Kathimerini.gr
ΤΗΣ ΜΑΡΩΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ
Αν υπάρχει ένας δρόμος για να μπει κανείς στο μυαλό του καλλιτέχνη, αυτός περνά μέσα από την τέχνη. Και ειδικά την τέχνη του κινηματογράφου που διαθέτει τα μέσα –κινούμενη εικόνα και ήχο– για να ιχνηλατήσει τη δυναμική φαντασία ενός δημιουργού. Προφανώς, ακόμη κι αν πρόκειται για ντοκιμαντέρ, οι πιο ενδιαφέρουσες από τις ταινίες που έχουν ως θέμα τους την τέχνη, δεν μας μαθαίνουν ούτε πώς θα γίνουμε καλλιτέχνες, ούτε ποια είναι τα συστατικά της εικαστικής ιδιοφυΐας, ούτε με ποιον τρόπο το ταλέντο μετασχηματίζεται σε έργο τέχνης.
Ομως με τον τρόπο του κάθε σκηνοθέτη, αυτά τα ντοκιμαντέρ μας τοποθετούν μέσα στη ζωή των δημιουργών: τους βλέπουμε να κυνηγούν την έμπνευση αλλά και τους δαίμονές τους, να επιτυγχάνουν ή να αποτυγχάνουν, να απογοητεύονται, να γίνονται αντικείμενα θαυμασμού, ή να διαλύονται μέσα στην ίδια τρέλα που τροφοδοτεί τη δουλειά τους. Παραμένουν όμως πάντοτε γοητευτικοί, και κυρίως –χάρη στο σινεμά– γίνονται οικείοι, με τον τρόπο που κανένας θεωρητικός της τέχνης δεν θα τους κάνει ποτέ.
Η Γαλλίδα σκηνοθέτης Ανιές Βαρντά περιπλανήθηκε στο Λος Αντζελες και δημιούργησε το 1980 την ταινία «Τοιχογραφίες».
Την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου (3-9/9) εννέα ντοκιμαντέρ που είναι αφιερωμένα στην εικαστική δημιουργία πρόκειται να προβληθούν στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στο πλαίσιο της ενότητας «Art & Docs: Στο μυαλό του καλλιτέχνη». Είναι το δεύτερο σχετικό αφιέρωμα που διοργανώνει η Ταινιοθήκη σε συνεργασία με το Exile Room. Σε εκείνο που πραγματοποιήθηκε το 2015 σκηνοθέτες και καλλιτέχνες προλόγιζαν τις ταινίες. Αυτή τη φορά οι συνθήκες δυσκολεύουν ανάλογα εγχειρήματα, οπότε τον λόγο θα έχει αποκλειστικά ο κινηματογράφος. «Οταν έχουμε να κάνουμε με ένα θέμα όπως η τέχνη, είναι πολύ σημαντικός ο τρόπος που κάθε σκηνοθέτης πραγματεύεται το αντικείμενό του», λέει ο Θανάσης Πατσαβός, υπεύθυνος της διοργάνωσης εκ μέρους του Exile Room. «Σκεπτικό μας είναι να επιλέγουμε ντοκιμαντέρ που προσφέρουν στον θεατή ποικιλία, δηλαδή τη δυνατότητα να παρακολουθήσει διαφορετικές κινηματογραφικές και αισθητικές προσεγγίσεις, αλλά και άλλες οπτικές αναφορικά με καλλιτεχνικές προσωπικότητες που θεωρούμε γνωστές».
Το «A Bigger Splash» είναι μια θεαματική βουτιά στα παρασκήνια του Swinging London υπό το βλέμμα του ζωγράφου Ντέιβιντ Χόκνεϊ.
Ετσι στο αφιέρωμα συμπεριλαμβάνονται ταινίες που υπογράφουν αναγνωρισμένοι δημιουργοί ντοκιμαντέρ, όπως ο Πίτερ Γουότκινς με τον θρυλικό «Εντβαρντ Μουνκ», η Aνιές Βαρντά με τις «Τοιχογραφίες» και ο Ναθάνιελ Καν με το εξαιρετικό «Ολα για πούλημα» που μιλά για ό,τι συνήθως ξεχνούν οι ονειροπόλοι φιλότεχνοι: το χρηματιστήριο της σύγχρονης τέχνης. Αυτοί οι σκηνοθέτες συναντιούνται με ανερχόμενα ονόματα του είδους όπως η Τζιλ Μάγκιτ που συμμετέχει με τη «Πρόταση», μια ταινία που ασχολείται με τον Λουίς Μπαραγάν –τον σημαντικότερο Μεξικανό αρχιτέκτονα– και επιδιώκει να λύσει το μυστήριο της ζωής του με τον τρόπο ενός σχεδόν κοσμοπολίτικου θρίλερ.
Οι αναπάντεχες σκηνοθετικές ματιές στον κόσμο της τέχνης, από τις τοιχογραφίες των δρόμων έως τις ιδιωτικές συλλογές εκατομμυριούχων συλλεκτών, συνδυάζονται με πορτρέτα αντιφατικών δημιουργών όπως ο Ρόμπερτ Μάπλθορπ και ο Mαουρίτσιο Καττελάν, και εκείνων που «αυτοσκηνοθετούνται» όπως ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ στο «A Bigger Splash». Αξίζει να αναφέρουμε ξεχωριστά την ταινία-πορτρέτο για τη Σουηδέζα ζωγράφο Χίλμα αφ Κλιντ, που υπήρξε μια πρωτοπόρος αλλά άγνωστη ώς τώρα δημιουργός αφηρημένης τέχνης, πριν από τη γέννηση του όρου και πριν από οποιονδήποτε άλλο ομότεχνό της.
Ολες οι προβολές του αφιερώματος θα πραγματοποιηθούν στον θερινό κινηματογράφο Λαΐς της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.
