Του Παύλου Ξανθούλη
Η Ελλάδα κάηκε. Ανθρώπινες ψυχές, ζώα και πέραν ενός εκατομμυρίου στρεμμάτων έγιναν στάχτη, σε περισσότερες από 586 πυρκαγιές που ξέσπασαν στην ελληνική επικράτεια, σε οκτώ μόλις μέρες. Οι εικόνες παραπέμπουν σε βιβλική καταστροφή. Ένα κράτος πληγωμένο. Από κάθε άποψη. Με τη βόρεια Εύβοια να έχει δεχθεί το μεγαλύτερο χτύπημα, το οποίο δικαίως χαρακτηρίζεται ως ολική καταστροφή.
Την ίδια ώρα, κάποιοι έκαναν τις διακοπές τους στην Ελλάδα. Μέχρι εδώ, ουδέν μεμπτό και όλα καλά. Ωστόσο, η τάση επίδειξης μαγιό, παραλιών, σκαφών κ.λπ., προκαλεί αν μη τι άλλο αλγεινή εντύπωση. Όπως και η καλημέρα, η καλησπέρα και η καληνύχτα που σερβίρονται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, συνοδευόμενες από φωτογραφίες που αντανακλούν μιαν άνεση και έναν«αέρα υπεροχής», ενώ η χώρα στην οποία φιλοξενούνται κοιμάται και ξυπνά μέσα σε αποκαΐδια...
Τι είναι αυτό άραγε που πρωτοστατεί στη λειτουργία των εγκεφάλων τόσων πολλών ανθρώπων και τους κάνει να χρειάζονται να κάνουν επίδειξη των διακοπών τους, με τόση λεπτομέρεια και σε τόση έκταση, ώστε να πλημμυρίζουν τα ΜΚΔ με φανταχτερές φωτογραφίες, αδιαφορώντας πλήρως για την εκ διαμέτρου αντίθετη εικόνα, μερικά χιλιόμετρα πιο κάτω, ανθρώπων με καμένες ψυχές και μαυρισμένες ζωές;
Πραγματικά, διερωτώμαι... αυτοί είμαστε; Τόσο μας νοιάζει για αυτά που συμβαίνουν γύρω μας; Δεν μας αγγίζει τίποτε; Βλέπουμε ανθρώπους να ξεσπιτώνονται, ζώα να καίγονται, δάση να έχουν μετατραπεί σε σεληνιακό τοπίο. Και εμείς επιλέγουμε να ποστάρουμε φωτογραφίες, επιδεικνύοντας πόσο όμορφα περνούμε στις διακοπές μας; Και πόσο άνετοι είμαστε;
Πολύ φοβάμαι ότι κινδυνεύουμε να ανακηρυχθούμε πρωταθλητές της αδιαφορίας. Αυτής «της αδιαφορίας που δίνει έναν ψεύτικο αέρα υπεροχής», όπως είχε πει πριν από 300 χρόνια ο Ζοζέφ Ζουμπέρ, χωρίς να έχει υπόψη του το υπεροπτικό ύφος και τον «αέρα υπεροχής» που «φυσάει» στις φωτογραφίες της πλειοψηφίας (σ.σ. δυστυχώς) όσων έτυχαν να βρεθούν σε ελληνικά νησιά την ίδια περίοδο με τις πυρκαγιές. Η τοποθέτηση του Γάλλου γνωμικογράφου «δένει» με αυτήν του Γάλλου δραματουργού Charles-Simon Favart, που την ίδια περίπου εποχή, και χωρίς βεβαίως να είναι σε θέση να προβλέψει τη σημερινή επικρατούσα νοοτροπία, υποστήριξε ότι η «αδιαφορία είναι ο ύπνος της καρδιάς».
Το πού χάσαμε την καρδιά μας, γιατί βρίσκεται σε διαδικασία ύπνωσης και τι ψυχή μας έχει απομείνει, δεν το είπε κανένας. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Άλλωστε, προφανώς το ζήτημα αυτό χρήζει άλλου είδους αξιολόγησης. Πολύ πιο βαθιάς, η οποία εκ των πραγμάτων ξεπερνά και τις δυνατότητες ενός κειμένου 650 λέξεων.
Και δεν περιορίζεται στο ζήτημα των πυρκαγιών στην Ελλάδα. Αλλά, εκτείνεται σε όλα τα μεγάλα θέματα, για τα οποία η αντιμετώπιση είναι επιδερμική. Ίσης ποιότητας και επιπέδου με μια «σέλφι» που διαρκεί για μια στιγμή και «διαφημίζει» την «άνεση» και τον «αέρα υπεροχής». Αυτόν τον «αέρα» που η πλειοψηφία θέλει να πλασάρει και στις διακοπές της, εν μέσω των πρωτοφανών καταστροφικών πυρκαγιών. Και που μετατρέπεται άμεσα σε μερικές εκατοντάδες likes, αποκτώντας ένα ειδικό βάρος, κενού περιεχομένου, προσφέροντας στιγμιαία χαρά και χαμόγελα.
Κι αυτά, τα μεγάλα ζητήματα, που θα έπρεπε να απασχολούν και στα οποία θα έπρεπε όλοι να εγκύπτουν, μπαίνουν στο περιθώριο. Το εθνικό πρόβλημα, η οικονομία της Κύπρου, το μεταναστευτικό. Και οι αποφάσεις μας στην Ε.Ε., περιλαμβανομένων και αυτών που αφορούν στην κλιματική αλλαγή που ταλανίζει την Κύπρο και θα έπρεπε να είναι ύψιστης προτεραιότητας, αντιμετωπίζονται εξίσου επιδερμικά, όπως και οποιοδήποτε άλλο θέμα ενδεχομένως απαιτεί ενέργεια που υπερβαίνει το κενού περιεχομένου ειδικό βάρος της κάθε «σέλφι». Που έχει βεβαίως την ιδιότητα, και εκ της ονομασίας της, να βάζει μπροστά το εγώ. Μόνο το εγώ...
Σημείωση: Πολλοί ήταν αυτοί που έσπευσαν να συνδράμουν τις προσπάθειες στήριξης των πυρόπληκτων της Ελλάδας. Είτε παρέχοντας απαραίτητη υλική βοήθεια (που είχε ζητηθεί αρμοδίως), είτε μέσω διοχέτευσης πληροφοριών για τη στήριξη πυρόπληκτων και ζώων. Και μπράβο τους. Δεν είναι όμως παρά η μικρή μειοψηφία αυτών που έχουν φλομώσει το διαδίκτυο με φανταχτερές φωτογραφίες διακοπών, είτε γιατί δεν κατάλαβαν, είτε γιατί επέλεξαν να αγνοήσουν τι συμβαίνει γύρω τους.
