Εφτά χρόνια φαγούρας

Ξημέρωσε η Τρίτη, άνοιξε ο ουρανός και πλημμύρισαν οι δρόμοι της Λευκωσίας. Πριν από 7 (εφτά) χρόνια. Έχει σημασία να συγκρατήσουμε τον αριθμό γιατί σε κάποιες περιπτώσεις η ανικανότητα, ή και η αδιαφορία, είναι μεγέθη μετρήσιμα. Θύμα εκείνων των ακραίων καιρικών φαινομένων, τον Δεκέμβρη του 2018, υπήρξε και η Πύλη Αμμοχώστου. Ένα εμβληματικό μνημείο της Αναγέννησης, του 16ου αιώνα, που άνοιξε για το κοινό το καλοκαίρι του 1981. Τότε δήμαρχος της πόλης ήταν ο Λέλλος Δημητριάδης. Ένας άνθρωπος με όραμα, ο οποίος παρήγαγε σημαντικό έργο μαζί με τους συνεργάτες του, μερικά από τα καλύτερα μυαλά που είχαμε στη Λευκωσία. Πρόσωπα με όραμα, γνώσεις και ευαισθησίες, για τον πολιτισμό, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Σε αυτούς οφείλεται το γεγονός ότι η Πύλη Αμμοχώστου άλλαξε άρδην τη φυσιογνωμία της περιοχής κι έφερε τους Λευκωσιάτες ξανά στην εντός των τειχών πόλη.

Αλλά είπαμε, έβρεξε. Πριν από 7 (εφτά) χρόνια. Ενίοτε, όταν βρέχει καταρρακτωδώς, γίνονται καταστροφές. Στην Πύλη εισήλθαν μεγάλες ποσότητες νερού και λάσπη, παρασέρνοντας ό,τι υπήρχε στον χώρο. Ανάμεσα σε άλλα και το πανάκριβο πιάνο... Ο τέως δήμαρχος Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, είχε δηλώσει ότι ήταν προγραμματισμένο να κλείσει η Πύλη Αμμοχώστου το 2019 για σκοπούς συντήρησης, όμως μετά την τρομακτική καταστροφή έπρεπε οι εργασίες να ξεκινήσουν άμεσα. Πριν από 7 (εφτά) χρόνια επαναλαμβάνω μήπως επιτέλους το εμπεδώσουμε. Όχι μόνο εμείς, αλλά και η αρμόδια υφυπουργός Πολιτισμού, η οποία εξειδικεύεται στην αρχαιολογία. Εκείνες τις ημέρες πάντως, μια καταξιωμένη αρχαιολόγος και ιστορικός, η Άννα Μαραγκού, η οποία συμμετείχε στην πραγματοποίηση του έργου επί δημαρχίας Λέλλου Δημητριάδη, μίλησε στον Φιλελεύθερο για τον Πεδιαίο ποταμό που εισερχόταν από την Πύλη Πάφου και εξερχόταν από την Πύλη Αμμοχώστου μέχρι το 1567. Όταν έκαναν οι Ενετοί τη δεύτερη οχύρωση σταμάτησαν τη ροή του ποταμού μέσα από την πόλη… «Κανείς όμως δεν μπορεί να αλλάξει τη ροή ενός ποταμού γι’ αυτό και τα ξημερώματα της περασμένης Τρίτης, ο Πεδιαίος επέστρεψε στη φυσική του ροή. Όπως έλεγαν και οι παλιοί, “του ποταμού δεν του γελάς” ή “ο ποταμός κρατά κοτσιάνι” και κάποια μέρα επιστρέφει και διεκδικεί τη διαδρομή που του ανήκει», δήλωσε τότε η Άννα Μαραγκού.

Πέρασαν τα χρόνια και η Πύλη Αμμοχώστου παραμένει ακόμα ερμητικά κλειστή. Λόγω των συνεχιζόμενων έργων, της εγκατάλειψης ή της ανεπάρκειας των αρμοδίων; Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, κι επειδή τα 7 χρόνια είναι παράλογα πολλά, το βάρος των εξηγήσεων πέφτει στους ώμους αυτών που διαχειρίζονται την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ψάχνοντας το θέμα βρήκα μια επιστολή που απέστειλαν οι «Φίλοι της Λευκωσίας» στη διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων πριν από τρία χρόνια. Έκαναν έκκληση «να εξασκήσει όλη τη δύναμη και την ισχύ της για να επιταχυνθούν και να αποπερατωθούν οι εργασίες στην Πύλη Αμμοχώστου προτού να είναι πολύ αργά». Από τον Μάιο του 2022 έως και τον Μάιο του 2025 δεν έγινε απολύτως τίποτε. Κι όχι μόνο δεν ολοκληρώθηκαν τα έργα, αλλά το μνημείο αφέθηκε στην τύχη του κάτω από την αμείλικτη φθορά του χρόνου.

Ξέρετε τι είναι όμως χειρότερο; Ότι το ξεχνάμε. Περνά ο καιρός και συνηθίζουμε την απουσία, το κενό, την έλλειψη που δημιουργεί ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού. Το συνειδητοποίησα όταν διάβασα την ανάρτηση της Δάφνης Προδρόμου που υπήρξε και η αφορμή για τη σημερινή στήλη: «Να ενοποιηθεί η Πύλη Αμμοχώστου, το Μπαστιόνε, το παρακείμενο πάρκινγκ και η αίθουσα Μελίνα Μερκούρη. Να γίνει ένας ενιαίος, ζωντανός μεγάλος πολυχώρος πολιτισμού, τέχνης, εκδηλώσεων» έγραφε. Θα προσέθετα τη ΣΠΕΛ και το πάρκο γλυπτικής (άλλες πονεμένες ιστορίες κι αυτές). Η γειτονιά της Πύλης Αμμοχώστου μπορεί να γίνει ξανά ένα διαμάντι, θυμίζοντάς μας τους λόγους που αγαπάμε τη Λευκωσία. Αρκεί η υφυπουργός Πολιτισμού να νοιαστεί. Κι αν η ίδια δεν το θεωρεί αρκετά σημαντικό, ο Δήμος Λευκωσίας οφείλει να το θέσει πιεστικά ως προτεραιότητα. Εφτά χρόνια φαγούρας είναι πολλά και πρέπει επιτέλους να μπει μια τελεία.