Του Απόστολου Κουρουπάκη
Οι τρεις μουσικοί Χάικ Γιαζιτζιάν, Βαγγέλης Καρίπης, Γιώτης Κιουρτσόγλου που έρχονται για δύο συναυλίες σε Λευκωσία και Λεμεσό με την παράσταση να ονομάζεται «Crossroads» μου λένε ότι «μαγειρεύουν» τους διαφορετικούς μουσικούς κόσμους, τους διαφορετικούς ήχους και τις μελωδίες πάντα με μια κοινή αισθητική και τις ίδιες υψηλές απαιτήσεις. Τι και αν και οι τρεις προέρχονται από διαφορετικά μονοπάτια, το σταυροδρόμι Μεσόγειος τους έκανε να συναντηθούν και να συνυπάρξουν μουσικά και όχι μόνο. Ο καθένας τους έχει τις δικές του μουσικές καταβολές και τα δικά του ερεθίσματα, τα οποία ωστόσο και οι τρεις τους τα αξιοποιούν για να φτιάξουν τον μουσικό κόσμο στον οποίο αρέσκονται να συνυπάρχουν. Χάικ Γιαζιτζιάν, Βαγγέλης Καρίπης, Γιώτης Κιουρτσόγλου είναι μία αδιαίρετη τριάδα που επέλεξε να υπηρετήσει τις προκλήσεις της διαφορετικής προσέγγισης και το αποτέλεσμα φαίνεται ότι τους δικαιώνει.
–Ποιος είναι ο κοινός παρανομαστής σας; Εκτός από τη αγάπη σας για τη μουσική φυσικά.
–Χάικ Γιαζιτζιάν: Κοινός παρανομαστής μας είναι η εκτίμηση που έχουμε ο ένας για τη μουσική του άλλου. Και φυσικά, έχοντας διαφορετικές μουσικές καταβολές, η πρόκληση και το ενδιαφέρον που γεννά το πάντρεμα της μουσικής του καθενός μας είναι μεγάλη. Αλλά και η δεξιότητα που ο καθένας φέρει παιχτικά κάνει πολύ γοητευτική την ανταλλαγή αυτή, τη συμπαιγνία και την επί σκηνής σύνθεση των τόσο διαφορετικών μουσικών μας οργάνων και ήχων. Η ελευθερία που έχουμε να δημιουργούμε χωρίς όρια είναι η ανταμοιβή μας σε κάθε μουσική μας συνεύρεση. Αυτή ακριβώς η ελευθερία αποτελεί για μας πρόκληση κάθε φορά στο να ξεπερνάμε τα προσωπικά μας όρια. Μας πάει σε καινούργιους μουσικούς κόσμους. Αυτός θεωρώ είναι και ο κοινός μας παρανομαστής.
–Βαγγέλης Καρίπης: Μας έφεραν μαζί ο σεβασμός, ο θαυμασμός και η φιλία που αναπτύχθηκε ανάμεσα μας μετά την πρώτη συνεργασία που είχαμε σε δουλειά του Νίκου Ξυδάκη με το χοροθέατρο Ροές πολλά χρόνια πριν. Στην πορεία, παρόλο που εκ πρώτης φαίνεται να είμαστε από διαφορετικούς μουσικούς κόσμους, ανακαλύψαμε ότι έχουμε ένα κοινό μουσικό κώδικα συνεννόησης και συνομιλίας. Πέραν της εκτίμησης του ενός προς τον άλλο, υπάρχει μεταξύ μας μια πολύ ιδιαίτερη επικοινωνία που είναι απολύτως δημιουργική και μας ταξιδεύει μουσικά.
–Γιώτης Κιουρτσόγλου: Η μουσική είναι ένα διαφορετικό format γλώσσας και επίσης ένας διαφορετικός δίαυλος επικοινωνίας. Δεν παύει όμως να είναι επικοινωνία. Όπως στην καθημερινή μας επαφή με τους ανθρώπους επιλέγουμε ενστικτωδώς (ευτυχώς) τους ανθρώπους με τους οποίους θέλουμε να ζήσουμε μαζί, να εργαστούμε μαζί και να συμπορευτούμε μαζί, έτσι και στον μουσικό μας κόσμο γίνεται αυτό κυρίως υποσυνείδητα αν και εμείς πιστεύουμε ότι γίνεται συνειδητά. Ο Χάικ και ο Βαγγέλης είναι από τους λίγους επιλεγμένους ανθρώπους στη ζωή μου και αυτό συνάδει από την προσωπικότητά τους, την ανθρώπινη υπόστασή τους και φυσικά από την καλλιτεχνική φυσιογνωμία τους. Αν, λοιπόν, προσθέσουμε τη μουσική και τα προλεγόμενα στο κλάσμα μας βγάζουν τον κοινό παρονομαστή.
–Είναι η μουσική σας εναλλακτική, με την έννοια της διαφορετικής προσέγγισης και το πάντρεμα στους ήχους;
–Χ.Γ. Προσωπικά πιστεύω πως η μουσική μας δεν μπορεί να τιτλοφορηθεί σε εναλλακτική ή σε κάτι άλλο. Θα ήταν άδικο να της το κάνουμε αυτό. Έχει το δικό της στοιχείο γιατί γεννιέται μέσα από την ανταλλαγή και την αφομοίωση της μουσικής των τριών μας. Αν θα έπρεπε να τη χαρακτηρίσω θα της έδινα τον όρο της μοναδικής.
–Γ.Κ. Αν ο όρος «εναλλακτικό» μεταφράζεται ως κάτι το ειλικρινές, το αυθόρμητο, το χειροποίητο, το με χωρίς fancy περιτύλιγμα και το πηγαίο ναι, πιστεύω τότε η μουσική μας είναι εναλλακτική. Στην παγκόσμια μουσική θα έλεγε κανείς ότι έχουν δοκιμαστεί τα πάντα, με, ας πούμε, όλους τους συνδυασμούς των οργάνων και ήχο-χρωμάτων, το συναρπαστικό όμως είναι ότι η κάθε περίπτωση είναι μοναδική και έχει να κάνει με τη χημεία που γεννιέται από τη σύμπραξη των ανθρώπων που την απαρτίζουν.
–Β.Κ. Θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει εναλλακτική τη μουσική που παίζουμε. Σίγουρα είναι έξω από κάποια συγκεκριμένη «συνταγή». Αφορά κάτι ιδιαίτερο που προκύπτει μέσα από το πάντρεμα του ουτιού με το ηλεκτρικό μπάσο και το σετ των κρουστών. Επιπλέον είναι και η εμπειρία που αποκομίσαμε και οι τρεις μέσα από τόσες πολλές και διαφορετικές συνεργασίες όλα αυτά τα χρόνια που σε συνδυασμό με το έντονο στοιχείο του αυτοσχεδιασμού, σε κάθε ζωντανή μας εμφάνιση, δίνουν ένα διαφορετικό αποτέλεσμα που πρωτίστως, για μας τους ίδιους, έχει μουσικό ενδιαφέρον. Και όπως διαπιστώνουμε κάθε φορά που παίζουμε μαζί αυτό το «αλλιώτικο» μουσικό αποτέλεσμα γοητεύει και τους ακροατές.
–Πού μας παραπέμπει μουσικά το «Crossroads». Τι βιώνει ο ακροατής στις κοινές σας εμφανίσεις;
–Β.Κ. Ο ακροατής είναι βέβαιο πως βιώνει μια ξεχωριστή μουσική εμπειρία μιας και οι μουσικές συνθέσεις του τρίο, δηλαδή ο τρόπος που οι τρεις μας αποδίδουμε τα κομμάτια επί σκηνής, αποτελούν ένα πάντρεμα του ύφους και της τεχνικής του καθενός μας αλλά είναι και μια συνάντηση σε σταυροδρόμια διαφορετικών μουσικών πολιτισμών. Από την Ελλάδα, την Αρμενία και τη Συρία, με το ηλεκτρικό μπάσο σε ανατολίτικα μακάμ (μουσικές κλίμακες), το ούτι σε τζαζ αυτοσχεδιασμούς και τα κρουστά να ενώνουν αυτήν τη σύμπραξη το τελικό αποτέλεσμα είναι πρωτότυπο και κατά συνέπεια και το συναίσθημα που προκύπτει.
–Χ.Γ. Οι ακροατές βιώνουν κάτι το διαφορετικό σε κάθε μας συνεύρεση όπως ακριβώς και εμείς. Τίποτα δεν είναι ίδιο σε κάθε μας παράσταση. Υπάρχει μεν μια κατεύθυνση αρχική αλλά λειτουργεί πολύ το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού και του αυθορμητισμού. Αφηνόμαστε στη στιγμή. Σε αυτό συμβάλλει και η πείρα που έχουμε αλλά και η καλή επικοινωνία. Θέλω να πιστεύω ότι ταξιδεύουμε τον ακροατή σε πολλές και διαφορετικές εικόνες και συναισθήματα. Αυτό δηλαδή που συμβαίνει και σε μας όταν παίζουμε.
–Γ.Κ. H μουσική είναι μια γλώσσα που λειτουργεί σαν ένας ζωντανός οργανισμός που μόλις βρει κάτι καινούργιο το μιμείται, το δανείζεται και τέλος το αφομοιώνει. Οι μουσικές μας αφετηρίες είναι πολλές όπως η τζαζ, η ροκ, καθώς και η παραδοσιακή μουσική του καθενός μας, όλα αυτά με βάση τον αυτοσχεδιασμό πιστεύω ότι εισάγουν τον ακροατή στο ταξίδι μας, καθώς και στον δικό μας φανταστικό κόσμο.
Είμαστε και Ανατολή και Δύση
–Βυζαντινή μουσική, ανατολίτικες μελωδίες, ηλεκτρικό μπάσο και όχι μόνο, πώς «μαγειρεύονται» και πώς δένουν αυτοί οι διαφορετικοί ήχοι και πολιτισμοί;
–Γ.Κ. Όλα μπορούν να συνυπάρξουν αλλά χρειάζεται χρόνος και πολύ παίξιμο (όχι δουλειά). Το παιχνίδι είναι αυτό που γεννά το καινούργιο και μπορεί να λειάνει τις γωνίες των φαινομενικά ασύνδετων μουσικών κόσμων. Τα μουσικά όργανα είναι το μέσον εμείς είμαστε ο φορέας και η μουσική ρέει από πάνω μας. Ένας καλός μάγειρας μπορεί να αναμείξει ασύμβατα υλικά και από τις αντιθέσεις των γεύσεων να βγάλει το θεμιτό αποτέλεσμα, στην αρχή φαντάζει λίγο περίεργο αλλά σιγά-σιγά γίνεται παράδοση.
–Χ.Γ. Το πρώτο άκουσμα είναι μεν πρωτόγνωρο στ’ αυτιά του ακροατή γιατί τα όργανα προέρχονται από διαφορετικές «μουσικές οικογένειες» αλλά όλα πάνω στη σκηνή γίνονται ένα και το αποτέλεσμα αφήνει στον ακροατή μια γλυκιά αίσθηση. Στο τέλος κανείς δεν θυμάται από πού προέρχεται τελικά το κάθε όργανο και αν αφορά διαφορετικούς κόσμους. Είναι ένα αποτέλεσμα που ναι μεν σαν πρώτη εντύπωση προκαλεί το αίσθημα του παράξενου και του περίεργου αλλά δίνει κάτι καινούργιο, κάτι πρωτότυπο και έντονα μουσικό. Αυτό δεν είναι και το κέρδος μας άλλωστε; Κέρδος για τον ακροατή και τον μουσικό!
–Β.Κ. Η πολύχρονη εμπειρία των τριών μας σε συνδυασμό με την όρεξη για εξέλιξη και ανακαλύψεις σε καινούργια μουσικά μονοπάτια είναι το αλατοπίπερο στην επιτυχία της συνταγής. «Μαγειρεύουμε» δηλαδή τους διαφορετικούς μουσικούς κόσμους, τους διαφορετικούς ήχους και τις μελωδίες πάντα με μια κοινή αισθητική και τις ίδιες υψηλές απαιτήσεις. Η βυζαντινή μουσική με την αραβοπερσική και τη δυτική μουσική πορεύονται μαζί και το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα φαίνεται ότι πετυχαίνει, αφού το κοινό πάντα αντιδρά με ενθουσιασμό και δείχνει να το απολαμβάνει. Τα θετικά σχόλια και οι κριτικές από τον απλό κόσμο αλλά και τους πιο «ειδικούς» είναι συγκινητικά και φυσικά ενθαρρυντικά.
–Μουσικό σταυροδρόμι η Μεσόγειος, πώς βιώνετε τις μουσικές σας; Είμαστε μουσικά περισσότερο Ανατολή ή Δύση πια;
–Γ.Κ. Από την αρχαιότητα η Μεσόγειος ήταν το σταυροδρόμι, «crossroads», διαφόρων πολιτισμών και αυτό φυσικά είχε μεγάλο αντίκτυπο και στη μουσική. Αλλά πώς να ορίσει κανείς το τι είναι Ανατολή και τι Δύση; Αφού ακούς το ίδιο τραγούδι από δέκα διαφορετικά σημεία και τα δέκα έχουν διαφορετικό φως. Η μουσική δεν έχει σύνορα Ανατολής και Δύσης. Ζώντας, λοιπόν, εδώ τα έχεις και τα δύο στοιχεία είναι μέρος του DNA σου. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι είμαστε δυτικής κουλτούρας με ανατολική ψυχοσύνθεση.
–Χ.Γ. Όπως είμαστε όλοι πολίτες του κόσμου έτσι και η μουσική μας, ναι μεν έχει στοιχεία από την Ανατολή αλλά στο σταυροδρόμι της Μεσογείου που είμαστε ενσωματώνει στοιχεία και από τη Δύση. Είναι μια μίξη. Η δημιουργία στη μουσική και σε κάθε άλλη τέχνη δεν πρέπει να μπαίνει σε πλαίσιο και να περιορίζεται από σύνορα. Κατά καιρούς μοιραζόμαστε τη σκηνή με διαφορετικούς μουσικούς και σε ύφος και σε ήχους, είτε από την Ελλάδα είτε από άλλες χώρες. Αυτό από μόνο του μας εξελίσσει, μας ανοίγει δρόμους και κόσμους συναισθημάτων.
–Β.Κ. Η Μεσόγειος παραμένει ένα μουσικό σταυροδρόμι εδώ και αιώνες. Πιστεύω ότι είμαστε και Ανατολή και Δύση. Οι μουσικοί «ταξιδεύουν» χωρίς περιορισμούς και πάντα με την ίδια ανάγκη για δημιουργία και ανταλλαγή. Οι εμπειρίες τους, οι ήχοι και τα όργανα εξελίσσονται, αναμιγνύονται και συνομιλούν μουσικά και αυτό κατά τη γνώμη μου δίνει ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Ανοίγει συνεχώς καινούργιους δρόμους. Προσωπικά οι συνεργασίες μου με μουσικούς από την ελληνική παραδοσιακή μουσική, την αραβοπερσική, την κλασική και την τζαζ μου έχουν διαμορφώσει μία προσωπική αισθητική στα όργανα που παίζω, στα κρουστά, όπου Ανατολή και Δύση λειτουργούν μέσα μου το ίδιο όμορφα.
Πληροφορίες: Crossroads: Χάικ Γιαζιτζιάν - Γιώτης Κιουρτσόγλου - Βαγγέλης Καρίπης. Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο Λεμεσού: Κυριακή, 19 Μαρτίου, 8:30 μ.μ. και Μουσική Σκηνή ΕΞΑΝΤΑΣ, Λευκωσία: Τρίτη, 21 Μαρτίου, ώρα 9:00 μ.μ.
