Της Ελένης Ξένου
Έσπευσε ο αντιπρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ να διαχωρίσει τη θέση του από τη βάιραλ πλέον δήλωση του κ. Ταλιαδώρου πως «βρέθηκε μια γυναίκα, μετά από πενήντα χρόνια, να αλλάξει το σχέδιο αξιολόγησης» και κάλεσε τον πρόεδρο της οργάνωσης σε δημόσια απολογία. «Ο τρόπος με τον οποίο εκφραζόμαστε έχει μεγάλη σημασία», δήλωσε ο κ. Μαυράτσας εξηγώντας πως «όταν προσφεύγουμε σε χαρακτηρισμούς που υποτιμούν πρόσωπα ή φύλο ακυρώνουμε το κύρος της θέσης μας και βλάπτουμε τον δημόσιο διάλογο». Και γι’ αυτό θεωρεί –είπε– ότι το ελάχιστο που οφείλει να πράξει ο πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ είναι μια δημόσια απολογία, ώστε να διαφυλαχθεί η αξιοπιστία της οργάνωσης. Και εδώ είναι που έρχεται ο σκεπτόμενος πολίτης να διερωτηθεί: Πραγματικά πιστεύει ο κ. Μαυράτσας, αλλά και οι τόσοι εκπαιδευτικοί που είναι μέλη της συγκεκριμένης οργάνωσης πως μια δημόσια απολογία του προέδρου τους είναι αρκετή; Και πόσο μάλλον όταν ο ίδιος ο κ. Ταλιαδώρος σε καμία στιγμή δεν έδειξε να αντιλαμβάνεται το ολέθριο ατόπημά του, πράγμα που αποδεικνύει πόσο βαθιά ριζωμένο είναι στις πεποιθήσεις του το έμφυλο στερεότυπο ώστε να μην μπορεί καν να το εντοπίσει. Η δήλωση του κ. Ταλιαδώρου δεν είναι απλώς σφάλμα εν τη ρύμη του λόγου, γιατί είναι αδύνατον κάποιου, που δεν συντηρεί αυτές τις προκαταλήψεις στο πετσί του, να του «ξεφύγει» τέτοια ατάκα. Και άρα δεν μιλάμε για μια ατυχή στιγμή που απλώς χρήζει δημόσιας απολογίας, αλλά για μια νοοτροπία που οφείλει να προβληματίσει τόσο τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς όσο και την υπόλοιπη κοινωνία για το ποιοι αποφασίζουν για το πού πάει η Παιδεία. Κι αν ο κ. Ταλιαδώρος είναι προφανώς ανεπαρκής να αντιληφθεί τη στενότητα της σκέψης του, το ίδιο ανεπαρκείς παραμένουν και οι υπόλοιποι εκπαιδευτικοί που θεωρούν ότι με μια ανακοίνωση ή ένα κάλεσμα για δημόσια απολογία ξεμπερδεύουμε με αυτό το θέμα και επανερχόμαστε στη συζήτηση των «σοβαρών προβλημάτων», π.χ. το σχέδιο αξιολόγησης. Εξίσου σοβαρό ωστόσο, αν όχι σοβαρότερο, είναι να συντηρούνται σε καίριες θέσεις μυαλά και νοοτροπίες αναχρονιστικές που αναπαράγουν αντιλήψεις, οι οποίες κάθε άλλο παρά ενθαρρύνουν τη διάνοιξη των οριζόντων της σκέψης και της κατανόησης. Τι ακριβώς μπορεί να εννοεί ο κ. Ταλιαδώρος όταν μιλά για «μια γυναίκα» που βρέθηκε να αλλάξει το σύστημα; Πως το φύλο παίζει ρόλο στο δικαίωμα ηγεσίας; Ή πως η αλλαγή, όταν συμβαίνει, είναι παράδοξο να προέρχεται από γυναίκα; Το σχόλιο δεν κρύβει μόνο έναν υποτιμητικό υπαινιγμό προς την Υπουργό, αλλά φανερώνει και το πόσο βαθιά συντηρείται η στερεοτυπική αντίληψη ότι η Παιδεία εξακολουθεί να κυβερνάται από παρωχημένα σχήματα για το ποιος «αρμόζει» να ηγείται. Κι αν υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που θα έπρεπε να αναπτύξει αυξημένα αντανακλαστικά σε κάθε μορφής κοινωνικό στερεότυπο, αυτή είναι οι εκπαιδευτικοί και άρα όταν ο ηγέτης της συνδικαλιστικής τους οργάνωσης αναπαραγάγει έμφυλες προκαταλήψεις, τότε οφείλουν να υπερασπιστούν την πραγματική έννοια της Παιδείας που αποσκοπεί στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης η οποία να καταρρίπτει τα στερεότυπα. Πώς θα εμπνεύσουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί αυτή την κριτική σκέψη στα παιδιά όταν δεν την ασκούν απέναντι στην ίδια τους την ηγεσία; Δεν είναι έτσι που προχωρά η Παιδεία. Προχωρά όταν όσοι την υπηρετούν αποφασίσουν επιτέλους να πάψουν να ανέχονται νοοτροπίες που την υπονομεύουν εκ των έσω. Και όταν δείχνουν να αντιλαμβάνονται πως η φράση «βρέθηκε μια γυναίκα» δεν είναι απλώς ένα άστοχο σχόλιο, αλλά ένας καθρέφτης που δείχνει πόσο δρόμο έχουμε ακόμη. Διότι τελικά η πραγματική ερώτηση –που είναι και πολύ πιο σοβαρή από το μέλλον του σχεδίου αξιολόγησης– δεν είναι αν μπορεί μια γυναίκα να αλλάξει το σύστημα, όπως υπονόησε ο κ. Ταλιαδώρος, αλλά αν όσοι κρατούν το σύστημα καθηλωμένο είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν προκειμένου να αφήσουν ικανούς –γυναίκες και άντρες– να αναβαθμίσουν την Παιδεία και μέσω αυτής τον πολιτικό πολιτισμό μας.
