Του Παναγιώτη Καπαρή
Ηλιοβασίλεμα, φως ιλαρόν, ώρα κατά την οποία καταλαγιάζει η φύση και ειρηνεύει η ψυχή των ανθρώπων. Στο χωριό Τερσεφάνου, της επαρχίας Λάρνακας, η καλή παρέα με τον Παπαγιάννη σε ρόλο καθοδηγητή, μαζί με τον μικρό Χαράλαμπο και τον Βασίλη σε ρόλο ξεναγού, περιπλανηθήκαμε στα εξωκλήσια του χωριού. Μια πνευματική πανδαισία, ένα μυστικό άγγιγμα του θείου, για να επιβεβαιωθούν για ακόμη μια φορά οι στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη: «πολλά δε θέλει ο άνθρωπος, να ’ναι ήρεμος, να ’ναι άκακος / λίγο φαΐ, λίγο κρασί, Χριστούγεννα και Ανάσταση…». Τόσο απλά και τόσο ταπεινά: «όλα ξεκινούν και όλα τελειώνουν στο χέρι της Παναγίας και των Αγίων» λέει και ξαναλέει, ο Παπαγιάννης, ο οποίος βιώνει το θαύμα της αναστήλωσης εκ θεμελίων, παλαιών εξωκλησιών του χωριού.
Σημείο εκκίνησης της περιδιάβασης στα εξωκλήσια της Τερσεφάνου η αυλή της Αγίας Μαρίνας. Πρώτος και καλύτερος, ο μικρός Χαράλαμπος, πρόσφερε σε όλους παγωμένο νερό, απαραίτητο, έστω και αν μας αποχαιρετούσε ο καύσωνας της μέρας. Προσκύνημα στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, μια γραφική εκκλησία, κτίσμα του 16ου αιώνα, η οποία βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Μέσα στον ναό, ένας ατέλειωτος εκκλησιαστικός θησαυρός, με αρχαίες και θαυματουργές εικόνες, οι οποίες μεταφέρθηκαν για λόγους προστασίας, από τα εξωκλήσια του χωριού. Ο ναός σκοτεινός, αλλά τα καντήλια με το φως να τρεμοπαίζει, έκαναν τις εικόνες να λάμπουν. Το κατανυκτικό σκηνικό συμπλήρωνε το θυμίαμα, το οποίο πλημμύριζε αδιόρατα τον χώρο. Και σίγουρα οι προσευχές και οι δεήσεις, πάνε πιο γρήγορα στα αφτιά της Αγίας Μαρίνας. Δίπλα ο νέος ναός του χωριού, αφιερωμένος στον Άγιο Νεκτάριο, κτίσμα του 1983, στεγάζει τις ανάγκες και των προσφύγων, οι οποίοι διαμένουν στο φιλόξενο χωριό.
Επόμενο προσκύνημα η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου της Άρπερας, κτίσμα του 1745. Δωρητής ο δραγομάνος Χριστοφάκης Κωνσταντίνου, ο οποίος δολοφονήθηκε από ανθρώπους του Χατζημπακκή Αγά, Τούρκου διοικητή της Λάρνακας, όταν πήγαινε να ακούσει τον Καλό Λόγο. Εντυπωσιακές είναι οι μεγάλες τοιχογραφίες του ναού, έργα του Φιλάρετου Ιερομονάχου. Ξεχωρίζει η τοιχογραφία με τους δωρητές εντός του ναού, αλλά και η τοιχογραφία δίπλα από την Αγία Πρόθεση, όπου ένας άγγελος κρατά τα δίπτυχα, τα ονόματα της οικογένειας του Χριστοφάκη, για να μνημονεύονται κατά τις θείες λειτουργίες. Έξω από τον ναό, μια συκιά, την οποία φύτεψε ο Παπαγιάννης, μας πρόσφερε τους ξεχωριστούς, γλυκούς καρπούς της. Όλα θαυμαστά και όλα καλά λίαν, τα δημιούργησε ο Θεός.
Το ταξίδι στα εξωκλήσια της Τερσεφάνου, μέσα από χωματόδρομους, έφθασε στο εξωκλήσι της Παναγίας Ελεούσας, το οποίο κτίστηκε πάνω σε ερείπια παλαιότερου ναού, του 12ου αιώνα. Η ανέγερση του εξωκλησιού, ξεκίνησε μέσα στην οικονομική κρίση του 2013. Ο Παπαγιάννης, δεν τόλμησε να προκηρύξει έρανο και τα άφησε όλα στην Παναγία, η οποία ξέρει καλύτερα. Μόνο με το άκουσμα της πρόθεσης του καλού παπά, ο κάτοχος του χωραφιού με τα ερείπια, πρόσφερε στην εκκλησία τον χώρο. Χωριανοί ο ένας μετά τον άλλο, πρόσφεραν από το υστέρημα ή το πλεόνασμά τους. Μαζεύτηκαν πέτρες από παλιά σπίτια του χωριού, αλλά και πέτρες από τον παλαιό ναό, ξεχασμένες στη γειτονική ρεματιά. Ο ναός κτίστηκε χωρίς σίδερα, όπως κτίζονταν παλιά οι ναοί. Έτσι θα έχει διάρκεια αιώνων και όχι δεκαετιών, όπως οι σύγχρονοι ναοί. Η Αγία Τράπεζα, στηρίζεται σε μια αρχαία κολόνα, από τον αρχικό ναό. Μάστορες, έμπειροι τεχνίτες, άνθρωποι με μεράκι, ανέγειραν το θαυμάσιο εξωκλήσι σε διάστημα μόλις 14 μηνών. Τις τοιχογραφίες ιστόρησαν ο Μάριος Σταυρινός και ο γιος του Γιώργος, οι οποίοι κατάγονται από την Τερσεφάνου και κουβαλούν τα γονίδια των σπουδαίων παλαιότερων αγιογράφων του χωριού. Ο όμορφος ναός, μέσα σε ειδυλλιακό χώρο, δίπλα από ένα ρυάκι, με τη θέα και την αύρα της θάλασσας, προσελκύει πολλά νέα ζευγάρια για να τελέσουν τον γάμο τους, ή για να βαπτίσουν τα παιδιά τους.
Η Τερσεφάνου διαθέτει και πολλά άλλα εξωκλήσια, όπως της Παναγίας στην τοποθεσία Πέντε Πέτρες, των Αγίων Ανδρονίκου και Αθανασίας, του Αγίου Δημητριανού, του Αγίου Παντελεήμονα και της Παναγίας Γλυκοφιλούσας. Ένας περίπατος με τα πόδια, την ώρα κατά την οποία το φως γίνεται ιλαρόν, κατά το ηλιοβασίλεμα, αποτελεί από μόνος του μια μυστηριακή πορεία χαράς. Ανάλογους περιπάτους, πραγματοποιούσαν εδώ και αιώνες οι πρόγονοί μας, για να ανάψουν τα καντήλια, για να θυμιάσουν τους αγίους, να ζητήσουν τη βοήθεια της Παναγίας και Αγίων και για να εκφράσουν τις ευχαριστίες τους, για τα ατέλειωτα θαύματα. Όλα στα χέρια του Θεού, απλά, ταπεινά και όλο χαρά.
