Του Παναγιώτη Καπαρή
«Δουλειά δεν είχε ο διάβολος και πνίγει τα παιδιά του…» λέει η λαϊκή ρήση και πάει γάντι με την αρχαία ρήση «αργία μήτηρ πάσης κακίας». Η δημόσια υπηρεσία, με δομή ανεστραμμένης πυραμίδας αντί κανονικής, φαινόμενο στον κόσμο, έμεινε με αξιωματικούς και δεν έχει στρατιώτες, έμεινε με διευθυντές, επόπτες και ελεγκτές και δεν έχει εργάτες για να δουλέψουν. Ο λόφος του Προεδρικού γέμισε γραφεία στα οποία εργάζονται αποσπασμένοι διευθυντές του Δημοσίου, υπό την καθοδήγηση της «πρωθυπουργίνας» όπως χαριτωμένα αποκαλείται, η υφυπουργός Ειρήνη Πική. Εποπτεύει τους υπουργούς και τους διευθυντές του Δημοσίου, χωρίς ωστόσο να εξαλειφθούν τα σκάνδαλα, οι καθυστερήσεις στα μεγάλα έργα και το χειρότερο, χωρίς να εξανεμιστεί η γραφειοκρατία και η μιζέρια. Αιτία του κακού, όπως ουρλιάζουν σιωπηλά, πρώην δουλευταράδες του Δημοσίου, η μη νομική ευθύνη των διευθυντών, των ελεγκτών και των εποπτών του Δημοσίου. Η νέα μόδα είναι τώρα οι επόπτες. Κάτι όπως τους αντιδήμαρχους οι οποίοι δεν έχουν καμία εκτελεστική εξουσία και όμως πληρώνονται αδρά, χωρίς να ξέρουν ουσιαστικά τι δουλειά κάνουν.
Ένας δημόσιος υπάλληλος στην Κύπρο, νομικά ελέγχεται από τον προϊστάμενό του, την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της υπηρεσίας του, από τον γενικό διευθυντή, από τον αρμόδιο υπουργό ή υφυπουργό, τον εσωτερικό ελεγκτή της Δημοκρατίας, τον γενικό ελεγκτή, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ένας υπάλληλος σε ημικρατικό οργανισμό ελέγχεται νομικά από τον προϊστάμενο του, την διευθυντική ομάδα με τον γενικό διευθυντή, τον διευθυντή Εσωτερικού Ελέγχου, το Διοικητικό Συμβούλιο, τον αρμόδιο υπουργό, τον γενικό ελεγκτή, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η πλάκα είναι ότι όλοι οι έλεγχοι, είναι σε επίπεδο θεωρητικό και πολικό και μόνο αν υπάρχει δόλος, τότε οι υποθέσεις οδηγούνται στην δικαιοσύνη. Έτσι, όσα λάθη και αν γίνουν, όσα δισεκατομμύρια και αν χαθούν, όσα μεγάλα έργα και αν σταματήσουν στη μέση, όσες καθυστερήσεις καταγραφούν, όσοι ασθενείς πεθάνουν στα νοσοκομεία, όσοι μαθητές και αν μείνουν αγράμματοι, όσες χαμένες εργατοώρες και αν υπάρξουν, είναι όλα είναι στα χαρτιά και κανένας δεν φέρει πραγματική ευθύνη.
Στον ιδιωτικό τομέα, απλώς ο διευθύνων σύμβουλος, «εξαφανίζεται» αν δεν κατορθώσει να πάρει τους στόχους του, δηλαδή να πετύχει συγκεκριμένα κέρδη. Οι διευθυντές εκδιώκονται και οι υπάλληλοι απλώς χάνουν τη δουλειά τους. Η ευλογία της μονιμότητας στο Δημόσιο κατάντησε με την άκρατο γιγαντισμό του δημοσίου, κατάρα για όλους τους πολίτες και τους δημοσίους υπαλλήλους. «Πονηροί» διευθυντές, ελεγκτές και επόπτες, για να έχουν δουλειά σκαρφίζονται ένα σωρό γραφειοκρατικές διαδικασίες, για να ταλαιπωρούν τους πολίτες, ώστε να έχουν αυτοί δουλειά και να αισθάνονται ότι κάτι κάνουν. Υπάρχει και το τρελό, ότι οι «πάνω» φορτώνουν τις ευθύνες τους στους «κάτω», ακόμη και με υπογραφές, για να είναι νομικά καλυμμένοι, αν γίνει κάποια «στραβή», ώστε να ρίξουν αλλού τις ευθύνες.
Στην Αμερική ακολουθούν μια άλλη πιο εύκολη και πολύ πιο αποτελεσματική διαδικασία. Ο έλεγχος για τις δαπάνες του κράτους ανατίθεται σε ανεξάρτητους οργανισμούς, οι οποίοι πολλές φορές χωρίς να το ξέρουν οι ελεγχόμενοι, ετοιμάζουν εκθέσεις, όχι μόνο λογιστικές, αλλά κυρίως για το αποτέλεσμα των δαπανών. Σε αυτή διαδικασία, «έπεσε» πριν από αρκετά χρόνια και πριν να ανοίξουν τα οδοφράγματα και η Κύπρος. Τότε μετέφεραν στην Ουάσιγκτον Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, λεγόμενους «opinion leaders» όπως δημοσιογράφους, συνδικαλιστές, ακόμη και στελέχη κομμάτων, για μία πρώτη επαφή, ώστε στην περίπτωση λύσης του Κυπριακού, να είναι πολύ πιο εύκολη η εφαρμογή της. Οι ανεξάρτητοι ελεγκτές ανακάλυψαν ότι τα χρήματα πήγαιναν του «βρόντου», αφού οι «φιλίες» στην Ουάσιγκτον, μετατρέπονταν σε «έχθρες» στη Λευκωσία, από τον φόβο και της δημόσιας κατακραυγής, κομμάτων και άλλων «πατριωτικών» ομάδων. Και από τότε διέκοψαν την χρηματοδότηση και το πρόγραμμα.
«Ει τις ου θέλει εργάζεσθαι, μηδέ εσθιέτω» γράφει ο Απόστολος Παύλος, στην Προς Θεσσαλονικείς Β΄ επιστολή του και ξεκαθαρίζει ότι η ζωή του Χριστιανού, δεν είναι «ζωή λούφας και παραλλαγής», αλλά ζωή, εργασίας, προσφοράς, τιμιότητας και καθαρότητας. Ο πνευματικός νόμος όπως λένε εμπειρικά οι Χριστιανοί και η θεία δίκη όπως έλεγαν εμπειρικά και οι αρχαίοι Έλληνες, δεν μπορούν να ανακοπούν από κουτοπονηριές και στρουθοκαμηλισμούς. Τα πράγματα είναι πολύ απλά, «ό,τι κάνεις βρίσκεις…» και «τα άδικα ουκ ευλογούνται…» όπως έλεγαν οι παππούδες μας. Η γλώσσα του Θεού είναι η σιωπή και στην κατάλληλη ώρα και πάντα προς το συμφέρον του ανθρώπου, έρχονται και τα «χαστούκια» και ο θάνατος, το μεγαλύτερο δώρο του Θεού στον άνθρωπο «ίνα μη το κακόν αθάνατον γένηται», δηλαδή για να μην διαιωνίζεται το κακό.
