Του Απόστολου Τομαρά
Σε φάση ολοκλήρωσης των εργασιών που είχαν προγραμματιστεί στα δυο τεμάχια που της έχουν παραχωρηθεί εντός της κυπριακής ΑΟΖ, βρίσκεται η κοινοπραξία ExxonMobil και Qatar Petroleum. Οι πληροφορίες που έχει στην διάθεσή της η «Κ» θέλουν τις δυο εταιρείες να ολοκληρώνουν τη συλλογή των σεισμικών δεδομένων και το επόμενο βήμα θα είναι η μελέτη και αξιολόγησή τους προκειμένου να καθοριστούν με περισσότερη ακρίβεια τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που έχουν εντοπιστεί στο τεμάχιο 10. Οι σεισμικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν επικεντρώθηκαν στα τεμάχια 10 και 5 και ήλθαν ως συνέχεια της τελευταίας γεώτρησης στο στόχο «Glaucus-2», το πρώτο τρίμηνο του 2022, γεώτρηση η οποία κατέδειξε ποσότητα Φυσικού Αερίου σε εμπορεύσιμη κατάσταση. Από την αξιολόγηση των δεδομένων της επιβεβαιωτικής γεώτρησης προέκυψε η ανάγκη για συλλογή πρόσθετων πληροφορίων. Στο πνεύμα αυτό τέσσερα πλοία πραγματοποίησαν έρευνες πάνω από τα κοιτάσματα του τεμαχίου 10 καθώς και σε περιοχές του τεμαχίου 5. Οι έρευνες που πραγματοποιήθηκαν χαρακτηρίζονται εξειδικευμένες και αυτές θα επιτρέψουν στην κοινοπραξία να εξάγει ασφαλέστερα συμπεράσματα για το ενεργειακό δυναμικό των δυο τεμαχίων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις που υπάρχουν η μελέτη και αξιολόγηση των σεισμικών ερευνών δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Χρονικά η ολοκλήρωσή τους τοποθετείται για τα μέσα της επόμενης χρονιάς.
Οι σχεδιασμοί
Παράλληλα με τις εργασίες εντός των τεμαχίων, η ExxonMobil φαίνεται να σχεδιάζει και τα επόμενα βήματα ανάμεσα σε αυτά και της αξιοποίησης των κοιτασμάτων, όταν θα έλθει η ώρα. Το βασικό ζητούμενο όχι μόνο για την ExxonMobil αλλά και για τις εταιρείες που βρίσκονται στην ανατολική Μεσόγειο είναι αν οι υποδομές επεξεργασίας ΦΑ που υπάρχουν μπορούν να καλύψουν την υφιστάμενη αλλά και μελλοντική παραγωγή ΦΑ. Με τα σημερινά δεδομένα, όπως γίνεται αντιληπτό, το βάρος πέφτει στο υγροποιημένο ΦΑ (LNG) το οποίο θα μεταφέρεται στις διεθνείς αγορές. Στην τεχνολογία LNG φαίνεται να στρέφεται και η Ευρώπη προκειμένου να καλύψει τις ποσότητες του ρωσικού ΦΑ που εισήγαγε. Πέρα από τις υποδομές που υπάρχουν στον ελλαδικό χώρο και άλλες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης προετοιμάζονται εντατικά με την δημιουργία υποδομών FSRU, οι οποίες θα μπορούν να υποδεχθούν υγροποιημένο αέριο το οποίο θα αποϋγροποιείται προκειμένου να διοχετευθεί στους καταναλωτές.
Στο κομμάτι επεξεργασίας του ΦΑ οι εταιρείες, όχι μόνο εντός της κυπριακής ΑΟΖ, φαίνεται να μελετούν την επιλογή των πλωτών μονάδων-υποδομών υγροποίησης του ΦΑ στα σημεία παραγωγής του.
Οι επιλογές
Οι αγωγοί ΦΑ από την ανατολική Μεσόγειο προς τον ευρωπαϊκό χώρο παραμένουν μια επιλογή κυρίως σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η ενεργειακή κρίση και οι τρομακτικές εκτιμήσεις για σοβαρές ελλείψεις στην ενεργειακή αγορά φαίνεται πως ωθούν εταιρείες αλλά και κυβερνήσεις σε σχεδιασμούς προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι βραχυπρόθεσμα. Στη λογική αυτή το LNG μπορεί να καλύψει την τεράστια ζήτηση που έχει προκύψει, ωστόσο για την περίπτωση της ανατολικής Μεσογείου οι υφιστάμενες υποδομές, πιστεύεται, πως δεν μπορούν να ανταποκριθούν για να καλύψουν τα κενά που υπάρχουν. Με τα σημερινά δεδομένα οι επιλογές που έχουν ενώπιόν τους οι εταιρείες που βρίσκονται στην ανατολική Μεσόγειο είναι δυο. Η αξιοποίηση των δυο τερματικών LNG στην Αίγυπτο (Νταμιέτα και Ινκουτ) και δεύτερον οι πλωτές μονάδες-υποδομές υγροποίησης ΦΑ (FLOATING LNG) στις περιοχές παραγωγής ΦΑ.
Η Κύπρος
Οι κινήσεις αλλά και οι σχεδιασμοί που φαίνεται να γίνονται για τα κυπριακά κοιτάσματα δεν παρεκκλίνουν από τη λογική των σχεδιασμών και σε άλλα κοιτάσματα γειτονικών χωρών. Τόσο η ExxonMobil όσο και η άλλη κοινοπραξία ΕΝΙ – TOTAL εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να κινηθούν προς τις πλωτές υποδομές υγροποίησης ΦΑ. Επιπλέον προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και το γειτονικό Ισραήλ για εμπορική αξιοποίηση των ποσοτήτων που δεν θα καταλήξουν στην εσωτερική αγορά του. Όπως λέγεται, η επιλογή του FLOATING LNG θα έλθει συμπληρωματικά προκειμένου να απορροφήσει προς επεξεργασία τις ποσότητες ΦΑ οι οποίες εκ των πραγμάτων δεν θα μπορούν να απορροφηθούν από τα χερσαία τερματικά. Η επιλογή υγροποίησης ΦΑ από πλωτές μονάδες περιλαμβάνεται και στην πρόταση που έχει καταθέσει στη Λευκωσία η ελληνική Energean, στην οποία έχουν παραχωρηθεί τεμάχια στην Ισραηλινή ΑΟΖ. Συγκεκριμένα προτείνεται η μεταφορά ΦΑ με αγωγούς στο Βασιλικό και η υγροποίηση σε πλωτή μονάδα.
Οι πλωτές μονάδες υγροποίησης ΦΑ
Με απλά λόγια το FLOATING LNG δεν είναι τίποτε άλλο από μια μονάδα υγροποίησης ΦΑ μέσα στη θάλασσα. Η συγκεκριμένη τεχνολογία χρησιμοποιείται ήδη για επεξεργασία ΦΑ από υπεράκτια κοιτάσματα σε αρκετά έργα ανά το παγκόσμιο. Τα πλεονεκτήματα του FLNG σε σύγκριση με το χερσαίες υποδομές LNG είναι αυτά που στρέφουν τις εταιρείες προς τη συγκεκριμένη τεχνολογία.
-Το FLNG δεν απαιτεί την κατασκευή υποθαλάσσιων αγωγών τεραστίου μήκους για τη μεταφορά των ποσοτήτων ΦΑ από τα κοιτάσματα. Τα οφέλη εντοπίζονται τόσο στο κομμάτι επένδυσης όσο και στο χρόνο κατασκευής των υποδομών. Με τις πλωτές μονάδες το υγροποιημένο ΦΑ θα μπορεί να μεταφέρεται απευθείας στις ενεργειακές αγορές.
-Το FLNG μειώνει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην ξηρά καθώς η τεχνολογία δεν απαιτεί παράκτια ανάπτυξη.
Η τεχνολογία FLNG καθιστά δυνατή την παραγωγή, υγροποίηση και αποθήκευση φυσικού αερίου στη θάλασσα. Το ΦΑ παράγεται από τα κοιτάσματα και στη συνέχεια μέσω επεξεργασίας επί τόπου ψύχεται στους -162° Κελσίου με αποτέλεσμα να συρρικνώνεται ο όγκος του κατά 600 φορές για να δημιουργήσει LNG.
