Αφορμή για τις σκέψεις που αποτυπώνονται από τον δικηγόρο και καθηγητή της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π. στη μελέτη του: «Air bnb, Η πολεοδομική αντιμετώπιση», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Σάκκουλα 2022, είναι η διαδικτυακή βραχυχρόνια μίσθωση (Air bnb) από την πλευρά του πολεοδομικού δικαίου και όχι από τη φορολογικού και αστικού δικαίου θεώρησή του, που συνήθως επιχειρείται στην ελληνική έννομη τάξη.
Θεμελιακή αφετηρία της θεωρητικής πρότασης του καθηγητή Δ. Μέλισσα και δικηγόρου σε αυτή τη μελέτη του είναι ότι η χρήση των ακινήτων που εκμισθώνονται στη βάση βραχυχρόνιας μίσθωσης στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού δεν προσιδιάζει στη χρήση που λαμβάνει χώρα στα ακίνητα που αξιοποιούνται ως κατοικία. Τούτο διότι η κατοικία συγκροτείται από ένα τετράπτυχο παραμέτρων όπως: α) η συνεχής διαρκής λειτουργία ενός συγκεκριμένου χώρου σε μόνιμη διαμονή ως οικιακή, β) ένα οικιακό κοινωνικό περιβάλλον γ) η ιδιαίτερη δηλαδή αυτόνομη διαμόρφωση του νοικοκυριού και δ) ο εκούσιος-οικειοθελής χαρακτήρας της διαμονής σε αντιδιαστολή για παράδειγμα με τον προσωρινό και αναγκαστικό χαρακτήρα που έχουν τα κέντρα υποδοχής των προσφύγων.
Ο συγγραφέας επισημαίνει ότι σε πολλά κράτη μέλη της Ε.Ε., τα οποία αποτελούν σημαντικούς πόλους τουριστικής έλξης και αντιμετωπίζουν εδώ και αρκετά χρόνια τις πιέσεις
Περαιτέρω, σύμφωνα με τη ελληνική νομοθεσία, όπως έχει ερμηνευτεί από τη νομολογία, τρία είναι τα γνωρίσματα της διαδικτυακής βραχυχρόνιας μίσθωσης που αποκρυσταλλώνονται: α) στον περιορισμένο χρόνο, ως κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα β) στην ύπαρξη διακριτικού γνωρίσματος μόνιμα αναρτημένο στις σχετικές ιστοσελίδες, όπως και τα τουριστικά καταλύματα γ) στην εξομοίωση-αντιστοίχιση κατά την τουριστική νομοθεσία των δωματίων, διαμερισμάτων ή κτιρίων με τα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια - διαμερίσματα.
Τόσο από τη μορφολογία του οικήματος όσο πιο από τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους χρήστες του, υφίσταται μία συγγενής νομοθετική θεώρηση των κτιρίων που εκμισθώνονται με βραχυχρόνια μίσθωση στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού με τα σύγχρονα επιπλωμένα ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Υπό αυτήν την εκδοχή η βραχυχρόνια μίσθωση, που συνιστούν τη μετεξέλιξη των ενοικιαζόμενων δωματίων, περιλαμβάνουν, κυρίως τις εγκαταστάσεις που παρέχουν προσωρινή διανυκτέρευση έναντι αντιτίμου σ’ έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κύκλο επισκεπτών για εμπορικούς σκοπούς, χωρίς οι επισκέπτες να μπορούν να διαμορφώσουν ή να επέμβουν στην κατοικία που φιλοξενούνται.
Έτσι, στο πλαίσιο της σύντομης παραμονής τους στ’ ακίνητα, οι χρήστες των υπηρεσιών που παρέχονται από τις ψηφιακές πλατφόρμες στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού, ούτε καθιστούν τα ακίνητα αυτά το επίκεντρο των ζωτικών συμφερόντων τους, ούτε διαμορφώνουν σε αυτά τον προσωπικό τους χώρο, ούτε αναπτύσσουν προσωπικούς, οικογενειακούς και επαγγελματικούς δεσμούς, ούτε αποκτούν σχέσεις γνωριμίας και οικειότητας με τους λοιπούς ενοίκους, ούτε αξιώνουν την ασφάλεια που παρέχει η μονιμότητα και σταθερότητα της κατοικίας, ούτε επιδιώκουν την οικιακή ειρήνη, ηρεμία και ησυχία, όπως αυτή νοείται στο πλαίσιο της κατοικίας.
Επίσης ο συγγραφέας επισημαίνει ότι σε πολλά κράτη μέλη της Ε.Ε., τα οποία αποτελούν σημαντικούς πόλους τουριστικής έλξης και αντιμετωπίζουν εδώ και αρκετά χρόνια τις πιέσεις του φαινομένου του Airbnb και των λοιπών, αντίστοιχων πλατφορμών βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ο καθηγητής Δ. Μέλισσας επιχειρεί να αναλύσει πολεοδομικά και οικονομικά μέτρα που θεσπίστηκαν στη Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία τα κρατίδια της Ο.Δ.Γερμανίας και της Ιταλίας για ν’ αποκλιμακώσουν τις εντάσεις που επιφέρει στα κέντρα των πόλεων με την αύξηση των ενοικίων στις περιοχές όπου παρατηρείται έντονη παρουσία βραχυχρόνιων μισθώσεων. Παράλληλα παρατηρείται μείωση των διαθέσιμων οικημάτων προς μακροχρόνια ενοικίαση.
Το βιβλίο του Δ. Μέλισσα σέβεται τον καλόπιστο αναγνώστη. Φανερώνει κόπο, πολύ ψάξιμο, έχει αρκετές ιδέες και πολύ ενδιαφέρουσες σκέψεις και επιδιώκει να δώσει λύσεις στο ζήτημα της καλπάζουσας βραχυχρόνιας μίσθωσης και κυρίως του Airbnb που απασχολεί την Ελλάδα, την Κύπρο και όλη την Ευρώπη.
