ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Καυστική επίθεση ενάντια στην πολιτική του Ισραήλ στο Φεστιβάλ Καννών

H ταινία «Το γόνατο του Άχεντ», του Ισραηλινού σκηνοθέτη Νάβαντ Λαπίντ

ΚΥΠΕ

Με την κοινωνική καταπίεση, τον ρατσισμό και τη λογοκρισία στο σύγχρονο Ισραήλ, καταπιάνεται στη δοσμένη με ειλικρίνεια και τόλμη ταινία του, «Το γόνατο του Άχεντ», ο Ισραηλινός σκηνοθέτης Νάβαντ Λαπίντ. Με την προηγούμενη ήδη ταινία του, «Συνώνυμα» (Χρυσή Άρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου 2019), ο Λαπίντ είχε παρουσιάσει μια καυστική κριτική εικόνα του κράτους του Ισραήλ. Εικόνα που αναπτύσσει ακόμη περισσότερο, και με μεγαλύτερη δύναμη και στοιχεία, στη νέα του αυτή ταινία.

Βασικός πρωταγωνιστής είναι ένας σκηνοθέτης, ο Υ (ίσως ο ίδιος ο Λαπίντ), που δέχεται μια πρόσκληση από το Υπουργείο Πολιτισμού να παρουσιάσει και να συζητήσει την πρόσφατη ταινία του, στους κατοίκους ενός μικρού χωριού στην Αράβα, μια άγονη, γεμάτη πέτρες και άγρια φυτά, περιοχή νότια της Νεκρής Θάλασσας. Εκεί τον υποδέχεται η Γιάλομ, μια νεαρή γυναίκα που από βιβλιοθηκάριος κατάφερε σε ένα πολύ σύντομο διάστημα να διοριστεί διευθύντρια βιβλιοθηκών στο Υπουργείο Πολιτισμού της Ιερουσαλήμ, θέση από την οποία της δίνεται η ευκαιρία να διοργανώνει καλλιτεχνικά δρώμενα στην περιοχή.

Ο τίτλος της ταινίας, όπως μαθαίνουμε στα πρώτα κιόλας πλάνα, αναφέρεται σε ένα πραγματικό επεισόδιο, εκείνο του Παλαιστίνιου εφήβου Άχεντ Ταμίμι, που είχε συλληφθεί επειδή χαστούκισε ένα αστυνομικό, τον Δεκέμβριο του 2017, υπόθεση που είχε τεράστια απήχηση όταν το βίντεο με το επεισόδιο έγινε viral. Και που στη συνέχεια εξόργισε τον Υ όταν ένας Ισραηλινός έγραψε στο tweet πως έπρεπε να πυροβολήσουν τον Άχεντ στο πόδι ώστε να μη μπορεί πια να περπατήσει και να περιοριστεί στο σπίτι του.

Το επεισόδιο αυτό είναι και το ξεκίνημα για μια «δήλωση» αποτροπιασμού ενάντια στο είδος της κουλτούρας που προπαγανδίζει το κράτος και που εκφράζεται ακόμη περισσότερο μέσα από τη φόρμα την οποία ζητά η Γιάλομ από τον Υ (ένα πολύ καλό Άβσαλομ Πόλακ) να υπογράψει για να πληρωθεί και στην οποία πρέπει να δηλώσει πως στη συζήτηση που θα ακολουθήσει την προβολή της ταινίας του πρέπει να περιοριστεί σε θέματα που του έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο.

Ο Υ περιφέρεται μέσα σ’ ένα χώρο, όπου οι άνθρωποι είτε από αδιαφορία, είτε από φόβο αφήνονται να παρασυρθούν από την προπαγάνδα και τα ψέματα του κράτους, ως τη στιγμή που, έχοντας καταφέρει τη Γιάλομ (μια πολύ καλή ερμηνεία από την πρωτοεμφανιζόμενη Νουρ Φίμπακ) να τού εκμυστηρευτεί τον καταναγκασμό και τις πιέσεις στις οποίες υποκύπτει για να κρατήσει τη θέση της και να ακολουθεί τις οδηγίες της κυβέρνησης, οδηγείται σε ένα προκλητικό ξέσπασμα ενάντια στα ψέματα, την προπαγάνδα, τον ρατσισμό και την όλη κοινωνική και πολιτική (ιδιαίτερα ενάντια στους Παλαιστινίους) του κράτους.

Ο Λαπίντ καταφέρνει να δημιουργήσει ένα δικό του στιλ, με σκηνές δοσμένες με χιούμορ και σατιρική διάθεση, με την κάμερα να κινείται διαρκώς γύρω από τα πρόσωπα αλλά και στους φυσικούς χώρους, που ξέρει να εκμεταλλεύεται δραματουργικά - σε μια σκηνή ο Υ, ενώ περιφέρεται στο άγονο έδαφος, πέφτει ξαφνικά πάνω στις πέτρες, μόνος σε μια αχανή έρημο, αληθινό βιβλικό τοπίο, σχόλιο ίσως για τη φωνή του που, όπως βλέπουμε στη συνέχεια, χάνεται και ξεχνιέται, από τους χωρικούς που επιστρέφουν στις δουλειές τους, λες και δεν άκουσαν ή δεν κατάλαβαν τίποτα, κι όμως άκουσαν και κατάλαβαν.

Το νεαρό 15χρονο κορίτσι από τη Τσαντ στην ταινία «Λίνγκουϊ - Ιεροί δεσμοί» του Μαχάματ-Σάλεχ Χαρούν («Η κραυγή ενός ανθρώπου») ρίχνεται ξαφνικά μπροστά σε ένα δραματικό αδιέξοδο. Δεν μπορεί να κάνει έκτρωση όταν ανακαλύπτει πως είναι έγκυος γιατί στη χώρα της η έκτρωση καταδικάζεται και από τη θρησκεία και από το νόμο. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά και την αποβάλλουν από το σχολείο - τελευταία αρκετά νέα κορίτσια μένουν έγκυα, θα πει στη μητέρα του κοριτσιού η διευθύντρια, γι’ αυτό και τα αποβάλλουμε γιατί είναι κακό παράδειγμα. Η μητέρα της αρχικά θα αντιταχθεί, τελικά όμως, ξέροντας πως και η ίδια, μοναχική μητέρα, έχει περάσει παρόμοιες δυσκολίες, θα προσπαθήσει να τη βοηθήσει.

Ο Χαρούν, που έγραψε και το σενάριο, ακολουθεί με την κάμερα του τη νεαρή πρωταγωνίστρια του, αρχικά στην στην προσπάθεια της να κρύψει την αλήθεια από τους γύρω της, και στη συνέχεια, μαζί με τη μητέρα της, να βρει την αναγκαία λύση στο πρόβλημά της. Με ένα καθαρά ρεαλιστικό στιλ, με σκηνές τοποθετημένες πάντα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον, περιβάλλον όπου κυριαρχεί η φτώχεια και η εκμετάλλευση (ιδιαίτερα της γυναίκας), και με ωραίες ερμηνείες, ο Χαρούν έφτιαξε μια δοσμένη με τρυφερότητα, ανθρωπιά και ειλικρίνεια ταινία.

Η Τζούλι στην ταινία «Τζούλι - σε 12 κεφάλαια» του Νορβηγού σκηνοθέτη Γιοκαρίνης Τρίερ, γνωστού μας από το «Όσλο, 31 Αυγούστου» (Κάνες 2011) είναι μια νέα, αν και κάπως ανώριμη για τα 30 της χρόνια, γυναίκα που αντιμετωπίζει διάφορα ερωτικά και άλλα προβλήματα, που θα τη βοηθήσουν τελικά να ενηλικιωθεί και να βρει τον δρόμο της. Αρχικά βλέπουμε τη Τζούλι να αρχίζει δεσμό με τον Άξελ, ένα πετυχημένο σχεδιαστή κόμικς, όταν όμως αυτός επιμένει πως πρέπει να κάνουν παιδιά, η Τζούλι τον εγκαταλείπει για τον Εβίντ, έναν άντρα που συναντά τυχαία σε μια δεξίωση γάμου. Αλλά κι εδώ τα πράγματα, κάποια στιγμή, δεν φαίνονται να πηγαίνουν και τόσο καλά.

Σε μια ατμόσφαιρα που μου θύμισε κάπως ορισμένες ταινίες της γαλλικής νουβέλ βαγκ, και συγκεκριμένα εκείνες του Τριφό και του Ζαν Γιουστάς, κινείται η δραματική αυτή αυτή κωμωδία του Τρίερ. Με τον σκηνοθέτη να παρουσιάζει την πρωταγωνίστρια του μέσα από διάφορα επεισόδια και καταστάσεις που καθορίζουν την τόσο ακαθόριστη, χωρίς κανένα σχέδιο, πορεία της. Ύστερα από μια συνηθισμένη, κάπως απογοητευτική αρχή, η ταινία αποκτά και ρυθμό και ζωντάνια, με τον Τρίερ να καταγράφει με λεπτομέρεια αλλά και διεισδυτικότητα τα προβλήματα, τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις της ηρωίδας του (μια πολύ καλή Μαρία Γκράτσια Ντι Μέο). Ανάμεσα στις καλύτερες και πιο πρωτότυπες σκηνές του αναφέρω εκείνες της πρώτης συνάντησης της Τζούλι με τον Εβίντ, σκηνές δοσμένες με αρκετό χιούμορ, όπου, ενώ έχουν δεσμό με άλλο πρόσωπο, προσπαθούν να κάνουν κάποιου είδους επαφές, χωρίς όμως αυτές να φτάνουν στο όριο της απιστίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Σινεμά: Τελευταία Ενημέρωση

Η προβολή και παρουσίαση της ταινίας μικρού μήκους του Ανδρέα Σεϊτάνη θα γίνει το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου
Kathimerini.com.cy
 |  ΣΙΝΕΜΑ