Harvard Health Publishing
Περίπου 6,2 εκατομμύρια ενήλικες πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια και οι νοσηλείες λόγω της νόσου έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια χρειάζονται αρκετά φάρμακα για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων τους. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται φάρμακα για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, την απομάκρυνση της περίσσειας υγρών και της επιβράδυνσης της καρδιακής συχνότητας προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία της καρδιάς ως αντλία.
Όμως, νέες κατευθυντήριες οδηγίες που εκδόθηκαν τον Απρίλιο του 2022 από το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας και την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία πρόσθεσαν μια άλλη κατηγορία φαρμάκων στον κατάλογο των θεραπειών: μια ομάδα αντιδιαβητικών παραγόντων που ονομάζονται αναστολείς συμμεταφοράς γλυκόζης-νατρίου 2 (SGLT-2).
«Η προσθήκη αυτή αλλάζει άρδην τα δεδομένα, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση περισσότερων ατόμων με καρδιακή ανεπάρκεια, με ή χωρίς διαβήτη, μειώνοντας τις επιπλοκές, προλαμβάνοντας νοσηλείες και βοηθώντας τους ασθενείς να ζήσουν περισσότερα χρόνια», λέει ο δρ Deepak L. Bhatt, καρδιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital και συντάκτης των Θεμάτων Υγείας για την Καρδιολογία.
Τι είναι η καρδιακή ανεπάρκεια;
Όπως δηλώνει ο όρος «καρδιακή ανεπάρκεια», η λειτουργία της καρδιάς ως αντλίας είναι ανεπαρκής. Αυτό το μηχανικό πρόβλημα μπορεί να κάνει το αίμα να λιμνάσει στις φλέβες μέσω των οποίων επιστρέφει στην καρδιά, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών από τους νεφρούς και οίδημα στους ιστούς του οργανισμού. Η επακόλουθη συσσώρευση υγρών επηρεάζει συνήθως τα πόδια και τους αστραγάλους, ενώ μπορεί να παρουσιαστεί και στους πνεύμονες.
Το πρόβλημα στην εξώθηση του αίματος είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε ολόκληρη την καρδιά ή σε μία πλευρά μόνο, την αριστερή ή τη δεξιά. Τα περισσότερα περιστατικά παρουσιάζονται εξαιτίας προβλημάτων της αριστερής πλευράς: η αριστερή κοιλία (η μεγαλύτερη κοιλότητα της καρδιάς) είναι υπερβολικά αδύναμη ή δύσκαμπτη για να εξωθεί φυσιολογικά το αίμα.
Η αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια ανήκει σε έναν από τους δύο κύριους τύπους ΚΑ, ανάλογα με το κλάσμα εξώθησης της καρδιάς – το ποσοστό του αίματος, επί του συνόλου του αίματος που βρίσκεται μέσα στην αριστερή κοιλία, το οποίο εξωθείται με κάθε συστολή. Οι ασθενείς με κλάσμα εξώθησης τουλάχιστον 50% έχουν καρδιακή ανεπάρκεια με διατήρηση του κλάσματος εξώθησης (HFpEF). Εκείνοι με ΚΕ κάτω από 40% έχουν καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης (HFrEF). Οι ασθενείς με κλάσμα εξώθησης 40% με 49% τείνουν να παρουσιάζουν μια ανάμεικτη εικόνα.
Και οι δύο τύποι αριστερής καρδιακής ανεπάρκειας έχουν παρόμοια συμπτώματα. Αρχικά μπορεί να παρατηρείτε ότι απλώς κουράζεστε περισσότερο ή ότι δεν μπορείτε να περπατάτε τόσο γρήγορα όσο παλιότερα. Άλλα συμπτώματα είναι η δύσπνοια σε έντονη προσπάθεια ή όταν είστε ξαπλωμένος, οίδημα στα πόδια, τους αστραγάλους ή και στα δύο, και επίμονος βήχας.
Θεραπευτικές επιλογές
Η θεραπεία και για τους δύο τύπους περιλαμβάνει την αποφυγή υπερβολικής πρόσληψης αλατιού, τη διατήρηση υπό έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και τη φυσική δραστηριότητα.
Οι ασθενείς με ΚΑ με μειωμένο κλάσμα εξώθησης έχουν πολλαπλές φαρμακευτικές επιλογές, οι οποίες συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, μειώνουν τον κίνδυνο νοσηλείας και προσφέρουν μεγαλύτερη επιβίωση. Οι θεραπείες αυτές παραδοσιακά περιλάμβαναν τους αναστολείς ΜΕΑ, αποκλειστές υποδοχέων αγγειοτασίνης (ARBs), β-αποκλειστές,, το σκεύασμα σακουμπιτρίλης/βαλσαρτάνης και διουρητικά.
Αντίθετα, οι ειδικές θεραπείες για ασθενείς με ΚΑ με διατήρηση του κλάσματος εξώθησης περιορίζονταν στα διουρητικά και σε μια σειρά από φάρμακα με στόχο τη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε όσο χαμηλότερο επίπεδο είναι ανεκτό από τον ασθενή. Οι αναστολείς SGLT-2 ταιριάζουν με τα χαρακτηριστικά της θεραπευτικής αντιμετώπισης της ΚΑ, καθώς προσφέρουν πολλαπλά οφέλη, σύμφωνα με τον δρα Bhatt. Για παράδειγμα, είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν στη θεραπεία τόσο της HFrEF όσο και της HFpEF, καθώς και της καρδιακής ανεπάρκειας προχωρημένου σταδίου.
Στον διαβήτη, οι αναστολείς SGLT-2 χρησιμοποιούνται προκειμένου να εμποδίσουν το σάκχαρο του αίματος να επαναρροφηθεί στους νεφρούς, έτσι ώστε να αποβληθεί περισσότερο σάκχαρο από τον οργανισμό μέσω των ούρων. Ο ίδιος μηχανισμός επιτρέπει στο φάρμακο να λειτουργήσει ως διουρητικό, αντιμετωπίζοντας οιδήματα που οφείλονται στην καρδιακή ανεπάρκεια. «Επίσης, το φάρμακο μειώνει το επίπεδο του νατρίου, γεγονός που βοηθά στη μείωση της υπέρτασης», λέει ο δρ Bhatt. «Έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στην απώλεια βάρους και προστατεύει από τη νεφροπάθεια. Και ό,τι κάνει καλό στους νεφρούς, κάνει καλό και στην καρδιά».
Ολοένα αυξανόμενη τεκμηρίωση
Οι κύριοι αναστολείς SGLT-2s είναι η καναγλιφλοζίνη, η δαπαγλιφλοζίνη και η εμπαγλιφλοζίνη. Η προσθήκη των αναστολέων SGLT-2 στις κατευθυντήριες οδηγίες έρχεται ως επακόλουθο πολλαπλών μελετών που υποστηρίζουν τη χρήση τους για την αντιμετώπιση και των δύο τύπων καρδιακής ανεπάρκειας σε άτομα με ή χωρίς διαβήτη.
Για παράδειγμα, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος της 14ης Οκτωβρίου 2021 του The New England Journal of Medicine βρήκε ότι ασθενείς με διαβήτη και ΚΑ με διατήρηση του κλάσματος εξώθησης (HFpEF), οι οποίοι έλαβαν τον αναστολέα SGLT-2 εμπαγλιφλοζίνη, είχαν μικρότερο κίνδυνο θανάτου ή νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια συγκριτικά με ασθενείς που έλαβαν μια καθιερωμένη θεραπεία για την ΚΑ. Μια ανάλυση που δημοσιεύθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020 στο τεύχος του The Lancet διαπίστωσε ότι οι αναστολείς SGLT-2 είχαν επίσης ως αποτέλεσμα μικρότερο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου από καρδιοπάθεια σε άτομα με ΚΑ με μειωμένο κλάσμα εξώθησης (HFrEF), με ή χωρίς διαβήτη.
Όπως και με τα άλλα φάρμακα για την καρδιακή ανεπάρκεια, οι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν τους αναστολείς SGLT-2 σε σταθερή βάση. «Το όφελος χάνεται από τη στιγμή που τους διακόπτετε», επισημαίνει ο δρ Bhatt. Στις πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνονται μυκητιασικές λοιμώξεις των γεννητικών οργάνων. Εάν πάσχετε από καρδιακή ανεπάρκεια ή διατρέχετε κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, συζητήστε με τον γιατρό σας για το κατά πόσο αυτή η κατηγορία φαρμάκων μπορεί να αποτελεί μια επιλογή για σας.
