Kathimerini.gr
Χάρη στις εξελίξεις στην ανίχνευση και στη θεραπεία του καρκίνου, τα άτομα με καρκίνο ζουν πολύ περισσότερο σήμερα από ό,τι στο παρελθόν. Σχεδόν 20 εκατομμύρια άτομα στις ΗΠΑ –περίπου το 6% του πληθυσμού– έχουν επιβιώσει από καρκίνο. «Αντίθετα με ό,τι μπορεί να νομίζετε, οι άνθρωποι αυτοί στην πραγματικότητα κινδυνεύουν περισσότερο να πεθάνουν από καρδιοπάθεια παρά από επιπλοκές που σχετίζονται με τον καρκίνο», δηλώνει η δρ Anju Nohria, διευθύντρια του καρδιο-ογκολογικού προγράμματος στο Αντικαρκινικό Κέντρο Dana-Farber Brigham, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
Eνας λόγος είναι ότι ορισμένες αντικαρκινικές θεραπείες μπορεί να προκαλέσουν καρδιαγγειακές επιπλοκές (βλ. «Πώς μπορούν οι θεραπείες για τον καρκίνο να βλάψουν την καρδιά»). Ωστόσο, οι δύο παθήσεις έχουν επίσης πολλές κοινές αιτίες. Για παράδειγμα, το κάπνισμα είναι ευρέως γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο τόσο για καρδιοπάθεια όσο και για καρκίνο. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η παχυσαρκία (ένας γνωστός παράγοντας που συμβάλλει στα καρδιολογικά προβλήματα) μπορεί σύντομα να ξεπεράσει το κάπνισμα ως η υπ’ αριθμόν ένα αιτία καρκίνου. Aλλα προβλήματα υγείας που συνδέονται με καρδιοπάθεια –διαβήτης, υψηλή χοληστερόλη και υψηλή αρτηριακή πίεση– σχετίζονται επίσης με καρκίνο, όπως περιγράφεται σε μια ανασκόπηση με τίτλο «Καρδιαγγειακή νόσος και καρκίνος: μια επικίνδυνη σύνδεση», στο τεύχος Μαρτίου 2025 του Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology.
Τα κοινά νήματα
Στα άτομα με διαβήτη, το υψηλό σάκχαρο στο αίμα βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα που αφορούν την καρδιά, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων καρδιαγγειακών προβλημάτων. Η φλεγμονή που προκαλείται μπορεί επίσης να δημιουργήσει ένα περιβάλλον το οποίο ευνοεί την ανάπτυξη όγκου, ενώ το αυξημένο επίπεδο σακχάρου στο αίμα μπορεί να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη κακοήθων κυττάρων, εξηγεί η δρ Nohria. Παρομοίως, η υπερβολική χοληστερόλη στο αίμα –ένα βασικό συστατικό της αθηρωματικής πλάκας που φράσσει τις αρτηρίες– μπορεί επίσης να επισπεύδει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων.
Τέλος, τα άτομα που έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή ή έχουν καρδιακή ανεπάρκεια φαίνεται ότι αναπτύσσουν καρκίνο πιο συχνά από ό,τι ο γενικός πληθυσμός, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες.
Αν έχετε καρκίνο ή καρδιοπάθεια
Αν έχετε λάβει διάγνωση καρκίνου, ρωτήστε τον γιατρό σας αν η προγραμματισμένη σας θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακά προβλήματα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα άτομα 65 ετών και άνω και για οποιονδήποτε με παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθεια (όπως υψηλή αρτηριακή πίεση ή διαβήτη), που ίσως είναι καλό να ζητήσουν παραπομπή σε καρδιο-ογκολόγο.
«Oταν βλέπουμε ανθρώπους που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία για καρκίνο, προσπαθούμε να εντοπίσουμε και να τροποποιήσουμε τους παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθεια όσο το δυνατόν περισσότερο», αναφέρει η δρ Nohria. Πολλοί επιβιώσαντες από καρκίνο κάνουν αξονικές τομογραφίες στο πλαίσιο της θεραπείας και της παρακολούθησής τους. Αν οι τομογραφίες αυτές δείξουν εναποθέσεις ασβεστίου στις στεφανιαίες αρτηρίες, μπορεί να ωφεληθούν από αντιλιπιδαιμικά φάρμακα για τον περιορισμό του κινδύνου καρδιακής προσβολής. Παρομοίως, τα άτομα με καρδιοπάθεια θα πρέπει να φροντίζουν να εφαρμόζουν προληπτικό έλεγχο κατά του καρκίνου σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας (βλ. https://www.health.harvard.edu/CSGAGE).
Τα άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας υιοθετούν μερικές φορές μια μοιρολατρική στάση και εγκαταλείπουν τις προσπάθειες για υγιεινό τρόπο ζωής, επισημαίνει η δρ Nohria. Κάποιοι άλλοι βλέπουν τη διάγνωση και την ανάρρωσή τους ως ένα νέο συμβόλαιο ζωής και κάνουν ό,τι μπορούν για να παραμείνουν υγιείς – μια προσέγγιση που η ίδια υποστηρίζει ενεργά.
Πώς μπορούν οι θεραπείες για τον καρκίνο να βλάψουν την καρδιά
Ο κίνδυνος καρδιολογικών προβλημάτων στη διάρκεια της αντικαρκινικής θεραπείας ή μετά από αυτήν εξαρτάται από τον τύπο και την ποσότητα των φαρμάκων ή της ακτινοθεραπείας που λαμβάνετε και από το πόσο υγιής ήταν η καρδιά σας πριν από τη θεραπεία. Κάποια παλαιότερα χημειοθεραπευτικά φάρμακα που ονομάζονται ανθρακυκλίνες, όπως η δοξορουβικίνη, τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως για την αντιμετώπιση της λευχαιμίας και του λεμφώματος, μπορεί να μειώσουν την ικανότητα της καρδιάς να λειτουργεί ως αντλία. Το ίδιο και η τραστουζουμάμπη, μια θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού η οποία εγκρίθηκε για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
