Η άδεια εστία

Με ποδοσφαιρικούς όρους θα ήταν «η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι». Στην περίπτωση της Αμμοχώστου, όμως, δεν υπάρχει τερματοφύλακας. Στο γήπεδο βρίσκεται ένας παίχτης μόνο, με την μπάλα στα πόδια του, ενώ οι θεατές στην κερκίδα κρατούν την ανάσα τους από την αγωνία. Σε δύο μέρες θα γνωρίζουμε εάν ο Ταγίπ Ερντογάν θα οδηγήσει την μπάλα στην άδεια εστία. Προς το παρόν, παρακολουθούμε το «worst case scenario» του Κυπριακού, καθώς η κυβέρνηση, ασθμαίνουσα και καταϊδρωμένη, προσπαθεί ν’ αποτρέψει τα νέα τετελεσμένα.

Οι κυβερνητικές ευθύνες είναι συγκεκριμένες και αφορούν σε δύο κεφαλαιώδη ζητήματα: Το πρώτο, έχει να κάνει με την υποτίμηση του κινδύνου και το χρεώνεται ο υπουργός Εξωτερικών. Το δεύτερο, αποτελεί την επιτομή της πολιτικής επιπολαιότητας και το χρεώνεται ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Τον Ιούνιο του 2019, ο Κουντρέτ Οζερσάι ανακοίνωσε τη σύσταση ομάδας ειδικών, η οποία θα αναλάμβανε την καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου. Αντί στη δική μας πλευρά να κτυπήσει καμπανάκι, ο Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωνε επί λέξει: «Περισσότερο πρόκειται για μια κίνηση εντυπωσιασμού». Πέρασαν δύο μόλις χρόνια και τον περασμένο Μάιο οι Τούρκοι επανήλθαν δριμύτεροι: «Η Τουρκία δεν περιορίζεται σε 780 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, για μας η Τουρκία είναι παντού», δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν. Και συμπλήρωσε, ανακοινώνοντας την πρόθεσή του να παρευρεθεί στους εορτασμούς της 20ής Ιουλίου: «Θα δώσω τα απαιτούμενα μηνύματα σε όλο τον κόσμο και γι’ αυτό θα είμαι στη βόρεια Κύπρο. Επειδή τα μηνύματα που θα δώσουμε από τη βόρεια Κύπρο δεν ενδιαφέρουν μόνο το νησί αλλά όλη τη διεθνή κοινότητα». Δεν χρειάζεται να έχει εντρυφήσει κανείς στην υψηλή διπλωματία για να αντιληφθεί το πολύ απλό: Όσο εμείς υποβαθμίζουμε τον κίνδυνο παγίωσης του σημερινού αδιεξόδου, οι Τούρκοι υλοποιούν τη μακροπρόθεσμη στρατηγική τους. Αντί λοιπόν να τρέχουμε την τελευταία στιγμή πανικόβλητοι στους εταίρους μας και στον διεθνή παράγοντα για να αποτρέψουμε τις νέες δυσμενείς εξελίξεις, θα ήταν πολύ πιο νούσιμο και χρήσιμο για τον τόπο να ενεργούσαμε έγκαιρα, αποδεικνύοντας ότι διαθέτουμε οξυμμένα πολιτικά αντανακλαστικά.

Το δεύτερο ζήτημα, για το οποίο ελέγχεται μάλιστα ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφορά στο χειρότερα κρυμμένο μυστικό του Λόφου. Αυτό δηλαδή για το οποίο κατηγορήθηκε ο Νίκος Αναστασιάδης: ότι διακινούσε την ιδέα λύσης δύο κρατών χωρίς προηγουμένως να έχει διαβουλευθεί με κανένα. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα διοριστεί ερευνητική επιτροπή, όπως π.χ. για τα χρυσά διαβατήρια, ώστε να αναμένουμε κάποιο πόρισμα έστω για τα προσχήματα. Θα αρκεστούμε λοιπόν στο πλούσιο ρεπορτάζ για να επαναλάβουμε ότι με τη λύση του Κυπριακού δεν έχει δικαίωμα να παίζει κανείς. Γιατί όπως δήλωσε πρόσφατα και ο έμπειρος διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης: «Αν δεν γίνει κάτι χτες, πολύ σύντομα θα είναι πάρα πολύ αργά». O χρόνος είναι αμείλικτος. Και εμείς αποδεικνυόμαστε δυστυχώς τραγικοί επιμηθείς. Ο Ερσίν Τατάρ το είπε ακόμα πιο κυνικά, λίγες ημέρες μάλιστα μετά την καθησυχαστική δήλωση του Νίκου Χριστοδουλίδη περί επικοινωνιακού πυροτεχνήματος: «Οι πραγματικότητες είναι εκεί». Το «εκεί» αναφερόταν στο Βαρώσι, το τελευταίο οχυρό μιας μάχης προ πολλού χαμένης.

Τα χρόνια περνούν και δεν βάζουμε μυαλό. Ο χρόνος καταπίνει τις ευκαιρίες για λύση αλλά η πολιτική μας ηγεσία δεν μαθαίνει από την Ιστορία. Οι ευκαιρίες για το Βαρώσι είναι καταγεγραμμένες και θα τις επαναλαμβάνουμε ως ύστατη αντίσταση για να μην καταλήξουμε με απονεκρωμένη μνήμη: Το 1978 το αμερικανο-βρετανο-καναδικό σχέδιο προνοούσε την επιστροφή της Αμμοχώστου σαν μέτρο καλής θέλησης για την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Και μετά ήταν η πρόταση του 1981, ο χάρτης Βάλντχαϊμ, τα έγγραφα Ντε Κουεγιάρ το 1985, η Δέσμη Ιδεών Γκάλι το 1992, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης το 1993, το Σχέδιο Ανάν το 2004 και ο χάρτης που κατέθεσε ο Μουσταφά Ακιντζί το 2017 στο Κραν Μοντάνα. Τώρα που φτάσαμε στο διά ταύτα και σε δύο μέρες θα γνωρίζουμε αν χάσαμε οριστικά και το Βαρώσι, αναρωτιέμαι, θα κοκκινίσουν άραγε κάποιοι από τύψεις ή ντροπή;