Του Πάρη Δημητριάδη
Με τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα ως ακαδημαϊκός να επικεντρώνονται στις κλιματικά ουδέτερες πολεοδομικά πολιτικές καθώς και στις πόλεις των 15 λεπτών, ο Καθηγητής Βύρων Ιωάννου, Πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Frederick έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα και ωφέλιμη παρέμβαση στο φετινό Green Agenda Cyprus Summit.
Μιλώντας ειδικότερα για την τεράστια πρόκληση οι πόλεις της Κύπρου να γίνουν ανθεκτικές στις ολοένα και πιο μεταβαλλόμενες κλιματολογικές συνθήκες, ο δρ Ιωάννου αναφέρθηκε στις εξαιρετικά ιδιαίτερες συνθήκες που χαρακτηρίζουν τα αστικά μας περιβάλλοντα δίνοντας έμφαση στην ηχηρή απουσία αστικής πυκνότητας, στην κακοδιαχείριση του αστικού πρασίνου καθώς και στη μη ορθή αξιοποίηση του συντελεστή δόμησης, εκεί και όπου χρειάζεται. Παρουσιάζοντας εικόνες από οικιστικές γειτονιές της Λευκωσίας και της Λεμεσού και συγκρίνοντας τις με αντίστοιχες περιοχές στο Λονδίνο, ο Καθηγητής έκανε οφθαλμοφανώς ξεκάθαρη την μεσοβέζικη πολεοδομική ανάπτυξη στην Κύπρο, η οποία όπως είναι γνωστό δίνει προτεραιότητα στο ΙΧ αυτοκίνητο και υιοθετεί προβληματικά μοντέλα εδώ και πολλές δεκαετίες.
Με τη ζέστη στα αστικά κέντρα να είναι ευλόγως πολύ ψηλότερη από την ύπαιθρο -οι θερμοκρασίες στις πόλεις συχνά σκαρφαλώνουν ακόμη και 10 βαθμούς κελσίου πιο πάνω- ο δρ Ιωάννου υπογράμμισε επιπλέον την ανάγκη να σταματήσουν οι πόλεις μας να επεκτείνονται προς τα έξω και να καταλαμβάνουν όλο και μεγαλύτερες εκτάσεις γης: Μια τακτική που μόνο περαιτέρω ζημιά προκαλεί στο περιβάλλον και στην κοινωνική και πολιτισμική συνοχή. Πρέπει, τόνισε, να αλλάξουμε φιλοσοφία και να στραφούμε προς τη βιώσιμη κινητικότητα, την αναβάθμιση της δημόσιας συγκοινωνίας και στη χάραξη ενός μακροπρόθεσμου αστικού σχεδιασμού που με δημιουργικό τρόπο θα κατορθώσει να ξεπεράσει τα σημερινά εμπόδια.
Χρειάζεται, είπε, ολιστική εθνική προσέγγιση και στρατηγική, που να κατορθώσει να βάλει φρένο στην περαιτέρω κατάληψη γης και να ενθαρρύνει τον πράσινο επανασχεδιασμό των αστικών κέντρων με φορολογικές διευκολύνσεις και πρωτοβουλίες που να προωθούν κινήσεις όπως οι πράσινες οροφές και τα γηγενή φυτά.
Με αναφορά στο EURO LCP Initiative, ένα πανευρωπαϊκό πρόγραμμα για το θέμα στο οποίο συμμετέχουν δεκάδες ερευνητές από 28 χώρες και με αντικείμενο στην έρευνά τους 885 διαφορετικές πόλεις, οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια για επίτευξη του δυσεπίλυτου αυτού στόχου για την κλιματική ανθεκτικότητα των αστικών ιστών, έχουν, σε θεωρητικό επίπεδο, καταγραφεί. Πώς στην Κύπρο θα φτάσουμε από τη θεωρία στην υλοποίηση είναι το μεγάλο στοίχημα, είπε ο δρ. Ιωάννου.
Σημαντική παράμετρος που δυσχεραίνει την κατάσταση, επισήμανε, είναι η αδυναμία του κράτους να επιβάλει περιορισμούς στην ανάπτυξη ιδιωτικής γης.
