Του Γιάννη Ιωάννου
Οι ανασχηματισμοί υπουργών στα προεδρικά, ημιπροεδρικά αλλά και πρωθυπουργικά συστήματα αποτελούν, διαχρονικά, όχι μόνο ένα σχήμα αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας μιας νέας κυβέρνησης –απομακρύνονται όσοι δεν καταφέρνουν να παραδώσουν απτά αποτελέσματα ή εμπλέκονται σε αμφιλεγόμενες στιγμές ή κρίσεις που επιφέρουν πολιτικό κόστος– αλλά και μια πολιτική πράξη «δεύτερης ευκαιρίας» στις κυβερνήσεις που φθείρονται από νωρίς ή που, συνήθως, αποτυγχάνουν να γεφυρώσουν το χάσμα των προεκλογικών υποσχέσεων σε σχέση με τον διορισμό του Υπουργικού Συμβουλίου. Γι’ αυτό, ως εκ τούτου, συμβαίνουν συνήθως στα μέσα μιας θητείας προκειμένου να διασφαλιστεί και μια φρέσκια επανεκκίνηση αλλά και να διανύσει κάποιος πολιτικό χρόνο μέχρι την επόμενη διεκδίκηση μιας επόμενης θητείας.
Αποτελούν, ωστόσο, και πέραν της πολιτικής πράξης μια διαδικασία επιλογής κατάλληλου προσωπικού –μια αμιγώς HR πράξη, προκειμένου κάποιος να συνδυάσει την αποτελεσματικότητα με τη μετρίαση της κριτικής από την αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών για πράγματα που, προφανώς, δεν δουλεύουν. Γι’ αυτό και οι επιτυχημένοι ανασχηματισμοί συνήθως εμπεριέχουν μικρές απομακρύνσεις, ανακύκλωση επιτυχημένων υπουργών μεταξύ υπουργείων και συμμετοχή περισσότερων τεχνοκρατών έναντι πολιτικών προσώπων, γιατί πάντα, ιδίως στην Κύπρο, ο διορισμός υπουργικού εξυπηρετεί πρώτα το κομματικό σύστημα και την πολιτική –μέσω ψήφων– στήριξη έναντι της ορθολογιστικής εφαρμογής του προεκλογικού προγράμματος.
Το σύνολο των ΜΜΕ στην Κύπρο στις πρωτοχρονιάτικες εκδόσεις τους –συμπεριλαμβανομένης της συνέντευξης που έδωσε ο ίδιος ο Πρόεδρος στον «Φιλελεύθερο»– ανέλυσαν τον επερχόμενο ανασχηματισμό με αναφορά στη, συνηθισμένη, ονοματολογία αυτών που είναι βασικοί υποψήφιοι για αποχώρηση. Όλο το υπόλοιπο ρεπορτάζ ωστόσο αναλώθηκε στο debate για τον χρόνο ανασχηματισμού (σ.σ. 18μηνο προκειμένου να υπάρξει ή όχι συνταξιοδότηση των απερχομένων), στο πολιτικό συγκείμενο με τη συμμετοχή ή μη του ΔΗΣΥ στην κυβέρνηση και τους περιορισμούς που προκύπτουν σε αυτό το επίπεδο και φυσικά στο κατά πόσο τα νέα πρόσωπα θα έχουν κομματικό ή πελατειακό (ως προς την επιστροφή της χάρης της στήριξης στις προεδρικές). Ο ίδιος ο Πρόεδρος δεσμεύτηκε, μάλιστα, για το κριτήριο του 18μηνου, καθώς και για την κομματική ταυτότητα ως μη βασικά κριτήρια για τη λήψη των καθαρά προσωπικών του –θεσμικά και πολιτικά– αποφάσεων.
Καθώς το 2024 εισήλθε για τα καλά το εν λόγω πεδίο αποτελεί και την πρώτη, ουσιαστική, πολιτική δοκιμασία του κ. Χριστοδουλίδη για τη νέα χρονιά. Ως προς το αν θα φανεί ειλικρινής και μη ανακόλουθος, σε σχέση με το αν θα διορθώσει την αναποτελεσματικότητα ορισμένων υπουργών –που είναι εμφανής χωρίς μεγάλη και βαθιά πολιτική ανάλυση και παραδεκτή από μεγάλη μερίδα της κοινωνίας και –καταληκτικά– αν θα κατορθώσει να κάνει ένα γενναίο restart στο πρώτο (και πλέον) έτος της διακυβέρνησής του η εικόνα του οποίου δεν ήταν ενθαρρυντική σε σχέση με το στίγμα του νέου και άφθαρτου που δήλωνε προεκλογικά.
Επιπλέον, ο ανασχηματισμός θα θέσει τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω πολιτική πορεία της διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη τόσο σε σχέση με τις επερχόμενες διπλές εκλογές (δημοτικές και Ευρωεκλογές) όσο και με την ισορροπία των κομμάτων που λαμβάνει πολιτικής στήριξης –δεδομένων και των ρευστών συνθηκών που προκύπτουν εκεί και συνδέονται όχι μόνο με τον ΔΗΣΥ αλλά και με την διατήρηση ισορροπιών. Εξάλλου η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, που εξαρχής χαρακτηρίστηκε από τους επικριτές της ως «αχταρμάς», διαμόρφωσε μια ενδιαφέρουσα νέα τάξη πραγμάτων μεταξύ του πώς το πολιτικό σύστημα –διά των κομμάτων– λειτουργεί στις προεδρικές και η εν λόγω κατάσταση παραμένει ενεργή και τελεί υπό διαμόρφωση τόσο για την πολιτική επιβίωσή της όσο και σε σχέση με την αποτελεσματικότητά της και την πιθανότητα εκλογικής ζωής της και μετά το 2028.
Twitter: @JohnPikpas
