Του Παναγιώτη Χριστιά
Ο μεγάλος Γάλλος συγγραφέας και ιστορικός της τέχνης, André Malraux, είχε πει ότι ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας των θρησκειών. Ο Malraux υπήρξε ο άνθρωπος που εισηγήθηκε και υλοποίησε τη δημιουργία αρχικά γραμματείας, μετέπειτα υπουργείου πολιτισμού. Ως πρώτος υπουργός Πολιτισμού, επικέντρωσε τη δράση του υπουργείου του στην αποκατάσταση, την προστασία και τον εκδημοκρατισμό της τέχνης. Θεώρησε ότι όλοι οι πολίτες θα έπρεπε να έχουν πρόσβαση στα μνημειώδη έργα της ανθρωπότητας και ότι η επαφή τους με την υψηλή τέχνη θα προσέδιδε στην ύπαρξή τους την πνευματική διάσταση του άχρονου και του αιώνιου. Κατά τον Malraux, μια τέτοια διάσταση ακριβώς η επιστημονική παιδεία αδυνατεί να προσδώσει. Με τη χαρακτηριστική τρεμάμενη φωνή του, αποτυπωμένη στα ραδιοφωνικά αρχεία, έλεγε: «Ο πολιτισμός είναι η κληρονομιά των ευγενών του κόσμου. Η μόνη δύναμη που έχουμε απέναντι στο στοιχείο του σκότους είναι ακριβώς ό,τι μέσα μας ξεφεύγει από τον θάνατο. Τελικά, ο ορισμός του έργου τέχνης είναι εκείνο που έχει ξεφύγει από τον θάνατο». Οι αιώνες του Διαφωτισμού, οι οποίοι εκλογίκευσαν και ερμήνευσαν επιστημονικά όλα εκείνα τα φυσικά φαινόμενα από τα οποία γεννήθηκαν οι μύθοι και οι θρησκείες, δεν κατάφεραν να προσδώσουν μια ανάλογη πνευματική διάσταση στον άνθρωπο του δυτικού πολιτισμού. Ως εκ τούτου, ο Malraux θεωρούσε σχεδόν βέβαιο ότι νέες και παλαιές θρησκείες θα αναδύονταν με τον νέο αιώνα. Αυτό βέβαια που δεν μπορούσε να φανταστεί ο Γάλλος διανοούμενος είναι τη μορφή που θα έπαιρνε η νέα θρησκευτικότητα στην εποχή της πανδημίας και του παγκόσμιου εμβολιαστικού προγράμματος. Δεν θα μπορούσε να διακρίνει, όπως εμείς σήμερα, τη μάχη του επιστημονικού κόσμου με την αναδυόμενη θρησκευτικότητα του ιστού της παγκόσμιας συνωμοσίας.
Για να κατανοήσουμε το φαινόμενο των «αντεμβολιαστών», όσων δηλαδή αντιστέκονται στον επιστημονικό λόγο, πρέπει να θεωρήσουμε το αντεμβολιαστικό κίνημα ως θρησκεία και μάλιστα ως νέα θρησκεία του παγκόσμιου δικτύου. Θα διαπιστώσουμε τότε ότι ο συνωμοσιολογικός χαρακτήρας των φανατικών του αντεμβολιασμού ή των οπαδών του Τραμπ είναι εγγενής στη φύση κάθε θρησκείας και όχι μόνο στα συγκεκριμένα διαδικτυακά κινήματα. Η συνωμοσιολογία δεν είναι χαρακτηριστική της εποχής των μέσων μαζικής ενημέρωσης και του παγκόσμιου ιστού, αλλά δομικό χαρακτηριστικό της κάθε θρησκείας. Κάθε θρησκεία έχει τρία ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά. Το πρώτο και σημαντικότερο είναι ότι χωρίζει τους ανθρώπους σε δύο στρατόπεδα, σε αυτούς που έχουν μυηθεί στη νέα «γνώση», τα δόγματα δηλαδή και τις «αλήθειες» της κάθε θρησκείας, και στους άλλους, τους μη μυημένους, τους οποίους φυσικά τους περιμένει ανυπολόγιστη καταστροφή εξαιτίας της άγνοιάς τους. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι ο διαχωρισμός των αντικειμένων του κόσμου σε «καθαρά» και «μιαρά». Ασφαλώς η επαφή με τα μιαρά στοιχεία είναι απαγορευμένη για τα μέλη της θρησκείας, των οποίων πρώτιστος στόχος είναι η διατήρηση της σωματικής και πνευματικής τους καθαρότητας. Το τρίτο ανθρωπολογικό χαρακτηριστικό είναι ο κρυπτικός χαρακτήρας της επικοινωνίας των μελών μεταξύ τους. Τα μέλη επικοινωνούν μεταξύ τους με «κώδικες», με τη βοήθεια των οποίων αποκρυπτογραφούν και ερμηνεύουν τη δική τους πραγματικότητα, ριζικά διαφορετική από εκείνη όλων των υπολοίπων.
Εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι τα τρία αυτά ανθρωπολογικά κριτήρια ενυπάρχουν στον λόγο και στην πράξη των αντεμβολιαστών. Είναι οι μόνοι που αντιλαμβάνονται τι «πραγματικά» συμβαίνει και, ακριβώς λόγω της «γνώσης» τους αυτής, αρνούνται να «μολυνθούν» με το «μιαρό» εμβόλιο. Είναι όμως εξίσου σημαντικό να κατανοήσουμε και τους «κώδικες» με τους οποίους αποκωδικοποιούν την πραγματικότητα. Παρατηρούμε ότι ο διαδικτυακός τους προσηλυτισμός βασίζεται σε δύο στοιχεία. Κατ΄αρχάς, αντλούν επιλεκτικά ετερόκλητα στοιχεία από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Κατόπιν τα συρράπτουν σε ενιαίο αφήγημα με βάση τους κύριους άξονες που προτείνουν αυτόκλητοι προφήτες-γκουρού της νέας θρησκείας: αλλοίωση των ανθρώπινων χαρακτηριστικών (transhumanism) και επιβολή παγκόσμιας δικτατορίας. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας το αφήγημά τους ως αποδεικτικό στοιχείο, προσπαθούν να καταδείξουν τις, σύμφωνα πάντα με αυτούς, αντιφάσεις στα πιστεύω του υπόλοιπου κόσμου. Για παράδειγμα, η προσήλωση του δυτικού κόσμου στα ανθρώπινα δικαιώματα κλονίζεται από την προσπάθεια των κυβερνήσεων να επιβάλουν τον εμβολιασμό με αθέμιτους για αυτούς τρόπους, όπως η ρητορική του τρόμου και το ντε φάκτο απαρτχάιντ που δημιουργούν τα μέτρα κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Αν βέβαια ρωτούσες έναν από τους αντεμβολιαστές, αν θα δεχόταν στο γραφείο του ασθενή ο οποίος θα έπασχε από έμπολα, θα σου απαντούσε έντρομος πως όχι. Ο ίδιος αντεμβολιαστής, εάν ταξίδευε στην Ινδία, θα έπαιρνε κάθε μέρα χάπι κατά της ελονοσίας.
Τι κερδίζουν όμως οι οπαδοί της νέας θρησκείας; Γιατί αφιερώνουν τόσο χρόνο και τόση ενέργεια για να δημιουργήσουν και να υπερασπιστούν τη θρησκεία τους; Ο Παναγιώτης Κονδύλης θα απαντούσε: για να αυξήσουν το «υποκειμενικό αίσθημα ισχύος τους» και να αντισταθμίσουν με αυτόν τον τρόπο την έλλειψη «αντικειμενικής ισχύος». Ο αγώνας υπέρ του Τραμπ και ο πόλεμος κατά των εμβολίων είναι μόνο δύο επεισόδια από τη ζωή και την ιστορία της ανατέλλουσας νέας θρησκείας. Θα ακολουθήσουν και άλλα πολλά, πάντα με αφορμή είτε ένα παγκόσμιο φαινόμενο είτε ένα τοπικό φαινόμενο με παγκόσμια απήχηση. Οχυρωμένη πίσω από τον δογματισμό της, η νέα θρησκεία του παγκόσμιου ιστού δεν διαλέγεται αλλά προσηλυτίζει, αποσκοπώντας, όπως κάθε θρησκεία, στο να επιβάλει τον δικό της λόγο στην εξέλιξη των ανθρωπίνων πραγμάτων.
Ο κ. Παναγιώτης Χριστιάς είναι αν. καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου και εταίρος του ερευνητικού κέντρου «Ευρωπαϊκές Δυναμικές» του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου.
