Γιατί αυτή η σιωπή;

Το ερώτημα τέθηκε σε άρθρο που δημοσίευσε η Liberation λίγο πριν από την έναρξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Ένα κείμενο-κόλαφος για το καθεστώς Νετανιάχου και τη συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα που υπογράφουν 400 προσωπικότητες, ανάμεσά τους οι Γαβράς, Λάνθιμος, Καουρισμάκι, Σορεντίνο κ.ά. «Ας αρνηθούμε να αφήσουμε την τέχνη μας να γίνει συνένοχη στο χειρότερο. Ας ξεσηκωθούμε. Ας κατονομάσουμε την πραγματικότητα» γράφουν. Μια πραγματικότητα που ο μηχανισμός προπαγάνδας του Ισραήλ αρνείται επίμονα, αγνοώντας όχι μόνο το ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου αλλά και τη διεθνή κατακραυγή.

Το εφεύρημα, όσων τουλάχιστον διαθέτουν αίσθηση του μέτρου, ώστε να μην επικαλούνται θεωρίες συνωμοσίας κατά του Ισραήλ, είναι μια προσπάθεια συμψηφισμού ανάμεσα στη δολοφονική επίθεση της Χαμάς και το μακελειό που ακολούθησε. Αν και θεωρώ ότι δεν πρέπει να μηρυκάζουμε τα αυτονόητα, θα ξεκινήσω με τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου 2023. Μια τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς με θύματα αθώους πολίτες του Ισραήλ. Κι εδώ βάζουμε μια άνω τελεία καθώς η αγριότητα που ακολούθησε δεν ξεπλένεται με καμία συμψηφιστική λογική. 52.800 Παλαιστίνιοι είναι τα θύματα της ισραηλινής απάντησης στη Χαμάς. Πολλοί από αυτούς γυναίκες και παιδιά, με τον αριθμό αμάχων και μαχητών να παραμένει αδιευκρίνιστος. Το Ισραήλ ισοπέδωσε τη Γάζα, διαλύοντας τον αστικό της ιστό, κι εκτόπισε το 90% του πληθυσμού της.

«Γιατί αυτή η σιωπή;» είναι το κρίσιμο ερώτημα που θέτουν οι καλλιτέχνες. Ένα ερώτημα που βαραίνει όλους μας, όποιον τουλάχιστο διαθέτει δημοκρατική συνείδηση. «Η ακροδεξιά, ο φασισμός, η αποικιοκρατία, τα αντι-τρανς και αντι-LGBTQIA+, σεξιστικά, ρατσιστικά, ισλαμοφοβικά και αντισημιτικά κινήματα δίνουν τη μάχη τους στο πεδίο της μάχης των ιδεών, επιτίθενται στις εκδόσεις, στον κινηματογράφο και στα πανεπιστήμια και γι’ αυτό έχουμε καθήκον να αγωνιστούμε» αναφέρει το άρθρο στη Liberation. Προκαλώντας τον καθένα από εμάς να σκεφτεί σε ποια όχθη κατατάσσει τον εαυτό του. Γιατί η πολιτική ευθύνη, το έχουμε πει πολλές φορές, είναι ατομική και το βάρος της αντιστοιχεί στην ενσυναίσθηση που διαθέτει ο καθένας μας. «Ας απορρίψουμε την προπαγάνδα που αποικίζει συνεχώς τη φαντασία μας και μας κάνει να χάνουμε την αίσθηση της ανθρωπιάς μας», λένε οι καλλιτέχνες. Κι «ας δράσουμε πριν να είναι πολύ αργά». Δεν πρόκειται για ευχολόγιο, ούτε για κάτι που συμβαίνει κάπου μακριά μας. Το μακελειό, με ηθικό αυτουργό τον Νετανιάχου, συνεχίζεται στην πίσω αυλή μας. Εκεί όπου πριν από μερικές ημέρες σκοτώθηκαν 48 άνθρωποι, ανάμεσά τους 22 παιδιά, από ισραηλινές επιθέσεις όπως ανέφερε το Ινδονησιακό Νοσοκομείο στην Τζαμπάλια.

Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΗΕ για Ανθρωπιστικά Θέματα και συντονιστής Έκτακτης Ανάγκης, Τομ Φλέτσερ, μιλώντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας δεν χάιδεψε τα αφτιά της διεθνούς κοινότητας. «Στο μέλλον θα μας ρωτούν τι κάναμε για να σταματήσουμε αυτήν τη φρίκη» είπε. Και κατηγόρησε ευθέως την κυβέρνηση του Ισραήλ ότι «επιβάλλει συνειδητά και απροκάλυπτα απάνθρωπες συνθήκες στους αμάχους», καθώς τις τελευταίες 10 εβδομάδες «δεν έχει επιτραπεί η είσοδος ούτε φαγητού, ούτε φαρμάκων, ούτε νερού ή σκηνών στη Γάζα». Σύμφωνα με τον Φλέτσερ, τα 2,1 εκατομμύρια κάτοικοι της Γάζας κινδυνεύουν από λιμό. «Ένας στους πέντε λιμοκτονεί» τόνισε, ώστε να μην υποκρίνεται κανείς πως δεν γνωρίζει.

Η γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα δεν είναι γράφημα, ούτε στατιστικές. Δεν αφορά καν την επίκληση του συναισθήματος. Πρόκειται για ωμή, σκληρή πραγματικότητα. Κάθε ζωή που χάνεται έχει ονοματεπώνυμο. Όπως η Φατίμα Χασούνα (Φατέμ), ετών 25, Παλαιστίνια ανεξάρτητη φωτορεπόρτερ. Τη δική της ιστορία αφηγείται η ταινία της Σαπινέ Φαρσί «Put you soul on your hand and walk». Όταν ανακοινώθηκε ότι θα προβληθεί στο Φεστιβάλ των Καννών ο ισραηλινός στρατός τη στοχοποίησε και στις 16 Απριλίου 2025 τη σκότωσε. Στο ίδιο κτύπημα έπεσαν θύματα ακόμα δέκα συγγενείς της, ανάμεσά τους και η έγκυος αδελφή της. Αυτή ήταν η αφορμή για να αντιδράσουν οι 400 καλλιτέχνες. Αν και το ερώτημα, ανεξαρτήτως αφορμής, παραμένει: «Γιατί αυτή η σιωπή;».