Της Ελένης Ξένου
Πεθυμήσαμε τα πιο απλά. Εκείνα που κάποτε τα θεωρούσαμε μέρος μιας ρουτίνας. Και τα καταχωρούσαμε σαν δεδομένα. Μόνο που τελικά δεν ήταν. Όπως και τίποτα δεν είναι δεδομένο. Και μέσα στην πρωτόγνωρη συνθήκη που ζούμε καλούμαστε να το συνειδητοποιήσουμε ξανά. Ώστε να επαναπροσδιορίσουμε τι λογαριάζουμε σαν κανονικότητά μας. Διότι οι λέξεις πλέον αρχίζουν να χάνουν το νόημα που τους είχαμε δώσει και ζητούν να τις νοηματοδοτήσουμε ξανά. Μέσα από μια άλλη οπτική, η οποία εκπορεύεται από την υπενθύμιση της ευθραυστότητας της ζωής. Και της υπογράμμισης πως όσο και αν ο κόσμος προχωρά ο άνθρωπος παραμένει ευάλωτος.
Έχει ήδη περάσει ένας χρόνος πανδημίας. Και μέσα σ’αυτό τον χρόνο αναμετρηθήκαμε ή κληθήκαμε να αναμετρηθούμε με ερωτηματικά ουσιαστικής και σχεδόν υπαρξιακής αγωνίας. Μετατοπίστηκε το κέντρο βάρους μας. Και αρχίσαμε να αφαιρούμε τα φίλτρα που σκέπαζαν με αυταπάτη τις πραγματικότητες μας, οδηγώντας μας συχνά-πυκνά σε επίπλαστες βεβαιότητες. Κι αυτό πέρα από τον προσωπικό λογαριασμό του καθενός επεκτάθηκε στο γενικό, στο συνολικό, στο κοινωνικό, στο πολιτικό, στο ποιοι είμαστε και πού πάμε. Χωρίς κατ’ ανάγκη να βρεθούν οι απαντήσεις αλλά τουλάχιστον άρχισαν να τίθενται οι ερωτήσεις.
Ερωτήσεις που ίσως θα έπρεπε να αποτελούν συχνότερα το πλαίσιο αναφοράς μας, ώστε να μας κατευθύνουν σε αξιώσεις που ανεβάζουν τον πήχη των αναζητήσεών μας πέρα από τα καθημερινά και το αναγάγουν σε ένα επίπεδο ηθικής συνείδησης. Και συγχωρέστε με αν σήμερα η στήλη δεν περιορίζεται στα στεγανά της επικαιρότητας αλλά επιζητεί να εισχωρήσει στο ζητούμενο της εποχής.
Που κατά την ταπεινή μου γνώμη δεν είναι ένας θυμός ή μια αντίδραση απέναντι στην ασφυκτική πραγματικότητα αφενός της πανδημίας και αφετέρου εκείνων που ξεσκεπάζουν το ξεστράτημά μας. Είναι η ανάγκη για μια ενδοσκόπηση η οποία θα μας δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές και θα καθαρίσει το βλέμμα μας, ώστε να διακρίνουμε ποια προσδοκούμε να είναι η επόμενη μέρα, η οποία αναμφισβήτητα δεν θα είναι σε τίποτα όμοια με κείνη που ήταν πριν από την έλευση της πανδημίας. Και αυτή την διαπίστωση έχουμε χρέος να την υπογραμμίσουμε, γιατί η προσωπική μας ευθύνη για το πώς ζούμε και για το πώς θα έπρεπε να ζούμε είναι εκείνη που θα μας οπλίσει με αξιώσεις, διεκδικήσεις και ελπίδες. Και οφείλουμε να κάνουμε αυτή την καταβύθιση, γιατί βρισκόμαστε σε μια καθοριστική στιγμή, η οποία μας υπαγορεύει να πιάσουμε το νήμα ξανά από την αρχή.
Ώστε να λογαριαστούμε όχι μόνο με τις πραγματικότητές μας αλλά κυρίως με τις πλάνες που βολικά τους επιτρέψαμε να μας αποπροσανατολίζουν και να μας υποδεικνύουν τις λάθος ερωτήσεις με αποτέλεσμα να πελαγοδρομούμε μέσα σε μια θάλασσα μη χρήσιμων απαντήσεων. Και όσο κι αν ακούγονται όλα αυτά άσχετα με ό,τι μας περιβάλλει και με ό,τι μας «εξοργίζει» στο κοινωνικοπολιτικό επίπεδο, δεν είναι. Διότι αν δεν επιδιώξει ο καθένας από μας μια προσωπική ενδοσκόπηση η οποία να εκπορεύεται από την ανάγκη να κοιτάξουμε την ψυχή μας κατάματα και να διερωτηθούμε πώς ο άνθρωπος αποκτά προορισμό και πως κάνει την ζωή του αξιοβίωτη, τότε δεν θα ξέρουμε ούτε τι θέλουμε να διεκδικήσουμε, ούτε και τι να υπερασπιστούμε. Γιατί όπως γράφει και ο Ελύτης κάτι άλλο συμβαίνει που σφραγίζει την ψυχή και σε εμποδίζει να πάρεις θέση απέναντι στο δίλημμα που δεν έπαψε ποτέ να θέτει με τον πιο απλό τρόπο η ζωή: Ή παραμένεις με τις πέντε σου αισθήσεις αγύμναστες και τον ψυχικό σου κόσμο εκτεθειμένο σε συμβάντα επιφανείας που απλώς καταγράφεις ή αποδέχεσαι κατ’ αρχήν την ύπαρξη μυστηρίου οπότε θέτεις υπό αμφισβήτηση τα εξαγόμενα κάθε πρωτοβάθμιας εμπειρίας και εισχωρείς με βαθιά τομή στην πραγματικότητα. Επιδιώκοντας να ανασυνθέσεις το φαινόμενο της ζωής βάσει των στοιχείων που σου προσκομίζουν αφενός η αποδέσμευση από κάθε προκατάληψη σκέψη και αφετέρου οι ασκημένες όπως ένα λαγωνικό αισθήσεις.
