Της Μαρίνας Οικονομίδου
«Η φήμη της χώρας είναι πιο σημαντική από την πώληση μιας ακόμη έπαυλης», έλεγε μεσούσης της πολιτικής θύελλας που προκλήθηκε από την αποκάλυψη της πολιτογράφησης του Μαλαισιανού καταζητούμενου Τζο Ταεκ Λόου ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης διαμηνύοντας πως «θα πρέπει να έχουμε την τόλμη και το θάρρος να κάνουμε τομές για το σήμερα και το αύριο». Το αν απευθυνόταν στους εμπλεκόμενους με το επενδυτικό πρόγραμμα φορείς, μερίδα των οποίων παρεμβαίνουν για χαλάρωση των κριτηρίων έκδοσης κυπριακού διαβατηρίου ή αν έστελνε μήνυμα στον πρόεδρο Αναστασιάδη, τυγχάνει διαφόρων ερμηνειών. Το σίγουρο είναι πως μετά την διεθνή κατακραυγή, με τα διεθνή ΜΜΕ όπως οι Bloomberg, Reuters, Financial Times να ασχολούνται με τα κυπριακά διαβατήρια και να εγείρουν ερωτήματα για την διαδικασία που ακολουθήθηκε από την κυβέρνηση στην υπόθεση Λόου, η κυβέρνηση τρέχει να σβήσει την φωτιά, προχωρώντας σε ανακλήσεις υπηκοοτήτων.
Και σε βιβλίο ο Λόου
Πέντε με έξι περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης Λόου, θα τεθούν στην συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου το πρωί της Τετάρτης. Όπως ανέφερε άλλωστε η «Κ», στόχος της κυβέρνησης είναι η αφαίρεση των εν λόγω υπηκοοτήτων. Το ανέφερε και ο Πρόεδρος τη Δευτέρα, μετά τα δημοσιεύματα της εφημερίδας «Πολίτης», αλλά και ο ίδιος ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης. «Μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο, έδειχνε πως κάτι δεν πήγαινε καλά με τον Μαλαισιανό», λένε κυβερνητικές πηγές. Από το 2018 άλλωστε, είχε εκδοθεί το best seller «Billion Dollar Whale: The man who fooled Wall Street, Hollywood and the World», βασισμένο στη ζωή του Μαλαισιανού καταζητούμενου χαρακτηρίζοντάς τον μοντέρνο Γκάσμπι και παρουσιάζοντας πως κατάφερε να γίνει ο πλέον καταζητούμενος επιχειρηματίας στον πλανήτη.
Γνώριζαν για την κατάσταση
Βρισκόταν συνεπώς σε πλήρη άγνοια όλο αυτό τον καιρό η κυβέρνηση; Όπως αναφέρουν κυβερνητικοί κύκλοι, η περίπτωση Λόου είναι ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου εδώ και ένα μήνα. Ο Κωνσταντίνος Πετρίδης είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την εν λόγω περίπτωση, ενώ θέμα για υιοθέτηση αυστηρότερων μέτρων στην όλη διαδικασία είχε θέσει από την προηγούμενη πενταετία, όπως λένε στελέχη και της νυν και της προηγούμενης κυβέρνησης.
Το μπαλάκι ευθυνών
Η όλη υπόθεση πάντως άνοιξε το κουτί της Πανδώρας με τους εμπλεκόμενους της υπόθεσης να ρίχνουν ο ένας στον άλλο το μπαλάκι των ευθυνών. Ενδεικτική η κόντρα Σωκράτη Χάσικου με την Τράπεζα Κύπρου, μετά από τις αναφορές τραπεζικών κύκλων ότι προειδοποίησαν την κυβέρνηση για τον Λόου. Σημειώνεται πως ο κ. Λόου είχε πάρει διαβατήριο κατά την περίοδο που ο Σωκράτης Χάσικος ήταν υπουργός Εσωτερικών, με τον τελευταίο να εξηγεί «πως η Ιντερπόλ διαβεβαίωσε ότι δεν είχε πληροφορίες εναντίον του αιτητή, η Κυπριακή Αστυνομία επιβεβαίωσε το λευκό ποινικό μητρώο του και η Τράπεζα Κύπρου πιστοποίησε την καθαρότητα των χρημάτων της επένδυσης». Κύκλοι της Τράπεζας Κύπρου την επόμενη μέρα βεβαίως είχαν αναφέρει στα ΜΜΕ ότι είχαν προειδοποιήσει την κυβέρνηση για την περίπτωση Λόου. Θέση που διέψευσε ο Σωκράτης Χάσικος αναφέροντας ότι η Τράπεζα Κύπρου ανακάλυψε ότι τα λεφτά του κ. Λόου είναι «βρώμικα» την επόμενη της έκδοσης του διαβατηρίου. «Παραιτήθηκα τον Μάιο του 2017 και η τότε έκθεση της ΜΟΚΑΣ δεν δικαιολογούσε αφαίρεση της υπηκοότητας», εξήγησε μέσω ανάρτησής του ο κ. Χάσικος, με την Τράπεζα Κύπρου να μην επανέρχεται.
Το ερώτημα που εγείρεται είναι τώρα τι γίνεται. Κατά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, θα συζητηθεί ο τρόπος που μπορεί να γίνει η αφαίρεση υπηκοοτήτων. Ο υπουργός Εσωτερικών θα ενημερώσει για τα αποτελέσματα των ελέγχων που έχουν γίνει μέχρι στιγμής για συγκεκριμένες «προβληματικές» περιπτώσεις που εντοπίστηκαν από το υπουργείο Εσωτερικών. Στην περίπτωση Λόου θεωρείται δεδομένη η αφαίρεση της υπηκοότητας, ενώ δεν αποκλείεται το ίδιο να γίνει και στην περίπτωση των άλλων πέντε. Θολό είναι πως θα υλοποιηθεί κάτι τέτοιο, καθώς μόνο μία φορά έχε αφαιρεθεί υπηκοότητα επί θητείας Σωκράτη Χάσικου. Υπάρχει το ενδεχόμενο να κινηθεί νομική διαδικασία από τη Γενική Εισαγγελία ή το υπουργικό συμβούλιο να προχωρήσει αμέσως σε αφαίρεση των προβληματικών υπηκοοτήτων. Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για μία διαδικασία που θα πάρει χρόνο καθώς όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές υπάρχει ολόκληρη νομοθεσία η οποία ενδεχομένως να πάρει ένα με δύο μήνες για να ολοκληρωθεί.
Διαφορετικές τάσεις
Ήδη το πρωί της Τρίτης, ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης και ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης ανηφόρισαν στο Προεδρικό όπου είχαν συνάντηση με τον Πρόεδρο. Συνάντηση με τον Πρόεδρο έχουν κάθε Τρίτη και Πέμπτη, ωστόσο αυτή τη φορά επικεντρώθηκαν στο θέμα των πολιτογραφήσεων. Ο Χάρης Γεωργιάδης είχε στείλει το δικό του μήνυμα σε ομιλία του στο Εconomist, αρνούμενος τη θέση εμπλεκόμενων φορέων ότι οι νέοι όροι σκοτώνουν το πρόγραμμα. Όπως είπε, «η φήμη της χώρας είναι πιο σημαντική από την πώληση μιας ακόμη έπαυλης» και σημείωσε πως η επίδραση του προγράμματος στην οικονομία υπερεκτιμάται. «Τείνει να δημιουργηθεί η εικόνα ότι εξαρτιόμαστε από αυτό, δεν ισχύει. Έχει θετική επίπτωση, αλλά μικρή», ανέφερε ο κ. Γεωργιάδης. Υπάρχουν μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου πάντως που εκτιμούν πως το επενδυτικό πρόγραμμα τείνει να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ζημιά στην εικόνα της κυβέρνησης, αλλά και στην κυπριακή οικονομία δεδομένου ότι το όνομα της Κύπρου δυσφημίζεται. Αυτό αναμένεται να θέσουν κάποιοι εξ αυτών στο Υπουργικό Συμβούλιο, θέτοντας ακόμα και ζήτημα να σταματήσει το επενδυτικό πρόγραμμα με το επιχείρημα πως έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του. Υπάρχουν βεβαίως και μέλη της κυβέρνησης που εξηγούν πως η κατάχρηση του προγράμματος και τα λάθη έγιναν στην αρχή της εφαρμογής του επενδυτικού προγράμματος. Όπως εκτιμούν, με τα αυστηρότερα κριτήρια έχουν μειωθεί κατά πολύ οι πολιτογραφήσεις.
Πυρά από τους οικονομικούς κύκλους
Οι προεκτάσεις των χρυσών διαβατηρίων τόσο εντός όσο και εκτός ανησυχούν πάντως ήδη οικονομικούς κύκλους. Ενδεικτική η στάση του προέδρου του ΚΕΒΕ Χριστόδουλου Αγκαστινιώτη στο συνέδριο του Economist, όπου τέθηκε το θέμα των πολιτογραφήσεων. Απαντώντας στον διευθυντή της «Καθημερινής» Ανδρέα Παράσχο που έθιξε το ότι πλήττεται η Κύπρος διεθνώς, ανέφερε χαρακτηριστικά : «Αν ρίχνετε το φταίξιμο στην Κυβέρνηση, θέλω να ρίξω το φταίξιμο στους δημοσιογράφους, γιατί εσείς θα το παρακάνετε για να πουλήσετε εφημερίδες. Ναι έγιναν λάθη αλλά μερικές φορές δεν έχετε το μέτρο. Υπάρχουν κολλέγια που συνδυάζουν εκπαίδευση με άδειες παραμονής αλλά αυτό είναι λάθος και εξαρτάται από εσάς να το δείτε, αλλά διαφωνώ με τις δηλώσεις σας, ότι είναι διεφθαρμένο το σύστημα», ανέφερε ο κ. Αγκαστινιώτης.
Οικονομικοί κύκλοι, όπως η εταιρεία Henley and Partners Invest Cyprus, ανέφεραν στο συνέδριο του Εconomist πως η πολιτογράφηση μέσω επενδύσεων έχει αρκετά ωφελήματα και για τους επενδυτές αλλά και για την χώρα. «Αν νομίζουμε ότι κάνουμε καλό στην χώρα μας με το να λέμε ότι είμαστε διεφθαρμένοι, δεν κάνουμε καλό στην χώρα μας. Αν κάποιος θέλει να είναι στην αντιπολίτευση, υπάρχουν πολλοί τρόποι. Ας μην πυροβολούμε την ίδια την χώρα μας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος του Invest Cyprus. Δηλώσεις που κατέδειξαν πως το όλο ζήτημα δεν θα κλείσει ανώδυνα.
