος μπορεί να βρει έργα μέχρι αυτό το ποσό. Αυτό που την κάνει διαχρονικά να έχει επιτυχία είναι ότι ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι κάθε χρόνο φέρνουμε νέες προτάσεις, πιο φρέσκες, επιλέγουμε ολοένα και πιο ταιριαστούς καλλιτέχνες στη φιλοσοφία της έκθεσης. Εν ολίγοις αυτό που δείχνουμε αφορά τον κόσμο. Έρχεται νέος κόσμος κάθε χρόνο και αυτό για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικό. Ένα άλλο πράγμα που μου αρέσει σε αυτή την έκθεση είναι ότι από εδώ συστήνουμε και τους καλλιτέχνες στο κοινό, μπορεί να μην αγοράσει ο θεατής κάτι σε αυτή την έκθεση, αλλά να μάθει τον εικαστικό, να τον αναζητήσει αργότερα. Και αυτό είναι κέρδος για όλους. Θέλουμε να έχουμε τον καλλιτέχνη κοντά μας, να μπορούμε να συνεργαζόμαστε και να τον εκπροσωπούμε. Σαν isnotgallery είναι ένας από τους στόχου μας να είμαστε σε διαρκή συνομιλία με τον καλλιτέχνη.
–Πώς επιλέγεις τα άτομα που θα συνεργαστείς;
–Κατ’ αρχάς να σου πω ότι επιλέγουμε καλλιτέχνες μέσα στον χρόνο, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Οι καλλιτέχνες που λαμβάνουν μέρος στην έκθεση είναι άνθρωποι που δουλεύουν. Αυτό σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης είναι συνεπής απέναντι στην τέχνη του. Δεν σταμάτησε να εργάζεται γιατί οι καιροί είναι δύσκολοι. Στους δύσκολους καιρούς, και φυσικά στους φτωχούς καιρούς ένας καλλιτέχνης δυσκολεύεται πάρα πολύ να παραγάγει ένα έργο. Επιλέγουμε, λοιπόν, καλλιτέχνες που τώρα είναι ενεργοί, με έργα του 2019, του 2020 και ακόμα και του 2021! Θέλω να συνεργάζομαι με καλλιτέχνες που έχουν μια ροή.
–Υπάρχει συνάφεια των έργων με τις δυσκολίες της εποχής;
–Κανένα έργο δεν γίνεται να μην είναι επηρεασμένο από την περίοδο που δουλεύεται. Ο καλλιτέχνης εργάζεται πάρα πολύ με το συναίσθημα, άρα είναι λογικό να σου αποπνέουν την ατμόσφαιρα της κατάστασης. Όπως και να έχει πάντως, επιλέγονται έργα που πληρούν τα κριτήρια που τίθενται και τα θεωρούμε πολύ σοβαρά έργα, έχουν τεχνική, καθώς και ποιότητα καλλιτεχνική. Δεν γίνεται καμία έκπτωση στο τι θα εκθέσουμε. Δεν θα δεχθούμε τίποτα απλώς για να το εκθέσουμε, αν ήταν έτσι θα μπορούσα να κάνω την ίδια έκθεση κάθε μήνα.
–Υπάρχουν καλλιτέχνες που έχουν σταματήσει να δουλεύουν εξαιτίας της κατάστασης;
–Φυσικά, εγώ γνωρίζω αρκετούς, διότι νιώθουν απογοητευμένοι από το θέμα των πωλήσεων, ή γιατί δεν έχουν χρήματα, ή επειδή δουλεύουν part time. Εξαφανίστηκαν πάρα πολλοί καλλιτέχνες από την καλλιτεχνική σκηνή της Κύπρου…
Βήμα στον νέο καλλιτέχνη
–Τα τελευταία χρόνια δίνεται έμφαση σε αρκετούς νέους και νέες…
–Προσπαθούμε να δίνουμε βήμα στον νέο καλλιτέχνη. Βέβαια, αυτό που μου αρέσει ότι και καταξιωμένοι καλλιτέχνες θέλουν να είναι μέρος αυτής της έκθεσης, και μου αρέσει ότι δεν τους νοιάζει αν θα πουλήσουν και πιο φτηνά. Είναι πολύ όμορφο τον παλαιότερο να τον ενδιαφέρει η συνομιλία με τον νέο καλλιτέχνη, γιατί αντιλαμβάνεται ότι ήλθε ο νεότερος με μια διαφορετική γραφή. Στο εξωτερικό βλέπεις συχνά συνεργασίες μεταξύ νεότερων και πιο καταξιωμένων καλλιτεχνών. Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο που έχει αυτή η έκθεση είναι το πώς αντιλαμβάνεται ο ένας τη δουλειά του άλλου και πολλές φορές μπορεί και να επηρεαστεί ο ένας από τον άλλο.
–Όλα αυτά τα χρόνια τι έχεις παρατηρήσει ότι αλλάζει;
–Αυτό που παρατηρώ ότι τα τελευταία χρόνια είναι ότι οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν περισσότερο χρώμα, απ’ ό,τι πριν από πέντε ή έξι χρόνια, οπότε και κυριαρχούσε το άσπρο και το μαύρο. Οι καλλιτέχνες ζουν στην κοινωνία και κατάλαβαν ότι τα έργα που είχαν χρώμα ήταν αφενός πιο κατανοητά και αφετέρου πουλιόντουσαν πιο εύκολα, επειδή το κοινό, λόγω και της δύσκολης κατάστασης που βίωνε ήθελε μια διέξοδο… ήθελε να βλέπει κάτι που τον ευχαριστεί, που του δίνει φως. Αυτή η ανάγκη να κάνουν κάτι με περισσότερο χρώμα τους άνοιξε και νέους δρόμους και εδώ φαίνεται πόσο σημαντική είναι η αλληλοεπίδραση των καλλιτεχνών με τον κόσμο, με το κοινό που μπαίνει σε μία γκαλερί. Αυτό που παρατηρώ επίσης είναι μια στροφή του κόσμου, κατ’ αρχάς στο να ενδιαφέρεται να δει τέχνη. Ιδίως τα τελευταία χρόνια. Πολλοί και πολλές είναι αυτοί που θέλουν να έχουν έναν όμορφο προσωπικό χώρο, και έρχονται σε μία γκαλερί για να βρουν κάτι που ταιριάζει στο σπίτι τους ή το διαμέρισμά τους. Υπάρχει νιώθω αυτή η ανάγκη, ήρθαν στην Κύπρο νέοι άνθρωποι, με νέες ιδέες. Και να σου πω ότι πλέον ενδιαφέρονται για μία τέχνη που καταλαβαίνουν.
21 δημιουργοί
Στην έκθεση λαμβάνουν μέρος είκοσι ένας καλλιτέχνες: Λάνα Αντωνιάδου, Ρεβέκκα Γεωργίου, Άντρος Ευσταθίου, Στέλλα Ίσσα, Σωτήρης Ιωαννίδης, Γιάννος Ιωάννου, Ελένη Κινδύνη, Μαρία Κοφτερού, Σταύρος Λάμπρου, Χριστίνα Μίτρεντσε, Μαριέλα Μπιλίτσα, Νίνα Μοράρη, Χαρούλα Νικολαΐδου, Θέκλα Παπαδοπούλου, Χριστίνα Παπαϊωάννου, Νικολέττα Παπαξενοφώντος, PASHIAS, Ελένη Πρατσή, Αντρέας Σκουφάρης, Κωνσταντίνος Στεφάνου, Σοφία Σχίζα, Χλόη Φινν.
Πληροφορίες
«Πλούσια Τέχνη σε Δύσκολους Καιρούς» isnotgallery, Οδυσσέως 11, Παλιά Λευκωσία. Διάρκεια: Σάββατο 17 Απριλίου – Σάββατο 22 Μαΐου, ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή/10:00-13:00-15:00-18:00 – Σάββατο/10:00-14:00
Επικοινωνία: τηλέφωνο 99569498 / www.isnotgallery.com
