Του Πάρη Δημητριάδη
Λόγω των αιματηρών, πολύνεκρων γεγονότων και της προπαγάνδας που επιστρατεύτηκε για να τα καλύψει, ο αντισημιτισμός επέστρεψε ως θέμα συζήτησης την τελευταία διετία, η ισλαμοφοβία ωστόσο θα έπρεπε στην παρούσα συγκυρία να μας απασχολεί πολύ περισσότερο, εάν μας ενδιαφέρει να μιλήσουμε αντικειμενικά και στ’ αλήθεια για ρατσισμό, διακρίσεις και αδικία.
Καταρχάς, ας επαναλάβουμε ξανά το πιο στοιχειώδες απ’ τα στοιχειώδη: Κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να θεωρείται κατώτερος με βάση τη φυλετική, την εθνοτική, τη θρησκευτική ή την οποιαδήποτε άλλη καταγωγή ή προέλευση. Αυτό ήταν το μεγαλύτερο δίδαγμα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα, που υποτίθεται όλοι κάποτε μάθαμε στα σχολεία, ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι ανώτερος ή κατώτερος από άλλον άνθρωπο. Επομένως, ούτε ο αντισημιτισμός ούτε η ισλαμοφοβία θα έπρεπε να έχουν θέση σε μια λογική συλλογιστική.
Την ίδια ώρα, προχωρώντας σε ελαφρώς δεύτερο επίπεδο, παρατηρώντας στοιχειωδώς τις διακρίσεις που υφίστανται σύνολα ανθρώπων στις σύγχρονες κοινωνίες –του δυτικού κόσμου σίγουρα– δεν μπορεί παρά να εξαχθεί το συμπέρασμα πως τις μεγαλύτερες διακρίσεις, τα περισσότερα στερεότυπα και την ισχυρότερη προκατάληψη εναντίον τους τη βιώνουν οι φτωχοί μουσουλμάνοι. Η εξωφρενική κορύφωση της απανθρωποποίησης που έζησαν και συνεχίζουν να ζουν οι Παλαιστίνιοι, σε αντιδιαστολή με τους Ισραηλινούς στη μεταξύ τους σύγκρουση, υπήρξε ενδεικτικό παράδειγμα του πόσο βαθύτερο και σοβαρότερο πρόβλημα είναι η ισλαμοφοβία από τον αντισημιτισμό στις μέρες μας.
Όσα εκτυλίχθηκαν σε πραγματικό χρόνο μπροστά μας για δύο και πλέον χρόνια μέσω της ειδησεογραφικής κάλυψης της γενοκτονίας στη Γάζα, όπου έγινε φανερό ότι η ζωή ενός Ισραηλινού ιεραρχήθηκε από μέσα ενημέρωσης και πολιτικούς παράγοντες –συνειδητά ή ασυνείδητα δεν έχει σημασία– ως εκατό φορές σημαντικότερη από τη ζωή ενός Παλαιστίνιου, επιβεβαίωσε του λόγου το αληθές. Σκεφτείτε μόνο πόση διάσταση δόθηκε στους χίλιους κάτι νεκρούς της 7ης Οκτωβρίου και στους διακόσιους κάτι ομήρους της Χαμάς και πόση δόθηκε αντιστοίχως στα εκατομμύρια των Παλαιστινίων που επηρεάστηκαν.
Η ισλαμοφοβία είναι όμως ο ελέφαντας στο δωμάτιο των ρατσιστικών διακρίσεων και εντός των κοινωνιών μας, πόσο μάλλον αν συνδυάζεται με φτώχεια και ασθενέστερα οικονομικά στρώματα. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα από την πρόσφατη επικαιρότητα υπήρξε η αντίδραση ακροδεξιών στοιχείων την περασμένη Κυριακή από τους πανηγυρισμούς Σύρων για τη συμπλήρωση ενός έτους από την ανατροπή του Άσαντ. Με τη γνωστή επιδερμική ρητορική που υιοθετούν, τα ακροδεξιά στοιχεία έδειξαν να αναστατώνονται σφόδρα από την εξωστρεφή στιγμή της συριακής κοινότητας, ζητώντας –τι άλλο– άμεση απέλαση και επιστροφή στη χώρα τους. Πρόκειται για τα ίδια άτομα βέβαια που σφυρίζουν αδιάφορα όταν οι Σύροι χρησιμεύουν ως φτηνό και αδήλωτο εργατικό δυναμικό και που δεν θα τολμούσαν ποτέ να πουν κάτι αντίστοιχο για οικονομικής επιφάνειας άτομα ρωσικής ή ισραηλινής, για παράδειγμα, καταγωγής.
Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ισλαμοφοβίας υπήρξαν και οι επιθέσεις σε μορφή πογκρόμ που είχαν γίνει σε Χλώρακα και Λεμεσό εναντίον ατόμων συριακής καταγωγής, όπως και η ευρύτερη καχύποπτη αντιμετώπιση που τυγχάνει από την πλειονότητα των νοικοκυραίων οποιοσδήποτε έτυχε να ανήκει στο καταραμένο φτωχός και μουσουλμάνος, ασχέτως αν μιλάμε για τον πιο φιλήσυχο, τον πιο συνεργάσιμο και τον πιο μη θρήσκο άνθρωπο. Στην τελική, για την περίπτωση της Κύπρου, ίσως το πιο τρανταχτό παράδειγμα ισλαμοφοβίας είναι η υποτιμητική αντιμετώπιση της τουρκοκυπριακής κοινότητας από μεγάλη μερίδα των Ελληνοκυπρίων, για να μην πω από την πλειοψηφία μας και ακουστεί υπερβολικό. Ας είμαστε όμως ειλικρινείς, όσο κι αν θεωρητικά λέμε ρομαντικά τσιτάτα, στην πράξη αποδεικνύουμε καθημερινά, χρόνια τώρα, ότι υποτιμούμε τους Τουρκοκύπριους και δεν τους θεωρούμε ισότιμους. Αναφέρομαι σε καθαρά κοινωνικό επίπεδο.
Καταληκτικά, ένα θέμα είναι να σχολιάζεις την κουλτούρα που προκύπτει λόγω των ιστορικών, πολιτισμικών, κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών που ζει ένα σύνολο ανθρώπων κι άλλο εντελώς διαφορετικό, να θεωρείς ότι εκ των πραγμάτων μερικοί άνθρωποι είναι κατώτεροι από άλλους απλώς επειδή έτσι.
