Του Γιάννη Ιωάννου
Την περασμένη Δευτέρα διαφάνηκε, μετά τη συνάντηση των δύο ηγετών, πως η άσκηση της συμφωνίας για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) παραμένει άλυτη. Σε αυτό το σημείο αρκεί να συνειδητοποιήσουμε πως δεν μιλάμε για την άρση του αδιεξόδου των συνομιλιών στο Κυπριακού. Αυτό καλά κρατεί από το 2017. Μιλάμε για τη συμφωνία για ένα (ή περισσότερα) οδόφραγμα και ένα πάρκο με φωτοβολταϊκά στη νεκρή ζώνη που θα βελτιώσουν το κλίμα μεταξύ των δύο κοινοτήτων και, ιδανικά, θα ανοίξουν τον δρόμο για τη σταδιακή επάνοδο σε συνομιλίες – μετά από μια δεύτερη μάλιστα άτυπη διάσκεψη πενταμερούς χαρακτήρα.
Είναι προφανές το πόσο δύσκολα έχουν καταστεί τα πράγματα. Η τακτική του Ερσίν Τατάρ να βάζει στην εξίσωση τη διάσταση της «κυριαρχικής ισότητας» για να αποδεχθεί η πλευρά μας πως συμφωνεί με ένα «δεύτερο κυπριακό κράτος» δεν βοηθά την κατάσταση. Όπως την κατάσταση δεν βοηθούν και οι δικές μας στοχευμένες διαρροές στα ΜΜΕ για προτάσεις όπως η διάνοιξη των τουρκικών λιμένων για τα κυπριακά πλοία –πτυχή που διαχρονικά η Άγκυρα «μάτσαρε» διαπραγματευτικά με την αναγνώριση πτήσεων από το παράνομο αεροδρόμιο του Ερτζάν, στην κατεχόμενη Τύμπου. Ωστόσο, το ερώτημα που, εύλογα, προκύπτει είναι κατά πόσον αυτά τα ΜΟΕ χωρίς εμπιστοσύνη θα εξακολουθούν να τα ανέχονται τα Η.Ε. και μέχρι πότε.
Υπάρχει απάντηση: Για όσο χρειαστεί. Ο ΟΗΕ δεν θα κηρύξει αδιέξοδο όσο γρήγορα νομίζουν κάποιοι. Ξέρει το Κυπριακό για μισό αιώνα όσο καλά το ξέρουμε και εμείς και οι Τουρκοκύπριοι και η Άγκυρα. Ξέρει επίσης στον άμεσο, διπλωματικά, χρόνο που έχει ενώπιόν του τι προκύπτει: Οι «εκλογές» στα Κατεχόμενα όπου η Άγκυρα θα ξεκαθαρίσει ποιον και γιατί –συνδεόμενο με το Κυπριακό– θα στηρίξει, άρα θα διαφανούν και οι προθέσεις της και ακολούθως η κυπριακή Προεδρία της Ε.Ε. που ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου, του 2026. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;
Πως η κ. Ολγκίν, η ειδική αντιπρόσωπος που επανέρχεται στην Κύπρο στα μέσα Μαΐου, έχει μπροστά της 45-50 ημέρες να προετοιμάσει τη «Γενεύη ΙΙ» και τον μισό Οκτώβρη-αρχές Νοέμβρη (άλλες 30 ημέρες περίπου) πριν περατώσει τη δεύτερη θητεία της για να έχει καταλήξει κάπου. Πράγμα, που αντικειμενικά σημαίνει πως αν υπάρχει πρόοδος μετά το πέρας της κυπριακής Προεδρίας, το δεύτερο εξάμηνο του 2026, θα έχουμε την εικόνα προόδου ή οριστικού αδιεξόδου.
Γιατί έχει σημασία ο Οκτώβριος; Διότι αν ο Τατάρ «επανεκλεγεί», μάλλον δεν θα έχει τίποτα πολύ νωρίτερα. Και υπό αυτό το βάρος οι λεγόμενες εκλογές στα Κατεχόμενα αποκτούν ξεχωριστή σημασία. Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, πως η ανάδειξη στο τιμόνι κάποιου προοδευτικού υποψηφίου θα σηματοδοτήσει την επίλυση του Κυπριακού. Όλοι ξέρουμε ότι αυτό απαιτεί πολύ περισσότερα πράγματα και, φυσικά, τη συναίνεση της Τουρκίας.
Το δεύτερο εξάμηνο του 2025 είναι κρίσιμο. Όπως κρίσιμο είναι και το 2026, χρονιά που ωστόσο θα καταδείξει, με έναν πιο οριστικό τρόπο αυτή τη φορά, το πού βαδίζει το Κυπριακό. Το 2027 όπως και το 2028 –χρονιά Προεδρικών στην Κύπρο– είναι πολύ μακριά ακόμη. Αλλά στο Κυπριακό οι εξελίξεις –καλές ή κακές– θα έρθουν πολύ νωρίτερα. Καλό να το θυμόμαστε άπαντες αυτό για να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων.
Twitter: @JohnPikpas
