Του Σταύρου Χριστοδούλου
«Κάνει ζέστη. Πολλή ζέστη. Πάλι είναι Ιούλιος μήνας. Τρελός Ιούλιος. Τρελάθηκε προ πολλού ο Ιούλιος. Αυτό το νησί έζησε την πιο ματωμένη μέρα του μέσα στον Ιούλιο». Ο Σενέρ Λεβέντ έχει νιώσει στο πετσί του την αγριότητα του Ιουλίου. Αλλά και τώρα, καθώς εκπνέει το τελεσίγραφο της παράδοσής του στις τουρκικές αρχές ώστε να εκτίσει την ποινή φυλάκισης που του επέβαλε το δικαστήριο της Άγκυρας, μια νέα πληγή άνοιξε στον ημερολογιακό χάρτη του πιο σκληρού και πιο αδυσώπητου μήνα του κυπριακού θέρους. «Με συνέλαβαν μέσα στον Ιούλιο. Δεν έχει απομείνει γεύση ακόμα και στα κεράσια μέσα στον Ιούλιο. Δεν λέω κατάρα σε εσένα Ιούλιε. Μην αναθεματιστείς και ας μην μας λείψουν οι πεταλούδες. Να γίνει βάλσαμο στις πληγές μας η μυρωδιά των αλμυρών φυκιών». Έχει μια υποδόρια ποιητικότητα ο δημοσιογραφικός λόγος του Λεβέντ που καθηλώνει. Ο εκδότης της Αβρούπα δεν φοβάται να εκτεθεί συναισθηματικά, κατά τον ίδιο τρόπο που δεν φοβάται να συγκρουστεί πολιτικά με το καθεστώς Ερντογάν. Θαρραλέος κι έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη απέναντι στο νόημα των λέξεων. Γι’ αυτό λέει την κατοχή κατοχή, τον φασισμό φασισμό και το δίκαιο δίκαιο. «Ζητούν να παραδοθώ; Δεν παραδίδομαι σε φασίστες. Δεν είμαι εγώ αυτός που ουσιαστικά πρέπει να λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη, αυτός είναι. Και δεν έχω απολύτως καμία αμφιβολία ότι στο τέλος θα δώσει αυτή τη λογοδοσία. Κοιτάξτε στον ορίζοντα. Στο αύριο υπάρχει η κατάρρευσή του. Και η ανάσταση των καταπιεσμένων!». Δεν φοβάται τις λέξεις ο Σενέρ Λεβέντ. Ας είναι αυτό ένα μάθημα σε όσους της δικής μας πλευράς συνεχίζουν να κρύβονται στις σκιές της Ιστορίας.
«Οι σειρήνες ηχούν ξανά, φέρνοντας στη μνήμη το τραύμα, αλλά και την ευθύνη. Για να διαφυλάξουμε τη δημοκρατία. Για να μην αφήσουμε ποτέ ξανά τον διχασμό να ριζώσει στον τόπο μας». Η ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας είναι ένα καλό παράδειγμα πώς μπορεί να ισορροπήσει κανείς σε λεκτικούς ακροβατισμούς. Αν πρέπει να χωρέσω σε μια μόνο λέξη το συναίσθημα που μου προκάλεσε η ανακοίνωση είναι: απογοήτευση. Γιατί τι άλλο από απογοήτευση μπορεί να προκαλεί η δειλία να αναμετρηθούμε με ιστορικά γεγονότα που πλήγωσαν θανάσιμα τον τόπο μας; Το πραξικόπημα είναι πραξικόπημα. Δεν είναι διχασμός. Όταν οι παρακρατικοί καταλύουν την έννομη τάξη, όταν με τη βία επιχειρούν να επιβάλουν ένα δικτατορικό καθεστώς, το πραξικόπημα το λέμε πραξικόπημα. Τελεία. Κι αυτό όχι για να σκαλίζουμε τα παλιά, αλλά από σεβασμό στη μνήμη εκείνων που θυσιάστηκαν για τη δημοκρατία. Από σεβασμό σε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για να μπορούν να πολιτεύονται όσοι κατοικοεδρεύουν στο δωμάτιο της εξουσίας. Ήταν πολύ περισσότερα από «διχασμός» λοιπόν. Ήταν προδοσία, από ανθρώπους με ονοματεπώνυμα που άνοιξαν την Κερκόπορτα.
Αλλά τι να περιμένει κανείς από ένα λαό που εθίστηκε στο ξέπλυμα των κάθε λογής λεκέδων. Από εθνικές προδοσίες μέχρι οικονομικά σκάνδαλα – ξεπλυμένα όλα στην κοινωνική κολυμβήθρα όπου επιπλέουν τα λεφτά, το ίδιο ακριβώς όπως και τα απορρίμματα. «Και τι περιμένεις από ανθρώπους / που τους βιάσανε τις γυναίκες μπροστά στα μάτια τους / και δεν τράβηξαν τον σουγιά τους» έλεγε ο Παντελής Μηχανικός, από το 1975 κιόλας. Τι περιμένουμε αλήθεια; Λίγη ειλικρίνεια ενδεχομένως. Και αξιοπρέπεια, αυτό ναι. Ώστε να μην αποφεύγουμε το κοπίδι των λέξεων.
Υ.Γ.: Η ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Αττίλας 74» εντάχθηκε στα 1001 ντοκιμαντέρ της UNESCO που διαφυλάσσουν την παγκόσμια ιστορική μνήμη. Πρόκειται για ένα σπουδαίο ντοκουμέντο που καταγράφει με συγκλονιστικό τρόπο όψεις της ιστορικής αλήθειας για την τουρκική εισβολή του 1974. Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης το αποκατέστησε και το ψηφιοποίησε έτσι ώστε να καταχωρηθεί στη διαδικτυακή Ταινιοθήκη La Scam. Να μια ευκαιρία για τα νέα παιδιά να εντρυφήσουν στα γεγονότα με την αμεσότητα της κινηματογραφικής αφήγησης. Το υπουργείο Παιδείας δεν χρειάζεται να περιμένει ώς τον επόμενο επετειακό Ιούλη. Και οι υπόλοιποι 11 μήνες είναι εξίσου πνιγηροί ώστε ν’ αναζητήσουμε οξυγόνο στα ξέφωτα της Ιστορίας.
stavros.christodoulou@gmail.com
