Η καθιστή στάση είναι θεωρητικά ένας τρόπος χαλάρωσης μετά από μια κουραστική ημέρα με ορθοστασία. Σε πολλές γυναίκες, ωστόσο, η καθιστή στάση για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα είναι επώδυνη. Επιδεινώνει τον πόνο στη μέση, αντί να τον ανακουφίζει.
Αν αυτό ισχύει και για εσάς, αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να οφείλεται σε αρκετούς συχνούς παράγοντες, δηλώνει ο δρ Steven J. Atlas, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Μία από αυτές τις καταστάσεις είναι ένα πρόβλημα σε κάποιον από τους δίσκους που λειτουργούν ως «μαξιλαράκια» ανάμεσα στους σπονδύλους της σπονδυλικής στήλης. Πιο συγκεκριμένα, ένας δίσκος μπορεί να εμφανίσει κήλη, δηλαδή ένα «εξόγκωμα» που πιέζει ένα γειτονικό νωτιαίο νεύρο (που ξεκινά από τον νωτιαίο μυελό, ο οποίος βρίσκεται μέσα στη σπονδυλική στήλη), προκαλώντας πόνο.
«Έχουν πραγματοποιηθεί κάποιες μελέτες που μετρούν την πίεση στους μεσοσπονδύλιους δίσκους», εξηγεί ο δρ Atlas. «Όπως ήταν αναμενόμενο, η πίεση είναι μικρότερη όταν κάποιος είναι ξαπλωμένος». Ωστόσο, οι δίσκοι δέχονται μεγαλύτερη πίεση όταν είστε σε καθιστή παρά όταν είστε σε όρθια στάση. «Εάν μπω σε ένα δωμάτιο εξέτασης και ο ασθενής στέκεται όρθιος αντί να είναι καθιστός, αμέσως έχω έντονες υποψίες ότι το άτομο αυτό έχει δισκοκήλη», δηλώνει ο δρ Atlas.
Τα προβλήματα στους μεσοσπονδύλιους δίσκους μπορεί να προκαλέσουν πόνο μόνο στη μέση. Ενδέχεται, όμως, ο πόνος να επεκτείνεται και στα πόδια· στην περίπτωση αυτή ίσως πρόκειται για μια νευραλγία που είναι γνωστή ως ισχυαλγία. Η ισχιαλγία εμφανίζεται ορισμένες φορές όταν ένας μεσοσπονδύλιος δίσκος που έχει κήλη πιέζει κάποιο ισχιακό νεύρο. Τα νεύρα αυτά είναι από τα πιο μακριά στο σώμα και εκτείνονται στην πίσω πλευρά του ποδιού από πάνω μέχρι κάτω.
Τα άτομα με ισχιαλγία συνήθως αναφέρουν έναν καυστικό πόνο που εντοπίζεται στη μέση, στο πόδι και ορισμένες φορές στο άκρο του ποδιού – δηλ. στο τμήμα από τον αστράγαλο και κάτω.
Παρότι η ακριβής αιτία της οσφυαλγίας συχνά δεν μπορεί να εντοπιστεί, οι μυϊκοί σπασμοί φαίνεται ότι αποτελούν τη συχνότερη από αυτές, αναφέρει ο δρ Atlas. Αν και δεν αποδεικνύεται από ιατρικές μελέτες ότι η καθιστή στάση αυξάνει τους μυϊκούς σπασμούς, οι πάσχουσες συχνά αναφέρουν ότι νιώθουν τους μυς τους πιο σφιγμένους και ότι πονάνε περισσότερο στους μυς της μέσης όταν μένουν καθιστές για πολλή ώρα. Μια μεγάλη διαδρομή με το αυτοκίνητο είναι ένα τυπικό παράδειγμα. Ορισμένα άτομα αποδίδουν τον πόνο στα τραντάγματα του αυτοκινήτου στον δρόμο, αλλά συχνά το πρόβλημα οφείλεται στην πίεση λόγω της καθιστής στάσης.
Υπάρχει ωστόσο μια κατάσταση η οποία παρατηρείται συχνά στις ηλικιωμένες γυναίκες και αντιμετωπίζεται με την καθιστή στάση. Πρόκειται για έναν τύπο αρθρίτιδας η οποία αφορά συνήθως το κάτω μέρος της ράχης (οσφυϊκή μοίρα σπονδυλικής στήλης) και ονομάζεται στένωση σπονδυλικού σωλήνα.
«Στις περιπτώσεις στις οποίες η αρθρίτιδα είναι αρκετά σοβαρή, ώστε να πιέζει τα νεύρα στους γλουτούς και στα πόδια, οι άνθρωποι συχνά αναφέρουν ότι ο πόνος είναι μικρότερος όταν είναι καθιστοί παρά όταν στέκονται όρθιοι. Αυτό συμβαίνει διότι, όταν κάθεστε, το κάτω μέρος της ράχης έρχεται ελαφρά προς τα εμπρός. Η κίνηση αυτή μπορεί να αυξήσει αρκετά την απόσταση ανάμεσα στα οστά (σπονδύλους) μιας άρθρωσης, με αποτέλεσμα να υποχωρήσει προσωρινά ο πόνος», δηλώνει ο δρ Atlas. Παρόμοια ανακούφιση από τον πόνο μπορεί να παρατηρήσετε όταν σκύβετε προς τα εμπρός την ώρα που χρησιμοποιείτε ένα καρότσι στο σούπερ μάρκετ ή έναν περιπατητήρα.
Πώς να αντιμετωπίσετε τον πόνο
Αν υποφέρετε από οσφυαλγία όταν κάθεστε, έχετε ίσως τη φυσική τάση να ξαπλώσετε και στη συνέχεια να προσπαθήσετε να επανέλθετε αργά σε καθιστή στάση, αναφέρει ο δρ Atlas. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση είναι λανθασμένη. Θα πρέπει να ξαπλώσετε για να ανακουφίσετε τον πόνο, ωστόσο ο στόχος δεν είναι να επιστρέψετε στην καθιστή στάση, αλλά να αποκτήσετε και πάλι την ικανότητα να στέκεστε σε όρθια στάση και να κινείστε. «Ο στόχος δεν είναι η καρέκλα. Ο στόχος είναι να αρχίσετε να κινείστε. Το περπάτημα είναι καλύτερο από την καθιστή στάση», δηλώνει. Η κίνηση είναι συχνά το καλύτερο φάρμακο για την ανακούφιση του πόνου.
Αντιμετώπιση της οσφυαλγίας
Εάν δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε μόνη σας την οσφυαλγία και επιλέξετε να δείτε έναν γιατρό, είναι πιθανό να σας συστήσει έναν κύκλο θεραπειών, οι οποίες περιλαμβάνουν ασκήσεις που θα μπορούσατε να κάνετε και στο σπίτι.
«Η ιατρική πρακτική έχει αλλάξει και οι γιατροί καταφεύγουν λιγότερο σε ιατρικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της οσφυαλγίας: πλέον δίνεται μεγαλύτερη έμφαση σε θεραπείες που δεν εστιάζουν στα φάρμακα», δηλώνει ο δρ Atlas. «Επίσης, σήμερα λαμβάνεται πολύ περισσότερο υπόψη το γεγονός ότι ακόμη και φάρμακα όπως η ακεταμινοφαίνη έχουν κινδύνους, ιδίως για τους ηλικιωμένους».
Ένας τυπικός κύκλος θεραπείας ξεκινά με κινητοποίηση, στην οποία προστίθενται σταδιακά περισσότερες σωματικές ασκήσεις. «Για τις ασθενείς που έχουν έντονα συμπτώματα, η αρχική αντιμετώπιση μπορεί να είναι η «χειρωνακτική» θεραπεία (manual treatment), όπως το μασάζ, η χειροπρακτική ή η φυσικοθεραπεία», συμπληρώνει ο δρ Atlas.
Πρόληψη των προβλημάτων
Η κίνηση είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε την οσφυαλγία. Η τακτική σωματική άσκηση μπορεί να ενδυναμώσει τη μέση και να μειώσει την επανεμφάνιση του πόνου στο μέλλον. Οι ασκήσεις θα πρέπει να εστιάζουν στην ενδυνάμωση και στη βελτίωση του εύρους κινητικότητας – καθώς και στη διασφάλιση της ισορροπίας στις δύο πλευρές του σώματος, μιας και η οσφυαλγία ενδέχεται να εμφανιστεί όταν η μία πλευρά του σώματος είναι πιο δυνατή από την άλλη.
Επιπλέον, όποτε είναι δυνατόν, αποφύγετε την παρατεταμένη καθιστή στάση. Αν κάθεστε σε ένα γραφείο όλη την ημέρα στη δουλειά, θα πρέπει να σηκώνεστε ανά τακτά διαστήματα –τουλάχιστον κάθε 30 λεπτά– και να περπατάτε. Σηκωθείτε και περπατήστε για να πιείτε ένα ποτήρι νερό ή για να παραλάβετε την αλληλογραφία σας. Κάντε διαλείμματα στη διάρκεια της ημέρας για να αποφύγετε τον πόνο στο μέλλον.
Πότε πρέπει να δείτε γιατρό
Στις περισσότερες περιπτώσεις, θα πρέπει να είστε σε θέση να αντιμετωπίσετε την οσφυαλγία μόνη σας. Κινητοποιηθείτε και δοκιμάστε αργά να ανακτήσετε τη λειτουργικότητά σας, συμβουλεύει ο δρ Steven J. Atlas, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Ωστόσο, θα πρέπει να δείτε γιατρό αν ο πόνος δεν μειώνεται με την κινητοποίηση έπειτα από μερικές εβδομάδες. [Στην ισχιαλγία από δισκοκήλη (κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου) μπορεί να χρειαστούν έως τέσσερις με έξι εβδομάδες για να δείτε βελτίωση.] Θα πρέπει να δείτε αμέσως γιατρό αν ο πόνος είναι πάρα πολύ έντονος, αν μειώνεται αλλά στη συνέχεια επανέρχεται ή αν εμφανιστεί μετά από κάκωση – για παράδειγμα, μετά από πτώση σε σκάλα, μετά από τροχαίο ατύχημα ή μετά από γλίστρημα στον πάγο. Οι περιπτώσεις αυτές διαφέρουν από τον πόνο που εκδηλώνεται ενώ κάνετε κάποιες συνηθισμένες κινήσεις, εξηγεί ο δρ Atlas. Με άλλα λόγια, αν η μέση σας αρχίζει να πονά όταν σκύβετε για να δέσετε τα κορδόνια σας, δεν πρόκειται για κάκωση.
Πηγή: Harvard Health Publishing
