ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Διπλωματική πρακτική: η διάσταση της πείρας και της εμπειρίας

Του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΣΑΒΒΑ

Ο καλός συνάδελφος Χαράλαμπος Καυκαρίδης στο εξαιρετικό άρθρο του με τίτλο «Υπουργείο Εξωτερικών: Γιατί Απεργούμε…» (Φιλελεύθερος, 3.12.2021) παρέθεσε συγκεκριμένα παραδείγματα διπλωματικής εργασίας, αγγίζοντας διάφορες πτυχές που σχετίζονται και με τις αντίξοες συνθήκες μέσα στις οποίες ο Κύπριος διπλωμάτης καλείται να φέρει εις πέρας την υψηλή αποστολή του. Στην πιο μακροσκελή εκδοχή του κειμένου του, υπάρχουν ακόμη περισσότερα παραδείγματα, τα οποία τεκμηριώνουν περαιτέρω την επιχειρηματολογία του, παραπέμποντας επιπρόσθετα και σε μια μείζονος σημασία διάσταση της διπλωματικής πρακτικής: αυτή της πείρας και της εμπειρίας.

Αυτή η διαπίστωση, κάποιος θα ρωτήσει, δεν είναι αυτονόητη; Η πείρα και οι συσσωρευμένες εμπειρίες δεν είναι βασικά συστατικά στοιχεία για να διεκπεραιωθεί μια οποιαδήποτε εργασία σωστά και αποτελεσματικά; Κι όμως, ως αποτέλεσμα της πρόσφατης απόφασης της ΕΔΥ να διορίσει στην ανώτατη κλίμακα της διπλωματικής υπηρεσίας πρόσωπο με μηδενική πείρα και εμπειρία στη διπλωματική πρακτική, οι διπλωμάτες βρισκόμαστε σήμερα στην πρωτόγνωρη θέση, να πρέπει να εξηγήσουμε αυτό ακριβώς το αυτονόητο.

Να μου επιτραπεί, επομένως, να αναφέρω μερικά πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα, τα οποία, συν τοις άλλοις, είναι και ενδεικτικά της φύσης του αντικειμένου ενασχόλησης των διπλωματών, εστιάζοντας στις δύο ανώτατες/διευθυντικές οργανικά κλίμακες της διπλωματικής υπηρεσίας, δηλαδή αυτές του Πληρεξούσιου Υπουργού και του Πρέσβη, με την τελευταία να είναι η αφετηρία της σταδιοδρομίας του προσφάτως πρωτοδιορισθέντος από την ΕΔΥ. Τα παραδείγματα θα βοηθήσουν, εξάλλου, και στην καλύτερη κατανόηση από το ευρύ κοινό της δουλειάς όλων των διπλωματών ανεξαρτήτως κλίμακας, η οποία για προφανείς λόγους δεν είναι, ως επί το πλείστον, προς λεπτομερή δημοσιοποίηση:

1. Ο χειρισμός ανά εξάμηνο του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας για ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην Κύπρο. Επ’ αυτού, η Κεντρική Υπηρεσία και η Μόνιμη Αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη καλούνται να συντονιστούν μεθοδικά και έγκαιρα, αρχικά μέσω επαφών με τους εδώ αξιωματούχους της Δύναμης και τους ομολόγους των αξιωματούχων αυτών στη Γραμματεία του ΟΗΕ και στη συνέχεια αμφότεροι να εμπλακούν σε μπαράζ διαβημάτων και διαβουλεύσεων με τις διπλωματικές αποστολές των κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Στην τελική ευθεία, οι Κύπριοι διπλωμάτες, σε Λευκωσία και Νέα Υόρκη, οφείλουν να έχουν εγκαίρως καλή εικόνα για το κείμενο του ψηφίσματος και, εάν χρειάζεται, να το διαπραγματευτούν, στην ουσία, εκ του σύνεγγυς, εμπλεκόμενοι ακόμα και στη σύνταξή του, όπου κάθε λέξη μετρά. Ενδεικτικά, σημειώνω το εξής: η διπλωματική πείρα του εν ενεργεία Πρέσβη μας στη Νέα Υόρκη ξεπερνά τα 28 χρόνια και της αρμόδιας Διευθύντριας στην Κεντρική Υπηρεσία στη Λευκωσία αγγίζει τα 25.

2. Ο συντονισμός της διεκδίκησης λήψης μέτρων από την Ε.Ε. κατά της Τουρκίας, λόγω των καλά γνωστών παράνομων ενεργειών της κατοχικής αυτής χώρας στην ΑΟΖ της Κύπρου. Η διεκδίκηση αυτή είναι συνεχής, καθημερινή, εκτείνεται πέραν των επίσημων ενεργειών των πολιτικών και πολιτειακών αξιωματούχων και περιλαμβάνει βεβαίως τη διενέργεια διαβημάτων, προφορικών και γραπτών, προς τα κράτη-μέλη της Ένωσης και προς τους θεσμούς της. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι η πείρα των δύο εν ενεργεία εμπλεκομένων ανώτερων διπλωματικών λειτουργών ανέρχεται, κατά μέσον όρο, στα 25 χρόνια.

3. Η διαπραγμάτευση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. για τα κριτήρια συμμετοχής τρίτων κρατών και οντοτήτων στο ιδιαίτερης σημασίας, για την Κοινή Πολιτική Άμυνα και Ασφάλεια της Ε.Ε., έργο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Στρατιωτικής Συνεργασίας (PESCO). Και εδώ, η κυπριακή διπλωματία κλήθηκε να δώσει σκληρή μάχη για τη διασφάλιση των συμφερόντων της (κυρίως τον αποκλεισμό της Τουρκίας), μια διαδικασία που απασχόλησε τέσσερις διαδοχικές προεδρίες του Συμβουλίου της ΕΕ (2019-2020) και «κλείδωσε» τον Οκτώβριο του 2020 με θετικό, για την Κυπριακή Δημοκρατία, τρόπο. Τα πολυσέλιδα κείμενα και το λεκτικό των επίμαχων παραγράφων χειρίστηκαν στην Κεντρική Υπηρεσία η αρμόδια Πολιτική Διεύθυνση και στις Βρυξέλλες ο Πρέσβης στην Επιτροπή Πολιτικής Ασφαλείας. Η πείρα των εμπλεκομένων δύο ανώτερων διπλωματικών λειτουργών αγγίζει τα 25 και 23 χρόνια, αντιστοίχως.

4. Η προετοιμασία των συνόδων κορυφής των Τριμερών Συνεργασιών (20 μέχρι σήμερα) όπου, μεταξύ πολλών άλλων, γίνεται, εκ των προτέρων, μακρά ανταλλαγή θέσεων μεταξύ των τριών διπλωματικών υπηρεσιών για καθορισμό της ατζέντας, αλλά και διαπραγμάτευση για το κείμενο του Κοινού Ανακοινωθέντος που θα προκύψει ως κύριο αποτέλεσμα της κάθε συνόδου. Το έργο αυτό τυγχάνει συντονισμού από την επικεφαλής της αρμόδιας Διεύθυνσης στην Κεντρική Υπηρεσία, με τη διπλωματική πείρα των τριών τελευταίων κατόχων της θέσης αυτής να κυμαίνεται μεταξύ 24 και 30 χρόνων.

Να επαναλάβω ότι στα παραδείγματα αυτά καταγράφεται πρωτίστως ο ρόλος των ανώτερων διπλωματικών λειτουργών, χωρίς να επισημαίνεται η άκρως απαραίτητη συμβολή των συναδέλφων στις χαμηλότερες βαθμίδες της υπηρεσίας.

Προκύπτει επομένως το εύλογο ερώτημα: είναι πράγματι εφικτό να αναμένεται από κάποιον, ο οποίος δεν διαθέτει οποιαδήποτε πείρα στη διπλωματική πρακτική, να επωμισθεί, από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων του, εφόσον πρόκειται για την ανώτατη βαθμίδα της διπλωματική υπηρεσίας, την ευθύνη αποτελεσματικού χειρισμού τέτοιων υποθέσεων; Η απάντηση είναι ασφαλώς και όχι.

Τα προαναφερθέντα είναι μόνο ενδεικτικά παραδείγματα της καθημερινής εργασίας, την οποία οι ανώτεροι διπλωματικοί λειτουργοί καλούνται να εκτελέσουν, προκειμένου να συντονίσουν, να διαπραγματευτούν ( διότι, σε τελική ανάλυση, αυτή είναι και η βασικότερη δουλειά ενός διπλωμάτη) και να επιτύχουν αποτελέσματα τα οποία επηρεάζουν το παρόν και το μέλλον της χώρας μας.

Όμως, δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι, οι ανώτεροι αυτοί διπλωμάτες, έφτασαν σε αυτό το σημείο έχοντας υπηρετήσει σε διάφορες Διευθύνσεις στο Κέντρο και διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό, ξεκινώντας από την κατώτερη βαθμίδα, του Ακολούθου, περνώντας εν συνεχεία στα μεσαία στρώματα της ιεραρχίας, ως Γραμματείς και Σύμβουλοι, πριν προαχθούν στη βαθμίδα του Πληρεξούσιου Υπουργού, ένα σκαλοπάτι πριν από το ανώτατο σημείο της σταδιοδρομίας τους, την οργανική θέση του Πρέσβη. Στη διάρκεια αυτής της μακροχρόνιας πορείας, οι διπλωμάτες αποκόμισαν πλούσιες εμπειρίες από τη συνεργασία τους με τους ανώτερους συναδέλφους τους, οικείους και ξένους, και απέκτησαν τα απαραίτητα εχέγγυα που θα διασφαλίσουν την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων τους, όταν θα κληθούν να αναλάβουν και οι ίδιοι υψηλότερες στην ιεραρχία θέσεις.

Είναι, επομένως, κανείς που διερωτάται ακόμα για την αξία και τη σημασία της πείρας και των εμπειριών στη διπλωματική πρακτική; Προφανώς, όχι. Όμως, όπως είπε κάποτε ο Ταλλεϋράνδος, «…όταν κάτι είναι αυτονόητο, γίνεται ακόμα πιο αυτονόητο όταν το λέμε…».

 

Ο κ. Ευάγγελος Σάββα εισήλθε στη Διπλωματική Υπηρεσία το 1997 και φέρει σήμερα το βαθμό του Πληρεξούσιου Υπουργού.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Προσωπικότητες στην ''Κ'': Τελευταία Ενημέρωση

X