Kathimerini.gr
Είναι γνωστό ότι στα άτομα με πνευμονικές παθήσεις, π.χ. με άσθμα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), οι εποχικές επιδράσεις του καιρού μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα. Οι φθινοπωρινοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν τη μούχλα και τη γύρη, ο χειμώνας φέρνει μαζί του κρύο και ξηρό αέρα και η άνοιξη μας ραντίζει με γύρη ή μικροσωματίδια (όπως ο καπνός από τις δασικές πυρκαγιές). Το καλοκαίρι ενέχει και αυτό κινδύνους για το αναπνευστικό, αν και πολλοί άνθρωποι είναι λιγότερο εξοικειωμένοι με αυτούς.
Οι δράστες του καλοκαιριού
Ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στις καλοκαιρινές εξάρσεις των συμπτωμάτων είναι ο ζεστός αέρας. Μάλιστα η επίπτωση γίνεται δυσμενέστερη όταν ο αέρας είναι επίσης υγρός, στάσιμος (χωρίς αεράκι) ή πολύ ξηρός. Μπορεί να προκαλέσει αίσθηση ασφυξίας και, πράγματι, μπορεί να στενέψει τους αεραγωγούς και να περιορίσει την αναπνοή. Οι γιατροί έχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με το γιατί συμβαίνει αυτό.
Ερεθισμένα νεύρα. «Η εισπνοή ζεστού αέρα μπορεί να ερεθίσει τα νεύρα στους πνεύμονες, προκαλώντας σπασμό, φλεγμονή και στένεμα των αεραγωγών», εξηγεί ο δρ Nicholas Nassikas, πνευμονολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ. Ο ίδιος μελετά επίσης πώς επηρεάζει το περιβάλλον την αναπνοή.
Διευρυμένα αιμοφόρα αγγεία. Λόγω της εισπνοής ζεστού αέρα, ο οργανισμός μπορεί να θεωρήσει ότι πρέπει να δροσίσει τους πνεύμονες. Αυτό το κάνει διαστέλλοντας τα γειτονικά αιμοφόρα αγγεία, ώστε να απομακρυνθεί περισσότερο αίμα (και θερμότητα) από τους πνεύμονες. «Καθώς τα αιμοφόρα αγγεία έχουν μεγαλύτερο εύρος, οι γειτονικοί ιστοί μπορεί να πρηστούν, αναγκάζοντας έτσι τον αεραγωγό να συσταλεί και να στενέψει. Τότε, μπορεί να εμφανίσετε συριγμό, βήχα ή αίσθημα σύσφιξης στον θώρακα», εξηγεί ο δρ Nassikas.
Πιο γρήγορη αναπνοή. «Όταν έχετε υπερθερμανθεί, το σώμα δροσίζεται μέσω της εφίδρωσης, αλλά και απελευθερώνοντας θερμότητα μέσω της αναπνοής – αυτός είναι ο λόγος που αναπνέουμε πιο γρήγορα όταν κάνει ζέστη. Αν, όμως, έχετε πνευμονοπάθεια, μπορεί να δυσκολεύεστε να αποβάλλετε τον αέρα από τους πνεύμονές σας, γεγονός που περιορίζει τον ελεύθερο χώρο για την είσοδο φρέσκου αέρα μέσα σε αυτούς. Η γρήγορη αναπνοή κάνει τα πράγματα χειρότερα», αναφέρει ο δρ Nassikas.
Πρόσθετοι κίνδυνοι
Η κλιματική αλλαγή έχει επιδεινώσει τις καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν τους πνεύμονες. «Βλέπουμε υψηλότερες θερμοκρασίες και πιο ζεστές και υγρές ημέρες, ακόμη και σε μήνες που κανονικά είναι δροσεροί. Η εποχή της γύρης ξεκινά πιο νωρίς και διαρκεί περισσότερο, κάτι που αποτελεί πρόβλημα για τα άτομα με άσθμα και αλλεργίες», επισημαίνει ο δρ Nassikas.
Άλλες παράμετροι της κλιματικής αλλαγής που μπορεί να ερεθίσουν τους πνεύμονες είναι οι εξής:
• Αυξημένο επίπεδο όζοντος, ενός ατμοσφαιρικού ρύπου που σχηματίζεται όταν υπάρχει ζέστη.
• Αυξημένο επίπεδο μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρα, λόγω των συχνότερων δασικών πυρκαγιών, τα οποία μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της ΧΑΠ και του άσθματος
• Πιο συχνές και πιο έντονες ανεμοθύελλες.
• Πιο συχνές και πιο έντονες καταιγίδες, τυφώνες και πλημμύρες, που οδηγούν σε περισσότερη μούχλα στην ατμόσφαιρα – κάτι που αποτελεί πρόβλημα για τα άτομα με άσθμα.
Τι μπορείτε να κάνετε
Αν έχετε κάποια πνευμονική πάθηση και εμφανίζετε αυξημένο συριγμό, αίσθημα σύσφιξης στον θώρακα, δύσπνοια ή βήχα ή ανησυχείτε γι’ αυτά τα συμπτώματα, ενισχύστε τις άμυνές σας.
Έχετε πρόχειρη τη συσκευή εισπνοών. Αν ο γιατρός σας σας έχει συνταγογραφήσει ένα ή περισσότερα εισπνεόμενα φάρμακα για την πνευμονική σας πάθηση, να τα έχετε πάντα μαζί σας, ακόμη και αν έχετε ήπια πνευμονοπάθεια.
Προσέχετε κατά τη μετάβαση σε διαφορετικό περιβάλλον. Όταν βγαίνετε από έναν δροσερό εσωτερικό χώρο σε ένα κύμα καυτού, υγρού εξωτερικού αέρα (ή το αντίστροφο) μπορεί να αισθανθείτε ξαφνικά δύσπνοια. Για να την αποφύγετε, ο δρ Nassikas συνιστά να λάβετε μια εισπνοή από τη συσκευή εισπνοών 15 με 30 λεπτά πριν από την αλλαγή περιβάλλοντος.
Χρησιμοποιήστε ανεμιστήρα. Εξετάστε το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσετε έναν ηλεκτρικό ανεμιστήρα ή έναν μικρό ανεμιστήρα χειρός με μπαταρία (επαναφορτιζόμενη). Πάρτε έναν μικρό φορητό ανεμιστήρα μαζί σας όπου πηγαίνετε. «Για πολλά άτομα, απλά η αίσθηση του αέρα που φυσά στο πρόσωπο αρκεί για να αισθανθούν καλύτερα και να αναπνεύσουν πιο εύκολα. Ο ανεμιστήρας σάς κρατά επίσης δροσερούς διώχνοντας τη θερμότητα από το δέρμα σας», παρατηρεί ο δρ Nassikas. Σημείωση: Ο ανεμιστήρας μπορεί να μη σας κρατά δροσερούς εάν ο αέρας του περιβάλλοντος είναι ζεστός. Σε αυτήν την περίπτωση, βρέξτε το δέρμα σας, ακόμη και ψεκάζοντάς το με ένα μπουκάλι με σπρέι ή χρησιμοποιώντας ένα υγρό μαντιλάκι. Καθώς ο ανεμιστήρας θα βοηθά να εξατμιστεί η υγρασία από το δέρμα σας, θα διώχνει μαζί και τη θερμότητα.
Ντυθείτε κατάλληλα. Τα ελαφριά, χαλαρά ρούχα επιτρέπουν στον αέρα να φτάσει στο δέρμα σας, προάγοντας την απώλεια θερμότητας ώστε να μένετε δροσεροί όταν ιδρώνετε. Φορέστε καπέλο όταν βγαίνετε έξω. Εξετάστε επίσης το ενδεχόμενο να φορέσετε ρούχα με τεχνολογία ψύξης. Για παράδειγμα, ορισμένα ρούχα είναι κατασκευασμένα από ένα ειδικό ύφασμα το οποίο ενεργοποιείται με το νερό και μένει υγρό για μεγάλο διάστημα, διώχνοντας διαρκώς τη ζέστη από το σώμα σας.
Μείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε άφθονα υγρά και τρώτε υδαρείς τροφές (όπως καρπούζι ή σούπα) για να μείνετε ενυδατωμένοι, γεγονός που βοηθά το σώμα σας να λειτουργήσει και αραιώνει τη συσσώρευση βλέννας στους πνεύμονες. Αν τα ποτά και οι τροφές σας είναι επαρκή και δροσερά, βοηθούν επίσης να μειωθεί η θερμοκρασία του σώματός σας.
Εξετάστε το ενδεχόμενο να αποκτήσετε ένα κουμπί συναγερμού. Όταν η αναπνοή γίνεται δύσκολη, ένα φορητό κουμπί επείγουσας ανάγκης μπορεί να σας βοηθήσει να λάβετε γρήγορα βοήθεια, είτε καλώντας το 166 είτε επικοινωνώντας με κάποιον που βρίσκεται σε άλλο χώρο. «Ζητήστε επίσης από κάποιον φίλο/φίλη να ελέγχει τακτικά πώς είστε», προτείνει ο δρ Nassikas, «ειδικά όταν υπάρχει κύμα καύσωνα».
