Kathimerini.gr
Πολλοί παράγοντες είναι δυνατό να υπονομεύσουν τις προσπάθειές σας να ελέγξετε την υπέρταση. Μπορεί να έχετε ένα υποκείμενο νόσημα, όπως υπνική άπνοια, που συμβάλλει στο πρόβλημα. Ή μπορεί να λαμβάνετε φάρμακα, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ), τα οποία επηρεάζουν το αντιυπερτασικό σας φάρμακο.
Ωστόσο, συχνά ο κύριος υπαίτιος που διατηρεί την αρτηριακή πίεση υψηλή παρά τη θεραπεία είναι ο τρόπος ζωής. Κατά συνέπεια, είναι καιρός να ανακτήσετε τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσής σας εξετάζοντας τους καίριους τομείς που είναι πιθανό να βελτιώσετε μόνος/μόνη σας. Παραθέτουμε κατ’ αρχάς πέντε από αυτούς, σύμφωνα με τις συστάσεις του δρα Stephen Juraschek, ειδικού στην αρτηριακή πίεση στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center.
Διατροφή
Η διατροφή αποτελεί έναν συνηθισμένο παράγοντα υπονόμευσης της θεραπείας για την αρτηριακή πίεση. Παραδείγματος χάριν, εάν καταναλώσετε υπερβολική ποσότητα αλατιού (νάτριο), ο οργανισμός κατακρατά υγρά. Η αυξημένη ποσότητα υγρών εντός των αιμοφόρων αγγείων αυξάνει την πίεση σε αυτά. «Το νάτριο ακυρώνει μερικές από τις θεραπείες μας πρώτης γραμμής κατά της υπέρτασης, όπως τα διουρητικά, τα οποία ενισχύουν την απέκκριση υγρών», λέει ο δρ Juraschek.
Το κάλιο επίσης παίζει ρόλο στην υπέρταση. Εάν δεν καταναλώνετε αρκετή ποσότητα από αυτό το μέταλλο, δεν θα λάβετε τα οφέλη που προσφέρει, καθώς βοηθά τον οργανισμό να αποβάλει νάτριο. Επιπλέον, η κατανάλωση πολλών κορεσμένων λιπαρών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την υψηλή χοληστερόλη και τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες, η οποία προκαλεί στένωση και σκλήρυνση των αρτηριών, συντελώντας στην υπέρταση.
Τι μπορείτε να κάνετε: Στην επίμονη υπέρταση, ο δρ Juraschek συμβουλεύει να περιορίσετε το νάτριο σε 1.500 mg ημερησίως και να ακολουθήσετε τη δίαιτα DASH (Διατροφικές προσεγγίσεις για την καταπολέμηση της υπέρτασης), η οποία είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, άπαχη πρωτεΐνη, όσπρια, ξηρούς καρπούς, σπόρους και φυτικά έλαια.
Επίσης, σας παροτρύνει να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων, ακόμη και εκείνων που μοιάζουν υγιεινά (όπως το ψωμί ολικής αλέσεως, τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά και τα φρέσκα πουλερικά). «Το νάτριο περιέχεται στα περισσότερα τρόφιμα του σούπερ μάρκετ και οι ποσότητες μπορεί να σας σοκάρουν. Ανακάλυψα ένα ντρέσινγκ για σαλάτα με το ένα τρίτο της ημερήσιας επιτρεπόμενης ποσότητας αλατιού σε μόλις δύο κουταλιές της σούπας», λέει ο δρ Juraschek.
Προσπαθήστε, ακόμη, να αυξήσετε την πρόσληψη καλίου. Αν και η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα (4.700 mg) μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθεί, αξίζει πάντως να καταναλώνετε περισσότερες τροφές πλούσιες σε κάλιο – φρούτα (ιδίως μπανάνες, πορτοκάλια και αβοκάντο), φυλλώδη πράσινα λαχανικά και όσπρια. Επίσης, μπορεί να είναι βοηθητικό να αντικαταστήσετε το επιτραπέζιο αλάτι με ένα υποκατάστατο αλατιού εμπλουτισμένο με κάλιο.
Βάρος
Όταν είναι κανείς υπέρβαρος, η αρτηριακή πίεση διατηρείται υψηλή με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, το πλεονάζον βάρος πυροδοτεί τη φλεγμονή (η οποία προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία), καθώς και την απελευθέρωση ορμονών που απορρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση.
Τι μπορείτε να κάνετε: Δεσμευτείτε να χάσετε βάρος, εάν χρειάζεται. Μια ομάδα ειδικών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για κάθε 10 κιλά που χάνει κανείς, μπορεί να είναι σε θέση να μειώσει τη συστολική αρτηριακή πίεσή του (τον επάνω αριθμό σε μια μέτρηση) κατά 5 έως 20 χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mm Hg) – που είναι αρκετά ώστε να φανεί η διαφορά όταν στοχεύετε σε μια τιμή αρτηριακής πίεσης μικρότερη από 130/80 mm Hg.
Στρατηγικές απώλειας βάρους περιλαμβάνουν την τήρηση μιας υγιεινής διατροφής, τη μείωση της πρόσληψης θερμίδων, την άσκηση, τον επαρκή ύπνο (επτά έως εννέα ώρες κάθε βράδυ) και τη διαχείριση του στρες. Για ένα άτομο με παχυσαρκία, ο δρ Juraschek επισημαίνει ότι μπορεί επιπλέον να συνταγογραφήσει έναν αγωνιστή του υποδοχέα του GLP-1, όπως η σεμαγλουτίδη, η λιραγλουτίδη ή η τιρζεπατίδη. «Βοηθά στη μείωση της μάζας του σώματος και της κυκλοφορούσας χοληστερόλης και συνδέεται με μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 3 έως 4 μονάδες», αναφέρει.
Πρόσληψη αλκοόλ
Το αλκοόλ είναι συχνά υπεύθυνο για την υπέρταση που δεν υποχωρεί. Αυτό συμβαίνει γιατί η μεγάλη και μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ είναι δυνατό να αυξήσει τις χημικές ουσίες του οργανισμού που προκαλούν την κατακράτηση υγρών και εμποδίζουν τη φυσιολογική χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων. Και οι δύο παραπάνω δράσεις συμβάλλουν στην υπέρταση.
Τι μπορείτε να κάνετε: Ο δρ Juraschek λέει ότι δεν χρειάζεται να κόψετε εντελώς το αλκοόλ εάν η υψηλή αρτηριακή πίεσή σας δεν κατεβαίνει. Όμως συμβουλεύει τους ασθενείς, άνδρες και γυναίκες, να περιορίζουν την κατανάλωση αλκοόλ σε μέχρι ένα ποτό την ημέρα.
Σωματική δραστηριότητα
Η καθιστική ζωή οδηγεί σε σκλήρυνση των αρτηριών και σε ανεπαρκή λειτουργία των αγγείων, που αποτελούν κύριες αιτίες της υπέρτασης. Η άσκηση συμβάλλει στην αναστροφή αυτής της κατάστασης.
Τι μπορείτε να κάνετε: Προσπαθήστε να κάνετε ένα πρόγραμμα μυϊκής ενδυνάμωσης δύο φορές την εβδομάδα, ίσως χρησιμοποιώντας ιμάντες αντίστασης ή κάνοντας ασκήσεις με το βάρος του σώματος στο σπίτι ή σε μηχανήματα με βάρη στο γυμναστήριο. Επιπλέον, θέστε ως στόχο να αφιερώνετε 150 λεπτά εβδομαδιαίως σε μέτριας έντασης αεροβική άσκηση, όπως το ζωηρό περπάτημα, η αεροβική στο νερό ή το στατικό ποδήλατο.
Εάν δεν έχετε γυμναστεί για μεγάλο διάστημα, πρώτα λάβετε την έγκριση του γιατρού σας. Στη συνέχεια, ξεκινήστε με πέντε λεπτά άσκησης την ημέρα, αυξάνοντας προοδευτικά τη διάρκεια με την πάροδο του χρόνου.
Πρόγραμμα λήψης φαρμάκων
Ο αείμνηστος αρχίατρος των ΗΠΑ C. Everett Koop είχε πει την περίφημη φράση «τα φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα εάν δεν τα παίρνετε». Αυτός είναι συχνά ο λόγος που η αρτηριακή πίεση ορισμένων ανθρώπων παραμένει υψηλή. «Η κακή συμμόρφωση στα φάρμακα μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους, όπως στο κόστος, σε παρενέργειες, άβολα δοσολογικά σχήματα, περίπλοκες φαρμακευτικές αγωγές, αμέλεια ή απλώς όταν ο ασθενής δεν πιστεύει ότι τα φάρμακα θα βοηθήσουν», λέει ο δρ Juraschek. «Δυστυχώς, όσοι δεν λαμβάνουν τα αντιυπερτασικά τους χάπια είναι πιθανότερο να πεθάνουν πρόωρα».
Τι μπορείτε να κάνετε: Εάν έχετε μια περίπλοκη φαρμακευτική αγωγή ή χρειάζεστε υπενθυμίσεις για να λαμβάνετε τα φάρμακά σας, χρησιμοποιήστε εργαλεία όπως μια αυτόματη συσκευή χορήγησης χαπιών, ένα ημερολόγιο για φάρμακα, τις ειδοποιήσεις του κινητού τηλεφώνου σας ή μια εφαρμογή για υπενθυμίσεις.
Εάν προβληματίζεστε σχετικά με ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων ή για το κόστος τους, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Μπορεί να είναι δυνατό να λάβετε ένα διαφορετικό φάρμακο.
Άλλοι τομείς
Οι πέντε όψεις του τρόπου ζωής που αναφέρονται εδώ αποτελούν απλώς μέρος της εξίσωσης για τον έλεγχο της υπέρτασης. Άλλες όψεις είναι εξίσου σημαντικές: εάν καπνίζετε, θα πρέπει να διακόψετε και εάν ο ύπνος σας είναι κακός, έχετε πολύ στρες ή καταναλώνετε πολλή καφεΐνη, θα πρέπει επίσης να προσπαθήσετε να τις βελτιώσετε.
«Πάντοτε θα είναι σημαντικό να προσαρμόζετε τον τρόπο ζωής σας ανεξάρτητα από το εάν λαμβάνετε φάρμακα κατά της υπέρτασης», λέει ο δρ Juraschek. «Εάν δεν κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, η υγεία –και η αρτηριακή πίεσή σας– μάλλον θα επιδεινωθούν».
