Του Γιάννη Ιωάννου
Καταρχάς θέλεις σχεδιασμό. Εθνική Στρατηγική που να αναγνωρίζει για μια μικρή, νησιωτική, επικράτεια που τελεί υπό τουρκική κατοχή το πως η προστασία από τις πυρκαγιές –στην εποχή της κλιματικής αλλαγής– είναι ύψιστη στρατηγική προτεραιότητα. Εθνική Στρατηγική που θα ισχύει για πάντα, ως νόμος του κράτους, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων.
Στη συνέχεια θέλεις πολιτική εφαρμογή της. Οριζόντια και διακλαδικά. Δηλαδή, πόσο κοστίζει, πώς εφαρμόζεται σε περιόδους εποχικού κινδύνου αλλά και ετησίως και τι περιλαμβάνει για να υλοποιείται με τον μέγιστο, αποτελεσματικά, τρόπο. Τι επενδύεις σήμερα ως κράτος για να έχεις λιγότερες πυρκαγιές ή να τις σβήνεις γρηγορότερα σε 5 ή 20 χρόνια.
Μετά χρειάζεσαι μέσα. Ιδιόκτητα πτητικά μέσα πυρόσβεσης σε Χ αριθμό που να ορίζει τι έχει η Κ.Δ. πρωτίστως και μετά τι μπορεί να ενοικιάσει. Έγκαιρη προειδοποίηση. Πυροσβεστική, Αστυνομία και Πολιτική Άμυνα που να κάνουν καλά τη δουλειά τους και να συντονίζονται ακόμη καλύτερα μεταξύ των. Και την Ε.Φ. σε ρόλο υποβοηθητικό. Καλά πυροσβεστικά οχήματα, καλά διασωστικά οχήματα και καλή επικοινωνία και συντονισμό με το εποχικό και εθελοντικό προσωπικό. Καδενοφόρα έχει η Κύπρος. Είχε ακόμη και στον πόλεμο, το 1964, στην Πάφο.
Στη συνέχεια χρειάζεσαι ένα σύστημα διαχείρισης κρίσεων, όταν αυτές συμβαίνουν. Μια πολιτική ειδοποίησης για τις εκκενώσεις, πολλαπλούς σχεδιασμούς εκκενώσεων στη βάση εμπειρικών δεδομένων και ασκήσεων επί σεναρίων, μια πολιτική επικοινωνίας όταν η κρίση συμβαίνει και μια πολιτική απομάκρυνσης των διαφόρων, άσχετων, τύπων που σε περιόδους κρίσης «περιπλανούνται ασκόπως». Ένα 112 που να δουλεύει.
Μετά χρειάζεσαι φειδώ. Λιγότερες δηλώσεις και περισσότερη δουλειά. Περισσότερη προληπτική δουλειά και λιγότερη διαχείριση κρίσεων. Λιγότερη ανοχή στη διατάραξη του φυσικού περιβάλλοντος. Να μη γίνονται δασικές περιοχές σκυβαλότοποι και ξένοι ολιγάρχες να μην εκμεταλλεύονται το νερό ποταμών, φραγμάτων, όχτων και χειμάρρων για τις δουλίτσες τους. Και νομοθετικό πλαίσιο. Έβαλες φωτιά κακόβουλα; Ισόβια, φίλε μου. Έβαλες φωτιά να καψαλίσεις σε περίοδο που δεν επιτρέπεται; Σοβαρή ποινή φυλάκισης.
Μετά χρειάζεσαι κουλτούρα ασφάλειας. Μια κουλτούρα που να αναπτύσσεται οριζόντια σε σχέση με την πυρασφάλεια, τις προβλεπόμενες ενέργειες απέναντι σε μια πυρκαγιά, αλλά και την κουλτούρα του να μην πετάς το σκουπίδι σου στο δάσος ή το τσιγάρο έξω από το παράθυρο. Η φωτιά υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει μετά από εμάς, ανεξαρτήτως του ανθρώπινου λάθους και της κακόβουλης ενέργειας.
Τέλος, χρειάζεσαι σοβαρότητα. Από αυτή που τα τελευταία χρόνια έχει εκλείψει στην Κύπρο σε όλα τα επίπεδα. Από την κοινωνία, από τον δημόσιο διάλογο, από τις κυβερνήσεις, από το πολιτικό σύστημα, από τους δημοσιολογούντες. Είναι η σοβαρότητα που δίνει ουσία στο αποτέλεσμα και όχι στην επικοινωνία. Στο επιχείρημα και όχι στο αφήγημα. Στη διαχείριση της ουσίας και όχι στη διαχείριση της εικόνας.
Τα επόμενα χρόνια δεν κινδυνεύουμε μόνο από την Τουρκία, από τη διχοτόμηση, από γεωπολιτική ή οικονομική αστάθεια. Κινδυνεύουμε από το ίδιο το περιβάλλον και από την κλιματική αλλαγή, χαρακτηριστικό της οποίας είναι οι πυρκαγιές. Αν καούν από τις φωτιές η Πάφος και το Τρόοδος είμαστε τελειωμένοι, χωρίς καμιά υπαρξιακή πιθανότητα επιβίωσης. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε συνεπώς πώς και τι σημαίνει για εμάς το να ζούμε σε μια χώρα με λιγότερο καταστροφικές πυρκαγιές. Την περασμένη εβδομάδα κόσμος κάηκε ζωντανός. Όπως και μια τεράστια έκταση δασικής γης. Ας χτυπήσει το καμπανάκι για να ξυπνήσουμε όλοι. Και να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να μην καούμε από τις φωτιές.
