Του Γιάννου Σταυρινίδη
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022 και συνεχίζεται εδώ και τριάμισι χρόνια χωρίς κανένα σημάδι απεμπλοκής που θα επέτρεπε οριστικό τερματισμό των συγκρούσεων. Τουναντίον, αυτή την περίοδο η Ρωσία επιχειρεί μια αιματηρή προέλαση στα ανατολικά της Ουκρανίας, ενώ οι βραδινοί βομβαρδισμοί από το Κίεβο που στοχεύουν σε ρωσικές ενεργειακές υποδομές έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο.
Και εκεί που όλα έμοιαζαν τελματωμένα, ήρθε η επιβεβαίωση της συνάντησης μεταξύ των προέδρων Τραμπ και Πούτιν στην Αλάσκα την ερχόμενη Παρασκευή, ημέρα Δεκαπενταύγουστο. Σύμφωνα με τον πρόεδρο Τραμπ, η Ουκρανία εφόσον επιθυμεί να δει άμεσο τερματισμό της ανθρωποθυσίας θα πρέπει να παραχωρήσει εδάφη τα οποία έχασε στο πεδίο των μαχών.
Όπως αφήνεται να διαρρεύσει οι σκέψεις του προέδρου Τραμπ δεν είναι ξεκάθαρες, αλλά κινούνται στη λογική του πάρε-δώσε και των εδαφικών αναπροσαρμογών. Όπως αναφέρουν αναλυτές, η αμερικανική πολιτική προσανατολίζεται στην παράδοση του Ντονμπάς καθώς και της Κριμαίας που ήδη κατέχουν οι Ρώσοι από το 2014. Στα ανταλλάγματα, η αμερικανική πρόταση περιλαμβάνει την επιστροφή των πόλεων της Χερσώνας και της Ζαπορίζιας, αν και βρίσκονται υπό μερικό ρωσικό έλεγχο.
Για να υλοποιηθεί η συγκεκριμένη πρόταση θα απαιτήσει τη σύμφωνη γνώμη των Ευρωπαίων ηγετών αλλά και των Ουκρανών που προς το παρόν δεν συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία, κάτι που έχει αρχίσει να εκνευρίζει τους Ευρωπαίους. Από την πλευρά του, ο Ουκρανός ηγέτης ανεβάζει τους τόνους, υπενθυμίζοντας ότι τα εδάφη της ουκρανικής επικράτειας περιλαμβάνονται στο σύνταγμα της χώρας, και κανένας δεν έχει το δικαίωμα να συζητά αναπροσαρμογές.
Τόσο ο πρόεδρος Ζελένσκι όσο και ο ουκρανικός λαός ανησυχούν πως μια συμφωνία που θα αποφασιστεί ερήμην τους θα έχει μικρές πιθανότητες να αποτελέσει μια μακροχρόνια και διαρκή λύση. Υπενθυμίζουμε ότι σήμερα η Ρωσία κατέχει το ένα πέμπτο του ουκρανικού εδάφους χωρίς να υπάρχει κάποια ένδειξη πως ο ουκρανικός στρατός είναι σε θέση να αντεπιτεθεί και να ανακαταλάβει αυτές τις περιοχές.
Στόχος του Τραμπ η άμεση διακοπή των εχθροπραξιών, η οποία καθυστερεί από τον προηγούμενο Μάιο και Ιούνιο, όταν οι δύο πλευρές ολοκλήρωσαν τρεις γύρους συνομιλιών. Με βάση την τότε διαδικασία η Ρωσία είχε προτείνει την αναγνώριση κυριαρχίας στα ουκρανικά εδάφη της Κριμαίας, του Ντονέτσκ, της Λουχάνσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας. Επιπλέον, ζήτησε αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας, διατήρηση της ουδετερότητας, μηδενική εμπλοκή ξένων στρατών και άμεση διενέργεια εκλογών για ανάδειξη νέας ηγεσίας.
Από την πλευρά της η ουκρανική πλευρά θεωρεί άκρως προβληματική τη διαδικασία, αφού ενώ θα τίθενται θέματα εδαφικών αναπροσαρμογών η επηρεαζόμενη πλευρά θα απουσιάζει. Προς το παρόν ο πρόεδρος Πούτιν είναι αρνητικός στο ενδεχόμενο να παρακαθήσει σε απευθείας συνομιλίες με τον Ουκρανό ομόλογό του.
Το τελεσίγραφο του προέδρου Τραμπ που έληξε την προηγούμενη Παρασκευή περιελάβανε την κατάπαυση του πυρός ή αλλιώς θα επιβάλλονταν νέες αμερικανικές κυρώσεις. Η κρίση ξεπεράστηκε όταν την ίδια μέρα ανακοινώθηκαν απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ Πούτιν και Τραμπ σε διάστημα εφτά ημερών στην Αλάσκα. Στις άμεσες προτεραιότητες της αμερικανικής προεδρίας βρίσκεται η άμεση διακοπή της αιματοχυσίας και η διευθέτηση συνάντησης μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
Η συνάντηση του Δεκαπενταύγουστου είναι ιστορική όπως και αν ιδωθεί, αφού πραγματοποιείται έξι χρονιά μετά την τελευταία τους συνάντηση.
