Της Ελένης Ξένου
Μέχρι την ώρα που γραφόταν η στήλη δεν ήταν γνωστή η απόφαση των Οικολόγων για την περίπτωση του υποψηφίου τους, ο οποίος χρησιμοποίησε γλώσσα πεζοδρομίου εναντίον της υπουργού Δικαιοσύνης. Το θέμα, ωστόσο, δεν έγκειται μόνο στο ποια θα είναι αυτή η απόφαση (πράγμα βέβαια αρκετά ενδεικτικό για τον αέρα ανανέωσης που φιλοδοξεί να φέρει το κόμμα των Πρασίνων) αλλά η νοοτροπία που υποβόσκει στην πράξη του συγκεκριμένου κυρίου και όσων υιοθετούν το επιχείρημα «μα αφού έτσι τους αξίζει». Και εδώ είναι που έγκειται η επικινδυνότητα, η οποία ενισχύεται και από τις χλιαρές αντιδράσεις των «ευαισθητοποιημένων» φωνών, που σε άλλες περιπτώσεις σπεύδουν να καταδικάσουν σε βάιραλ διαστάσεις μια άποψη (ούτε καν διατυπωμένη με χυδαία γλώσσα) την οποία θεωρούν πως δεν εντάσσεται στο δικό τους κώδικα «αξιών».
Εκεί τα αντανακλαστικά τους λειτουργούν αυτόματα, χωρίς καν να χρειάζονται συσκέψεις και πολλές φορές χωρίς καν να μπαίνουν στον κόπο μιας δεύτερης ανάγνωσης της… άλλης άποψης προτού την απορρίψουν με συνοπτικές διαδικασίες. Από την πρώτη αντίδραση του προέδρου του κινήματος, ο οποίος δήλωσε ότι «σε καμία περίπτωση δεν υιοθετούμε τις απαξιωτικές αναρτήσεις απέναντι στην υπουργό» λες και υπήρχε περίπτωση να τις υιοθετούν, μέχρι τη θλιβερή σιωπή στα ΜΚΔ της πλειοψηφίας των υποψηφίων του κόμματος δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά στο κατά πόσο τελικά η νοοτροπία που υποτίθεται πως απαιτούμε να αλλάξει έχει πιο βαθιές ρίζες από εκείνες που υποψιαζόμαστε. Ο εν λόγω υποψήφιος παρότι τάχα μου απολογήθηκε και επικαλέστηκε «στιγμή αδυναμίας», εντούτοις είναι προφανές ότι δεν κατάλαβε Χριστό για τη σοβαρότητα της πράξης του.
Διότι στη μετέπειτα επιχειρηματολογία του θεώρησε καλό να μας παραδώσει μαθήματα πολιτικού πολιτισμού, φέρνοντας παραδείγματα άλλων χωρών περί ελευθερίας της έκφρασης, για να νουθετήσει αυτούς που, όπως έγραψε, «κουνούν το δάκτυλό τους και σοκάρονται από λέξεις αλλά βγάζουν το σκασμό μπροστά σε πράξεις που διαλύουν τη ζωή μας». Αυτή είναι η νοοτροπία την οποία ενστερνίζεται ο εν λόγω κύριος και τα περί στιγμής αδυναμίας είναι για να έχουμε να λέμε.
Το πιο εξοργιστικό, όμως, είναι το ότι απέναντι σ’ αυτή την νοοτροπία, η οποία διαφέρει ελάχιστα από εκείνη που υποτίθεται πώς πολεμούμε, είναι, το επαναλαμβάνω, η σιωπή όσων επικαλούνται εδώ και τώρα την «ανανέωση». Τόσο ο κ. Θεοπέμπτου όσο και οι συνήθεις «ευαισθητοποιημένοι» θα έπρεπε να είχαν δράσει πολύ πιο άμεσα (και δεν εννοώ με διαγραφή του συγκεκριμένου) αλλά μέσα από μια ξεκάθαρη τοποθέτηση πως η γλώσσα είναι φορέας ήθους και ως τέτοια πρέπει να χρησιμοποιείται από οποιονδήποτε προσδοκάει να πολεμήσει την έλλειψη ήθους στην πολιτική μας ζωή. Και αν το κόμμα, που αυτή τη στιγμή συγκεντρώνει μια σοβαρή δυναμική, δεν καταλαβαίνει πως είναι σε κάτι τέτοιες στιγμές που καλείται να δείξει από τι είναι καμωμένο το μέταλλο της ανανέωσης που ευελπιστεί να φέρει (αν πρόκειται δηλαδή για μπακίρι ή μολύβι) τότε προφανώς έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μέχρι να αντιληφθούμε πως όταν μιλάμε για ήθος μιλάμε για πολιτισμό και υπέρβαση.
Και πως η σιωπή ή η χλιαρή τοποθέτηση το μόνο που αποδεικνύει είναι πως εξακολουθεί να υποβόσκει στο πετσί μας μια υποκριτική ηθικοφάνεια και πως από αυτήν είναι που πρέπει να απαλλαγούμε προκειμένου να φέρουμε την αλλαγή. Και αποδεικνύουμε ότι αλλάζουμε μόνο όταν ανεβάζουμε τον πήχη και όχι όταν τον κατεβάζουμε στα τάρταρα με τη δικαιολογία ότι «έτσι τους αξίζει».
Αυτή η δικαιολογία μετατοπίζει επικίνδυνα την αφετηρία ενός υγιή προβληματισμού, διότι ένας υγιής προβληματισμός δεν ξεκινά με το «τι ΤΟΥΣ αξίζει» αλλά με το «τι ΜΑΣ αξίζει». Και κλείνω επιλέγοντας σαν επίλογο τα λόγια του σπουδαίου Ελύτη τα οποία συνοψίζουν όλη την ουσία. «Η γλώσσα δεν είναι απλώς ένα μέσον επικοινωνίας. Αποτελεί φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις».
