Του Γιάννη Ιωάννου
Στην άτυπη πενταμερή της Νέας Υόρκης δεν θα έχει κάτι συγκλονιστικό. Ούτε θα κηρυχτεί αδιέξοδη η προσπάθεια άρσης του αδιεξόδου των συνομιλιών από τον ΟΗΕ, αλλά ούτε θα επιστρέψουμε για να πάμε από τις παραλίες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη λογική της κορύφωσης της διαδικασίας. Θα στηθεί όμως το σκηνικό συντήρησης της διαδικασίας, που περνάει μέσα από τα ΜΟΕ και μια συμφωνία, ακολούθως ή και επιτόπου, για τα οδοφράγματα και στη συνέχεια όλοι θα περιμένουν τι θα συμβεί με τις «εκλογές» στα Κατεχόμενα. Μετά εξάλλου ξεκινά, από το νέο έτος, η Κυπριακή Προεδρία στην Ε.Ε. που εξ ορισμού δεν αφήνει περιθώρια για κορύφωση του Κυπριακού για έξι μήνες.
Ενώπιον όλων η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει στρατηγικά δύο παράθυρα ευκαιρίας. Το ένα δεν εξαρτάται από αυτή και αφορά φυσικά ποιον θα ψηφίσουν οι Τουρκοκύπριοι και πώς η Άγκυρα θα επέμβει, ή όχι, στη διαδικασία στα Κατεχόμενα. Άνετη επικράτηση του Τατάρ σημαίνει πως το Κυπριακό θα μπει σε αχαρτογράφητα νερά. Εκλογή του Ερχιουρμάν σημαίνει πως μπορεί να υπάρξει διαδικασία. Ωστόσο, το να ποντάρει κάποιος στον δεύτερο δεν σημαίνει κάτι – κυρίως σε τακτικό επίπεδο. Το Κυπριακό, εξάλλου, δεν λύθηκε ούτε με τους προοδευτικούς Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και Μουσταφά Ακιντζί. Διαμορφώθηκαν όμως δεδομένα. Και συγκλίσεις αλλά και blame-game για το ποιος ναυάγησε τι και γιατί.
Το άλλο δεδομένο αφορά φυσικά τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Και εδώ το ζητούμενο δεν είναι απλώς η διασύνδεση του τι θα πάρει η Τουρκία ως αντάλλαγμα για τη στάση της στο Κυπριακό ή αν στο πλαίσιο της Προεδρίας ο Ταγίπ Ερντογάν έρθει, αποδεχόμενος την πρόσκληση του προέδρου Χριστοδουλίδη. Για να πας, στρατηγικά, σε κάτι απτό απαιτεί να φτάσεις σε μια νέα στρατηγική, τύπου Ελσίνκι. Με τη διαφορά πως σήμερα σε σχέση με το 1999 η Κ.Δ. είναι ήδη κράτος-μέλος της Ε.Ε. και η ίδια η Ε.Ε. αλλά και η Τουρκία θέλουν μια ειδική σχέση παρά την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ένωση. Ξεκάθαρα τα δεδομένα.
Επιπλέον, το αφήγημα του «εμείς προσπαθήσαμε αλλά ο Ερντογάν δεν αποδέχτηκε την πρόσκληση» δεν θα κερδίσει κανένα blame-game διεθνώς. Δεν περπατούν αυτά ενώπιον του Βερολίνου, του Λονδίνου ή του Παρισιού ειδικά στη διεθνή συγκυρία που διανύουμε. Πάλι η Ε.Ε. θα επιδιώκει μια αναβαθμισμένη σχέση με την Τουρκία, με την Ευρώπη ωστόσο να μην έχει ως πρώτη προτεραιότητά της το Κυπριακό και αν ο Ερντογάν αλλάξει τη στάση του από το επί σχεδόν μία δεκαετία αφήγημα της κυριαρχικής ισότητας και της λύσης δύο κρατών προς το συμφωνημένο, διαχρονικά, πλαίσιο επίλυσης – στη βάση της ΔΔΟ υπό τα ψηφίσματα του Σ.Α. του ΟΗΕ. Άσε που ο Ερντογάν έχει μία βασική προτεραιότητα ενώπιόν του, ούτε το Ουκρανικό ή τη Γάζα. Να επανεκλεγεί όποτε ξαναγίνουν εκλογές στη χώρα του.
Το Κυπριακό μπαίνει σε μια διαδικασία «μέχρι νεωτέρας» τους επόμενους μήνες. Απαιτεί σοβαρότητα, μεγάλη στρατηγική εικόνα και εναλλακτικές επιλογές έναντι τακτικισμών ή πρόχειρα σχεδιασμένων βημάτων για να υπάρξει ή επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών ή (θαρραλέα ομολογουμένως) συνειδητοποίηση της αλλαγής παραδείγματος που επιχειρείται τα τελευταία χρόνια – τόσο από την Άγκυρα όσο και από ηγέτες τύπου Τατάρ. Σοβαρότητα λοιπόν.
