Της Μαρίνας Οικονομίδου
Η διαδικασία εκλογής νέου γενικού γραμματέα στο ΑΚΕΛ δεν είναι και η πιο εύκολη, ούτε η πιο κατανοητή για τα υπόλοιπα αστικά κόμματα. Θυμίζει περισσότερο τις διεργασίες για εκλογή Πάπα, με μυστικισμούς, παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και τους πιστούς να αναμένουν στην πλατεία τον άσπρο καπνό. Κανείς δεν έχει άλλωστε εξαγγείλει δημοσίως, όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε άλλο αστικό κόμμα είτε μέσω συνεντεύξεων είτε μέσω δηλώσεων, απλώς υποθέτουμε ποιοι είναι οι επικρατέστεροι. Ούτε υπάρχουν δημόσιες κόντρες των δελφίνων. Υπογείως, βεβαίως, μπορούν να γίνουν πολλά, μερικές φορές και χειρότερα από άλλα εξωστρεφή κόμματα. Το Σάββατο, οι σύνεδροι –που έχουν επιλεχθεί από το περασμένο φθινόπωρο, όταν ανακοινώθηκε η διεξαγωγή του συνεδρίου– θα κληθούν να εκλέξουν τη νέα Κεντρική Επιτροπή που αποτελείται από 105 μέλη. Η σύνθεση της Κεντρικής Επιτροπής θα γίνει γνωστή την επόμενη μέρα και κατά τη διάρκεια της σύγκλησης του σώματος θα κατατεθούν οι υποψηφιότητες για τη Γενική Γραμματεία. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: 1) Να εκδηλώσει κάποιος το ενδιαφέρον του για τη Γενική Γραμματεία από μόνος του και 2) Να προταθεί από άλλο μέλος της Κεντρικής Επιτροπής.
Στο ενδεχόμενο που οι υποψήφιοι θα είναι πέραν των δύο –υπάρχει η σοβαρή πιθανότητα και μιας τρίτης υποψηφιότητας– θα υπάρξει δεύτερη ψηφοφορία με τους δύο που συγκεντρώνουν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης. Βάσει καταστατικού,σε περίπτωση μη εξασφάλισης του 50% +1 των ψήφων γίνεται εκλογή μεταξύ των δύο επικρατέστερων υποψηφίων. Σε διάστημα λίγης ώρας θα ξεκαθαρίσει ποιος είναι και ο επόμενος αρχηγός της Αριστεράς. Όλο αυτό διαδραματίζεται σε μία κλειστή αίθουσα και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Ιδιάζουσα περίπτωση
Τόσο ο Στέφανος Στεφάνου, όσο και ο Γιώργος Λουκαΐδης έχουν ξεκαθαρίσει στην Κεντρική Γραμματεία ότι θα είναι υποψήφιοι για τη Γραμματεία του κόμματος, ωστόσο, επί του παρόντος, δεν έχει γίνει στο παρασκήνιο συζήτηση για το ποιο στέλεχος θα στηρίξει ποιον. Έχει όμως ξεκινήσει στο παρασκήνιο η διαβούλευση για τους αντιπροσώπους που θα εκλέξουν την Κεντρική Επιτροπή και εκεί θα διαφανεί ποιον από τους δύο θέλει η πλειοψηφία των εκλεγμένων μελών. Αυτή τη στιγμή τα πράγματα είναι διαφορετικά από άλλες εκλογικές μάχες για τη Γενική Γραμματεία. Στις περιπτώσεις Χριστόφια-Δίγκλη και στη συνέχεια Κυπριανού-Κατσουρίδη υπήρχαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δυάδων. Διαφορές που ήταν κυρίως προσωπικές, ωστόσο, είχαν την ιδεολογική επικάλυψη. Αυτή η προσωπική διαμάχη με την ιδεολογική επικάλυψη ήταν ανέκαθεν η παθογένεια των αριστερών κινημάτων (Τρότσκι - Λένιν, Τρότσκι-Στάλιν). Αυτή τη φορά και οι δύο υποψήφιοι είναι της ορθόδοξης γραμμής του κόμματος, έχουν τις ίδιες περίπου θέσεις στο Κυπριακό είναι και οι δύο πρώην γ.γ. της ΕΔΟΝ (αποτελεί προσόν για τη διαδοχή) και στην ουσία έχουν κοινές αφετηρίες. Αυτό κάνει ακόμα πιο δύσκολη την ξεκάθαρη θέση των πρωτοκλασάτων στελεχών για το ποιον από τους δύο θα στηρίξουν. Σε αντίθεση μάλιστα με το 2009, όταν ο τότε γ.γ. του ΑΚΕΛ Δημήτρης Χριστόφιας φωτογράφισε ως επιθυμητή λύση για τον ίδιο τον Άντρο Κυπριανού και όχι τον Νίκο Κατσουρίδη, με αποτέλεσμα να διευκολύνει στελέχη να πάρουν ανοικτά θέση, ο Άντρος Κυπριανού δεν φαίνεται διατεθειμένος να στηρίξει –τουλάχιστον επίσημα– κάποιον από τους δύο και εδώ εξηγείται η συστολή πολλών να μιλήσουν ανοικτά. Δεν αποκλείεται βεβαίως την υστάτη να γείρει την πλάστιγγα ή στο παρασκήνιο να στηρίξει μέσω των δικών του ατόμων-αντιπροσώπων κάποιον εκ των δύο.
Ο ρόλος της παλιάς φρουράς
Ο Άντρος Κυπριανού δεν θα πάρει τουλάχιστον ανοικτά οποιαδήποτε θέση, ενδιαφέρον όμως έχει πού και αν θα κατευθύνει τους δικούς του ανθρώπους. Ο Πάμπης Κυρίτσης θα τηρήσει δημοσίως ουδέτερη στάση, ενώ ερώτημα είναι τι θα κάνει η παλιά φρουρά του ΑΚΕΛ.
Μαζί με τον γ.γ. του ΑΚΕΛ μία σειρά στελεχών θα διαδραματίσουν σημαίνοντα ρόλο. Μεταξύ τους είναι η παλιά φρουρά που χαίρει εκτίμησης και έχει το δικό της έρεισμα στον ευρύτερο πυρήνα που θα κληθεί να εκλέξει τη νέα Κεντρική Γραμματεία, όπως ο Ανδρέας Χρίστου και ο Κίκης Καζαμίας. Ο γ.γ. της ΠΕΟ Πάμπης Κυρίτσης παίζει τον δικό του ρόλο στην όλη διαδικασία, ωστόσο, σύμφωνα με πηγές, θα διατηρήσει ουδέτερη στάση. Αν αυτή η ουδέτερη στάση σημαίνει απλώς πως δεν θα στηρίξει κάποιον εκ των δύο δημοσίως, αλλά υπογείως θα διαφανεί το επόμενο διάστημα.
Η περίπτωση Στεφάνου
Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου ήλθε δεύτερος σε σταυρούς προτίμησης –μετά την Ειρήνη Χαραλαμπίδου– και στις βουλευτικές του 2016 αλλά και σήμερα. Αυτό από μόνο του καταδεικνύει πως έχει μία ευρεία αποδοχή από τον κόσμο της Αριστεράς. Ήταν άλλωστε κυβερνητικός εκπρόσωπος του Δημήτρη Χριστόφια κατά τη δύσκολη πενταετία 2008-2013 και φέρεται να μην πλήγηκε καθόλου η εικόνα του από ό,τι ακολούθησε. Μάλιστα, χαίρει εκτίμησης ακόμη και από πολλά συναγερμικά στελέχη. Την επικράτησή του βλέπουν θετικά κόμματα άλλων χώρων και συγκεκριμένα του Ενδιάμεσου, καθώς θεωρούν πως υπάρχει περισσότερος χώρος συνεννόησης μαζί του, είτε για ζητήματα που αφορούν τη Βουλή, είτε για συνεργασίες σε εκλογές, παρά με τον Γιώργο Λουκαΐδη. Ο ίδιος ανήκει σε μία σχολή σκέψης που θεωρεί πως το ΑΚΕΛ θα πρέπει να επιδιώκει συνεργασίες και να αποκτήσει μία πιο σύγχρονη και συναινετική φωνή σε ό,τι αφορά την οικονομική πολιτική.Το τι πιστεύει πάντως η ευρύτερη κατάσταση δεν έχει καμία απολύτως σημασία καθώς δεν είναι αυτοί που θα τον εκλέξουν στη θέση του γενικού γραμματέα, αλλά τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής. Ο Στέφανος Στεφάνου είναι ηλικιακά μεγαλύτερος από τον Γιώργο Λουκαΐδη και αυτό μπορεί να λειτουργήσει θετικά στη σύναψη συμμαχιών από νεαρότερα στελέχη που φιλοδοξούν να διεκδικήσουν τη θέση του γ.γ. τα επόμενα χρόνια. Κοντά στον Στέφανο Στεφάνου βρίσκεται μία σειρά πρωτοκλασάτων στελεχών, όπως η Ελένη Μαύρου,ο βουλευτής Λευκωσίας Άριστος Δαμιανού η πρώην υπουργός Εργασίας και όπως λέγεται νέα γ.γ. της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους και ο οικονομικός διευθυντής και μέλος της Γενικής Γραμματείας Νίκος Ιωάννου (Πόλεμος). Με τους δύο τελευταίους ήταν συμφοιτητής στην κομματική σχολή στη Σόφια. Ο Νεοκλής Συλικιώτης έχει ιδιαίτερα καλή σχέση με τον Στέφανο Στεφάνου, ωστόσο, η στήριξή του δεν είναι δεδομένη, καθώς πολιτικά πρόσκειται περισσότερο στις θέσεις Γιώργου Λουκαΐδη.
Το κεφάλαιο Λουκαΐδης
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης θεωρείται πως έχει ένα σημαντικό έρεισμα στον σκληρό πυρήνα του κόμματος. Δεν πέρασε απαρατήρητο πως στο εκλογικό συνέδριο του 2015 ήρθε πρώτος σε σταυρούς προτίμησης και αυτό έχει τη δική του σημασία. Αν ο ίδιος έχει σημαντικό έρεισμα στους συνέδρους που θα εκλέξουν τα 105 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, τότε αποκτά δυναμική. Ο κ. Λουκαΐδης ανελίχθηκε κατά την περίοδο διακυβέρνησης Δημήτρη Χριστόφια, αντικαθιστώντας τον Σταύρο Ευαγόρου στη θέση του εκπροσώπου Τύπου του κόμματος. Είναι θιασώτης μιας πιο ιδεολογικά καθαρής προσέγγισης στο κόμμα και αυτό περιλαμβάνει και τις διεργασίες και συμμαχίες για το μέλλον.Υπήρξε έντονος υποστηρικτής του Σχεδίου Ανάν και ενάντια στην υποστήριξη της υποψηφιότητας Τάσσου Παπαδόπουλου. Αυτό έχει τη δική του σημασία για το μέλλον των συμμαχιών, αν και κατά τις διεργασίες εκλογής προέδρου της Βουλής προκάλεσε έκπληξη ότι υποστήριξε μία συνεργασία με το ΔΗΚΟ. Ο ίδιος έχει πολύ καλές προσωπικές σχέσεις με μία σειρά στελεχών ιδιαίτερα από τη νέα γενιά. Για παράδειγμα, στενή συνεργασία και σχέση έχει με τον επαρχιακό γραμματέα Αμμοχώστου Χρύσανθο Ζαννέτο, ενώ πιο κοντά του σε θέμα προσωπικής επαφής βρίσκονται στελέχη που προέρχονται από την Αθήνα όπως οι Λεόντιος Φιλοθέου, Γιώργος Κουκουμάς αλλά και ο Χρίστος Χριστόφιας που είναι της πιο ορθόδοξης γραμμής και της ιδεολογικής καθαρότητας. Ενδιαφέρον θα έχει ποιον από τους δύο θα στηρίξει η οικογένεια Χριστόφια. Πολύ καλές προσωπικές σχέσεις διατηρούν με τον Γιώργο Λουκαΐδη, ωστόσο μπορεί να επηρεάσει η πολύ καλή προσωπική σχέση που είχε ο Στέφανος Στεφάνου με τον Δημήτρη Χριστόφια. Άλλο βέβαια οι προσωπικές σχέσεις και άλλο τι θα κάνει ο καθένας στην κάλπη. Κομματικά στελέχη σημειώνουν πως θα αποφασίσουν με βάση το ποιος είναι πιο έτοιμος για τις αλλαγές που απαιτούνται στο κόμμα. Ο Τουμάζος Τσελεπής φέρεται να πρόσκειται πιο κοντά στον Γιώργο Λουκαΐδη στο Κυπριακό ωστόσο δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του για την επομένη μέρα. Κομματικές πηγές σημειώνουν πάντως πως ιδιαίτερα στενές σχέσεις έχει και με τον Στέφανο Στεφάνου.
Η σφήνα τρίτου
Η «Κ» είχε από την αρχή αποκαλύψει πως δεν αποκλείεται ένα σενάριο τρίτης υποψηφιότητας. Αυτό θα διαφανεί κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Δεν πέρασε απαρατήρητη πάντως η συνέντευξη του επαρχιακού Λευκωσίας και βουλευτή Χρίστου Χριστοφίδη στον «Φ» όπου στην ουσία δεν απέρριψε το ενδεχόμενο υποψηφιότητάς του για την θέση του γ.γ του ΑΚΕΛ. Παρόμοιες δηλώσεις είχαν κάνει οι Χρίστος Χριστόφιας και Γιώργος Κουκουμάς, οι οποίοι αποτελούν τη νεότερη γενιά στο κόμμα.
Οι προσωπικές σχέσεις και τα σενάρια ανατροπών
Ως το Σάββατο πάντως που θα εκλεγεί η νέα Κεντρική Επιτροπή δεν αποκλείεται να υπάρξουν ανατροπές σε συμμαχίες. Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα ήταν το 2009, όταν η Ανδρούλα Γκιούρωφ, στενή συνεργάτιδα του Νίκου Κατσουρίδη και δεδομένη υποστηρίκτρια της υποψηφιότητάς του, σηκώθηκε στην Κεντρική Επιτροπή και πρότεινε τον Άντρο Κυπριανού. Πολλά λοιπόν μπορούν να αλλάξουν και τον δικό του ρόλο θα παίξει ποιοι θέλουν να αναλάβουν νέες θέσεις είτε στο Πολιτικό Γραφείο είτε στην Κεντρική Γραμματεία.
