ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Οκτώ ποιητές της Κύπρου στην «Κ»

Είναι καιρός να ακούσουμε καλύτερα και τους ανθρώπους εκείνους που νομίζαμε ότι σιωπούσαν

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Η Αυγή Λίλλη, η Αναστασία Ονουφρίου, η Σενέμ Γκοκέλ, η Χριστίνα Αβρααμίδου, η Αντωνίνη Σμυρίλλη, η Στέλλα Βοσκαρίδου, ο Αντρέας Τιμοθέου και ο Πάμπος Κουζάλης, έστειλαν ένα ποίημά τους με το οποίο εκφράζονται για την παρούσα κατάσταση πραγμάτων. Τους θέσαμε και ένα απλό ερώτημα, «Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις;», μια ερώτηση που μοιάζει να μην έχει απάντηση ή να είναι χιλιοειπωμένη, καμιά φορά και το δεδομένο έρχεται και παρέρχεται ως όναρ. Ας ακούσουμε όμως τους ποιητές.

 

₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢

ΑΥΓΗ ΛΙΛΛΗ

ΕΞΙΣΩΣΗ

«Αν η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις,

τότε δεν πρέπει να εκπλήσσεσαι ποτέ.»

«Πρόχειρες σημειώσεις πάνω σ’ ένα σωσίβιο», Λευκωσία, Αρμίδα, 2011

Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις; «Η ποίηση βρίσκεται πίσω από κάθε διαχρονικό ή επίκαιρο, ‘υψηλό’ ή ‘ταπεινό’ ερώτημα, δίδοντας άπειρες απαντήσεις, ανάλογα με την ηθική και την αισθητική του τραγουδιστή της. Και απαντά και λέει ό,τι δεν τολμούμε –ή δεν κατορθώνουμε, έστω– να πούμε».

 

₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢

 

ΠΑΜΠΟΣ ΚΟΥΖΑΛΗΣ

ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ (απόσπασμα)

«Πίνω κρασί απ’ τη θηλή καινούργιας μέρας.

Ρίχνω στο αύριο πετονιά, πάλι το χτες μου πιάνω.

Τώρα είναι, θα περάσει, παρηγοριέμαι.

Υπομονεύω. Μα του φόβου τα ηλιοτρόπια

και στο μετά μ’ ακολουθούν.

Τρέχω επί των υδάτων

μέχρι που μου τελειώνει ο αέρας.

Στη νέα φύση των πραγμάτων

θα μάθω να ζω χωρίς αναπνοές.»

«ένα», Παράκεντρο, Λεμύθου 2011

 

Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις; «Η ποίηση αφυπνίζει την ψυχή και το μυαλό για να θέτουν ερωτήματα και να βρίσκουν απαντήσεις.»

 

₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢

ΑΝΤΡΕΑΣ ΤΙΜΟΘΕΟΥ

ΘΑ ΓΕΛΑΣΤΟΥΜΕ ΠΑΛΙ

«Θα επιστρέψουμε
στο αιώνιο σώμα
απαλλαγμένοι απ’ τον ιό
της σκέψης μας.
Θα κατευνάσει την ταραχή
η αξόδευτή μας τρυφερότητα
και η πλυμένη γη
θα γίνει μοίρα μας.
Μην κρίνετε τα νούφαρα της εποχής
με τα μάτια του ψαριού,
θα ’ρθει πάλι ο καιρός
να γελαστούμε με την ομορφιά
και να παίξουμε στη λίμνη
με δίκοπα μαχαίρια.
Ο Έρωτας κι ο Νάρκισσος
πάλι θα μας γιατρέψουν.

Από την ανέκδοτη ποιητική συλλογή «Εξορίας Εγκώμιον»

Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις; «Συνήθως θέτει ερωτήματα, μιας και τι άλλο κάνουν οι ποιητές από το να υπενθυμίζουν όσα προσπερνάμε στη νηπενθή κοινωνία μας. Μας θέτουν ενώπιον ερωτημάτων που αποσιωπούμε χάριν ευκολίας. Όλα απαιτούν ταχύτητα στις μέρες μας και γρήγορη διαχείριση, γι’ αυτό και παγιδευτήκαμε τώρα. Όταν ωριμάσουμε σαν αναγνώστες ίσως πάρουμε και κάποιες απαντήσεις.»

 

₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΒΡΑΑΜΙΔΟΥ

ΑΤΙΤΛΟ

«Φοβόμαστε τo χαρτί,

φοβόμαστε το μέταλλο.

Και πέρσι Ανάσταση

φοβόμασταν τα πηγάδια.

Πτώματα μην συρθούν από μέσα τους

άτομα περίσσια που δεν ψάξαμε ποτέ.

Φοβόμαστε την Άνοιξη

μια φορά περισσότερο απ’ το καλοκαίρι,

φοβόμαστε την σκόνη,

μην απ’ τον οισοφάγο μας φτάσει ως τα πνευμόνια.

Εμάς,

αργήσαμε πολύ να φοβηθούμε.

Για το λόγο που υπάρχουμε μα που έχουμε διαπρέψει.

-Κατέληξε εξηνταπεντάχρονος,

-Κατέληξε εικοσάρης…

Εμάς πρώτιστος θα έπρεπε να φοβόμαστε

και όλα τα διαστροφικά μας μονοπάτια.

Κατέληξε…

Κατέληξε…

Κατέληξε…

Ανάσταση δίχως σταυροπροσκύνημα

Ευαγγελισμός δίχως αγγέλους.

«Ανέκδοτο»

 

Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις; «Όπως όλες οι τέχνες/ δημιουργίες έτσι και η γραφή- ποίηση/πεζογραφία κ.λπ. τόσο θέτει όσο και απαντά σε οικουμενικά ερωτήματα. Το να δημιουργείς υπό συνθήκες ανθρώπινης αλλοφροσύνης είναι πολύ τολμηρά δύσκολο ακόμα και επικίνδυνο λόγω της αμεσότητας του δημιουργού με αλήθειες που ξεπερνούν την ανθρώπινη διάσταση καθώς δεν προσεγγίζεται η κρυμμένη αλήθεια παρά στην ατομική της διάσταση. Και η αλήθεια έχει πολλά μα πάρα πολλά πρόσωπα. Δεν είναι ο ήλιος  που στέκει μόνος και όλοι το λένε φώς.»

 

₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢

ΑΝΤΩΝΙΝΗ ΣΜΥΡΙΛΛΗ

ΕΓΩ ΚΑΙ Η ΓΑΤΑ ΜΟΥ

«Σήμερα είμαστε μελαγχολικές

Και άβαφες

Εγώ και η γάτα μου

Έχουμε μια παρά φύσιν σχέση

Μια διαστροφική επικοινωνία

Αρνούμαστε να συμβιβαστούμε

Να κανονικοποιηθούμε

Κουβαλούμε τη θλίψη μας

Και σα μαγνήτες

Τη θλίψη των άλλων

Σ’ έναν λαβύρινθο

Απομονωνόμαστε

Στις αναζητήσεις

Των σκέψεών μας

Μινώταυροι

Αδύνατο να βγούμε

Δεν υπάρχει Αριάδνη

Ούτε μίτος

Έτσι μόνο περιφερόμαστε

Μελαγχολικές

Και άβαφες»

«Βλέπω ακόμα παιδικά», εκδ. Θράκα (2017)

Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις; «Η κοινωνία μας δεν έχει αναπτύξει άλλη γλώσσα από αυτή που ήδη ξέρουμε. Αυτή η γλώσσα μάλιστα, έχει επιβληθεί και εμπεδωθεί ως αλήθεια. Η ποίηση μας ωθεί να ανακαλύψουμε ή να αποκαλύψουμε. Το ποίημα είναι ένα σώμα που ξεσπά. Είναι ο ρυθμός του χτυπήματος του χεριού στο τραπέζι.»

 

₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢

ΣΤΕΛΛΑ ΒΟΣΚΑΡΙΔΟΥ

ΑΤΙΤΛΟ

«Η ζωή ως χορδή που χωρίζει στα δύο το χάος

ντρινγκ ντρανγκ ντρούνγκα ντρανγκ

ο σφυγμός αιφνιδίως το μεγάλο κεράσει

έτσι, χωρίς ρήμα

μες στο στόμα του χρόνου

μασημένος λωτός λίγο πριν την κατάποση

ουρανός στη μέση του οισοφάγου

αδηφάγο ναι

ντρανγκ διψάω

ντρουνγκ χάνομαι

εγώ

εγώ

ένας ισθμός

πάνω στο σώμα

τού ποτέ

«Ανέκδοτο»

 

Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις; «Η ποίηση αντιστέκεται στην αίσθηση της κατάκτησης που προϋποθέτουν οι απαντήσεις, αξιοποιώντας κυρίως την ανοικείωση. Διασαλεύοντας βεβαιότητες, μας χαρίζει δυνατότητες. Στον πυρήνα του ανεκτίμητου αυτού δώρου βρίσκεται πάντα η λειτουργία ενός ερωτήματος.»

 

₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢

ΣΕΝΕΜ ΓΚΟΚΕΛ (Senem Gökel)

ΕΓΚΩΜΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΑΣ

(Salgın Mevsiminde İlkyaz’a Övgü)

  

Κουβαλώ ένα όμορφο δέντρο στην πλάτη μου

Ίσως βγάλει ρίζες

Θα βρω τον εαυτό μου στο χώμα

Λίγο από αυτό, λίγο από εκείνο

Θα είμαι περισσότερο από όσο είμαι τώρα

           

I

Οι νεκροί του κόσμου έφτασαν με τον άνεμο στο νησί

Κρέμονται στις πόρτες μας

και ψιθυρίζουν σε μας τον ερχομό του θανάτου

Όσο είναι τα χαλιά στον διάδρομο

Με πόδια που μετακινούνται αργά

Ένας έμπειρος δράκος

Τα μασάει τα λόγια

Αυτή η φωτιά θα τελειώσει μετά τα σύννεφα

Όμως, λίγη τέφρα,

μετά την τέφρα όλα αυτά

Ιδού οι καμπούρικες σαύρες

Κρύφτηκαν και παρακολουθούν τα παιχνίδια που έγραψαν

Καμπούρης εσύ, καμπούρικες οι σαύρες

Αν θα πεθάνουμε, ας πεθάνουμε για το πράσινο

Για το χατίριτωνανέμων

Ας πάμε μετά που θα τα αγκαλιάσουμε

Αφήστε τα φυντάνια να δημιουργήσουν τον κόσμο

 

II

Ψυχές λεπτές σαν τούλι περιδιαβάζουν στην Μεσαορία

Στιγμιαία σιλουέτα χελιδονιών που αντανακλάται στα σύννεφα

Τα τύμπανα παίζουν, η βροχή θα έρθει

Λένε ότι η βροχή θα έρθει με τον θάνατο

Με την ζωή η βροχή

αποκλειστήκαμε, κάναμε αλοιφή

την ανησυχία και την αντοχή και την αλείφουμε στις πόρτες μας

 

Τα κοχύλια των σύκων που ξεφλουδίζουν είναι χρυσά φύλλα

Θυμούνται την καμπάνα το πρωί

Από σιντριβάνια που σηκώνουν σφήκες

Ο ροδακινής ήλιοςπου όπως λένε σπάει σταθερά,

Χορεύοντας στη θάλασσα

Φωσφορίζοντας στα χέρια τους

Ας πάρουμε τους λόφους μαζί στα όνειρα μας

Μέχρι να ανοίξουν οι πόρτες ξανά, υπάρχει πυρκαγιά στο δέρμα μας

Ας καψαλίσουμε όλο τον μπλε βόμβο στα όνειρα μας

Τόσες πολλές γεννήσεις καρποφόρων δέντρων που οδηγούν στην Άνοιξη

Πίσω από τα διάτρητα κλαδιά του πορτοκαλεώνα

Το πρόσωπό σου δεν υπήρξε ποτέ, αγάπη μου,

αλλά

Μπορώ να διακρίνω τον βηματισμό

Φιλώντας υγρό χώμα

Και γυμνά πόδια

 Μετάφραση από τα τουρκικά Κωνσταντία Σωτηρίου

Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις; Η ποίηση ούτε ρωτάει ούτε απαντάει. Η ποίηση υπάρχει όπως ένα άγαλμα, το οποίο ανήκει σε αυτόν τον κόσμο, αλλά και εκτός αυτού, ταυτόχρονα. Το περιεργαζόμαστε, το ακουμπάμε, το μυρίζουμε και αυτό αρχίζει και λιώνει για εμάς, ίσως, μόνο για να πει ότι γίναμε εκείνο το ρέον άγαλμα, κοιτάζοντας από τα μάτια του και ότι εκείνα τα μάτια είναι στην πραγματικότητα τα δικά μας μάτια.

 

 

₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢ ₢

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΟΝΟΥΦΡΙΟΥ

ΕΤΟΣ ΕΣΥ

«Τιπ τιπ, στάζεις στο μυαλό μου

τις λέξεις σου στάζεις μέσα στο μυαλό μου

είναι φληναφήματα λέω, μην τα πιστεύεις

στον εαυτό μου λέω μην τα πιστεύεις.

Τα τρένα μάς παγώνουν τα καυσόξυλα να φέρνουν τρόφιμα

απ’ τ’ άσπαρτα χωράφια.

Κρακ κρακ, μια ρωγμή γίνομαι πάνω σου

επίπεδο με τις ρωγμές θα γίνω πάνω σου

όπως κοιτάω από ψηλά να σ’ εποπτεύω

ενώ κοιμάσαι θα κοιτάζω μ’ εποπτεία.

Ο πόλεμος που θά ’ρθει ύστερα θα κάνει τους θανάτους

απ’ τον τύφο να μοιάζουνε γιορτή.

Κι όταν περάσουνε τα χρόνια

όταν οι λέξεις, οι ρωγμές φανερωθούν απ’ τα παλιά αρχεία

κάπου ανάμεσα στις περιόδους ερωτοτροπίας

θα βρούνε οι μεταγενέστεροι

το έτος δίχως καλοκαίρι.

Θα πουν: «Πώς κόκκινο έπεφτε το χιόνι;»

σαν δουν στα μέλη μου τις ρήξεις απ’ το κρύο

κι έτσι γλυκά, συνειρμικά

θα ανακαλύψουν τις εκρήξεις ηφαιστείων

με επίκεντρο εσένα για αιτία.

«Όταν λέω άλφα», Εκδόσεις Σαιξπηρικόν, 2019

 

Η ποίηση θέτει ερωτήματα ή δίνει απαντήσεις; Το ποίημα είναι η ερώτηση, συνάμα η απάντηση. Η γλώσσα της ποίησης συγκλονίζει το εγωιστικό, λογοκεντρικό υποκείμενο χωρίς να παραιτείται από τη σκέψη, το σώμα, τις αισθήσεις. Ακόμα και η σιωπή της, υπαγορεύει τον κόσμο. Στην επιφάνεια του νερού της κρύβεται η περάτωση του απείρου, στα βάθη της διαγράφονται οι ροές των πάντων.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Πολιτισμός: Τελευταία Ενημέρωση