Ενας κλιμακωτός φόρος στα ροφήματα, που τίθεται σε ισχύ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα από την 1η Ιανουαρίου, χαιρετίζεται από γιατρούς και οδοντιάτρους ως μια «εξαιρετική» πρωτοβουλία δημόσιας υγείας που θα αντιμετωπίσει επιτέλους τις «βασικές αιτίες» της αυξανόμενης κρίσης παχυσαρκίας και διαβήτη.
Το νέο σύστημα τιμολόγησης, που ανακοινώθηκε τον Ιούλιο από το υπουργείο Οικονομικών και την Ομοσπονδιακή Φορολογική Αρχή, συνδέει για πρώτη φορά τον φορολογικό συντελεστή με την περιεκτικότητα ζάχαρης ανά 100 ml, αντικαθιστώντας τον ενιαίο φόρο που είχε επιβληθεί στα αναψυκτικά το 2017.
Σύμφωνα με το νέο καθεστώς, ποτά που περιέχουν 5 έως 8 γραμμάρια ζάχαρης ανά 100 ml θα φορολογούνται με 79 φις (0,79 ντιρχάμ) ανά λίτρο, ενώ όσα περιέχουν 8 γραμμάρια ή περισσότερο θα επιβαρύνονται με 1,09 ντιρχάμ (≃ 0,25 ευρώ) ανά λίτρο.
Ποτά με λιγότερα από 5 γραμμάρια ζάχαρης ανά 100 ml, καθώς και όσα περιέχουν μόνο τεχνητά γλυκαντικά, εξαιρούνται.
Ο δρ Αλί Ελχουνί, σύμβουλος ενδοκρινολόγος στο Medcare Royal Specialty Hospital Al Qusais, δήλωσε ότι «η πολιτική αυτή ενθαρρύνει τόσο τους παραγωγούς όσο και τους καταναλωτές να στραφούν σε επιλογές με χαμηλή ή φυσική ζάχαρη», σημειώνοντας ότι «είναι πιο αποτελεσματική από τον ενιαίο φόρο, γιατί συνδέει τη δημοσιονομική πολιτική με μετρήσιμα αποτελέσματα στην υγεία», σε μια χώρα όπου τα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2 αυξάνονται, ιδίως στους νέους.
Μελέτη του Lancet νωρίτερα μέσα στο έτος εκτιμά ότι τα ποσοστά παχυσαρκίας στα ΗΑΕ θα φτάσουν σε νέα ιστορικά υψηλά έως το 2050. Μεταξύ των ανδρών άνω των 25 ετών, το ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων αναμένεται να αυξηθεί από 84% το 2021 σε 94% μέσα σε 25 χρόνια, ενώ στις γυναίκες προβλέπεται να φτάσει στο 95%.
Οσον αφορά τον διαβήτη τύπου 2, η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη εκτιμά ότι το 2024 η επίπτωσή του στα ΗΑΕ ανέρχεται σχεδόν στο 21% του πληθυσμού, ενώ στην ευρύτερη περιοχή Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη θα φτάσει τα 163 εκατομμύρια έως το 2050.
Ο δρ Ελχουνί υπογραμμίζει ότι «η μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την υγεία μακροπρόθεσμα», συνιστώντας την επιλογή φυσικών σακχάρων από φρούτα αντί για ζαχαρούχα ποτά, καθώς «ο οργανισμός τα μεταβολίζει πιο αποτελεσματικά».
Διεθνή παραδείγματα ενισχύουν την άποψη ότι τέτοιες πολιτικές αποδίδουν. Στην Ιρλανδία, ο φόρος στα ζαχαρούχα ποτά που επιβλήθηκε το 2018 οδήγησε σε μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης από ανθρακούχα αναψυκτικά κατά 30,2% στις λιανικές πωλήσεις και κατά 19,8% στην εστίαση μέσα σε έναν χρόνο.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η εισφορά στη βιομηχανία αναψυκτικών, που ανακοινώθηκε το 2016 και εφαρμόστηκε το 2018, μείωσε περίπου στο μισό τη ζάχαρη στη διατροφή των παιδιών και κατά ένα τρίτο στους ενήλικες, σύμφωνα με το Journal of Epidemiology and Community Health.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις επιπτώσεις στους νέους. Ο δρ Ελχουνί σημειώνει ότι ακόμη και μικρές μειώσεις στην καθημερινή κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών μπορούν να επιφέρουν σημαντικά οφέλη για την υγεία, εξηγώντας ότι τα σάκχαρα στα ροφήματα καταναλώνονται εύκολα χωρίς να προκαλούν αίσθημα κορεσμού, προσθέτοντας θερμίδες που οδηγούν σε αύξηση βάρους και μεταβολικά προβλήματα.
Οδοντίατροι βλέπουν επίσης άμεσα οφέλη. Ο δρ Ντέιβιντ Ρόουζ, ιδρυτής των Roze BioHealth και BioDental Clinics στο Ντουμπάι, στηρίζει τον νέο φόρο, λέγοντας ότι αντιμετωπίζει μία από τις βασικές αιτίες των στοματικών νοσημάτων.
Οπως επισημαίνει, η συνεχής έκθεση στη ζάχαρη, όχι μόνο από αναψυκτικά αλλά και από καφεϊνούχα ποτά, τσάι και «υγιεινά» προϊόντα, διατηρεί το στόμα όξινο επί ώρες, διαταράσσοντας το στοματικό μικροβίωμα και επιτρέποντας την επικράτηση επιβλαβών βακτηρίων.
Παράλληλα, η άνοδος της παχυσαρκίας έχει ενισχύσει την τάση για πιο υγιεινή διατροφή στον τομέα του λιανεμπορίου. Η αγορά υγιεινών σνακ στα ΗΑΕ αναμένεται να ξεπεράσει το 1 δισ. δολάρια έως το 2033, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 7,2%, ενώ η αγορά ποτών χωρίς ζάχαρη προβλέπεται να φτάσει τα 1,2 δισ. δολάρια έως το ίδιο έτος.
Ο δρ Ελχουνί καταλήγει ότι, αν η φορολογία συνδυαστεί με ενημέρωση και καλύτερη πρόσβαση σε θρεπτικά τρόφιμα, μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή μείωση της παχυσαρκίας και των χρόνιων νοσημάτων τα επόμενα χρόνια.
Πηγή: The National
