Καταζητείται: Ιησούς Χριστός, άλλως Σωτήρας. Καταζητείται για τα πιο κάτω εγκλήματα: Αποκαλύπτει έναν Θεό που απελευθερώνει τους ανθρώπους τόσο από κάθε θεό-αφέντη που αρέσκεται να ταλαιπωρεί και να βασανίζει τα παιδιά του, όσο και από κάθε αδιάφορο θεό που αναπαύεται μόνος του στην αυτάρκεια και τη μακαριότητά του. Φανερώνει τον Θεό Αγάπη, την Αγάπη Θεό, ευαγγελίζεται την αρμονική κοινωνία του ανθρώπου μαζί του και, κατ’ επέκταση, με τον εαυτό του, τον συνάνθρωπό του και τη φύση.
Έτσι, τα ψευτοδιλήμματα καταργούνται: και Θεός και άνθρωπος, και υλικό και πνευματικό, και ελευθερία και δικαιοσύνη, και τοπικό και παγκόσμιο, και διαφορά και ενότητα. Ενσαρκώνει τη θυσιαστική αυτοπροσφορά, η οποία προτείνει στον άνθρωπο το μέγιστο δώρο: την ελευθερία που αγαπά και την αγάπη που ελευθερώνει. Γι’ αυτό, μαθαίνει στους ανθρώπους τη ζωή του θαύματος και το θαύμα της ζωής: τους κάνει να ευφραίνονται την παιδική αθωότητα, την ώριμη δημιουργικότητα, τη γεροντική σοφία. Τους ασκεί στην εσωτερική ησυχία, τη δημιουργική μαθητεία, τη χαρίτωση της ζωής. Τους δείχνει εμπειρικά ότι βρίσκουν τον εαυτό τους μόνο όταν τον δωρίζουν στους άλλους. Καλεί τους πάντες σε αυτοκριτική, διδάσκει την τέχνη της αυτογνωσίας.
Ζητάει την κάθαρση του ένδοθεν κόσμου, απορρίπτει την αυτοδικαίωση και τον ωφελιμισμό, τη σμίκρυνση της συνείδησης και τη συσπείρωση στο εγώ, τονίζει την ενέκπτωτη ευθύνη για ολόκληρο τον κόσμο. Στηλιτεύει τη στείρα και άγονη προσκόλληση στο γράμμα και στον νόμο, ξεσκεπάζει τα ψεύτικα προσωπεία, καταγγέλλει την υποκρισία και τη διπλή ηθική, αφυπνίζει από τον λήθαργο και τη λησμονιά. Κηρύττει ότι άνθρωπος δίχως συνάνθρωπο είναι άταφος νεκρός, ότι η παρουσία του άλλου είναι η αρχή και το τέλος της ζωής. Αποκηρύττει κάθε διάκριση σε εχθρούς και φίλους, συντρώγει με τελώνες και πόρνες, μολονότι δάσκαλος πλένει τα πόδια των μαθητών του. Υπερασπίζεται τον αδύνατο και τον περιθωριακό, τον ξένο και τον δεδιωγμένο, προσφέρεται σε όλους, ανεξαρτήτως χρώματος, γλώσσας, έθνους, φύλου, φυλής, θρησκείας, χαρακτηριστικών.
Βεβαιώνει ότι όσο περισσότερο δίνεις τόσο περισσότερο πλουτίζεις, ότι όσο λιγότερα έχεις τόσο περισσότερο είσαι, ότι κάθε κτήση και κατάκτηση –υλική και πνευματική– καθηλώνει και δεσμεύει την ελευθερία. Απομυθοποιεί την προέλευση και την ισχύ της εξουσίας, καυτηριάζει κάθε ηγεσία η οποία υποβιβάζει τον άνθρωπο σε εργαλειακή μονάδα, υποδουλώνοντάς τον στις δικές της άνομες επιδιώξεις. Αλήθεια δεν είναι η εξουσία· εξουσία είναι η αλήθεια. Κατά συνέπεια η αλήθεια δεν εκφέρεται άνωθεν και έξωθεν, αλλά βιώνεται από τους καθαρούς στην καρδιά και τους πεινώντες τη δικαιοσύνη, τους κεκρυμμένους δίκαιους, τους πενθούντες για την αλλοτρίωση και την αποξένωση αυτού του κόσμου. Σχετικοποιεί κάθε νόμο και θεσμό, κομίζει το μήνυμα ότι πριν και πάνω απ’ όλα βρίσκεται ο συγκεκριμένος άνθρωπος, εδώ και τώρα, πάντα και παντού. Η αφηρημένη ανθρωπότητα και η αφηρημένη ζωή αντικαθίστανται από τους υπαρκτούς ανθρώπους, τη ζώσα ζωή.
Ο έρωτας και η φιλία, η τρυφερότητα και η στοργή πρέπει να έχουν βιωματικό αντίκρισμα, πρέπει να ενσαρκώνονται στη ζωή. Ανατρέπει κάθε συμβατική ιεράρχηση αξιών. Άνθρωποι που δεν γίνονταν δεκτοί στα δικαστήρια διαλέγει να είναι οι μάρτυρες των πιο σημαντικών γεγονότων της ζωής του: φτωχοί βοσκοί της γέννησής του, περιφρονημένες γυναίκες της ανάστασής του. Μιλά για τα πλέον πνευματικά θέματα με μια γυναίκα ύποπτης ηθικής και τα ανυπεράσπιστα παιδιά διαλέγει ως σύμβολο όσων θα μπουν στη βασιλεία του. Επιπλέον, σκανδαλίζει τους πάντες: εκείνους, που όπως οι Φαρισαίοι, τον θέλουν υπήκοο της καθιερωμένης τάξης πραγμάτων, λάτρη και τηρητή του γράμματος και του νόμου. Εκείνους, που, όπως οι θρησκόληπτοι, τον θέλουν στα μέτρα τους, κλεισμένο σε μια ομάδα «καθαρών» και «σεσωσμένων», έτοιμο να αφανίσει όλους τους άλλους.
Εκείνους, που, όπως οι Ρωμαίοι, τον θέλουν κήρυκα του κατεστημένου, αδιαφορώντας για την κοινωνική αλλοτρίωση. Εκείνους, που όπως οι Ιουδαίοι, τον θέλουν πολιτικό λάβαρο και ιδεολογική σημαία, για να εναποθέσουν τις ευθύνες τους, για να επενδύσουν τις ελπίδες τους, για να φορτώσουν τις όποιες ενοχές τους. Θεραπεύει τις υπαρξιακές ανισότητες, που καμιά ανθρωπομονιστική θεώρηση της ζωής δεν μπορεί να εξαλείψει: Αυτές της ομορφιάς, της ευφυΐας, του χώρου και του χρόνου της ζωής. Αυτός δημιουργεί μια νέα κοινωνία, την Εκκλησία, όπου, επειδή μοιράζονται, η χαρά αυξάνεται, η δε λύπη μειούται. Όπως έκανε το νερό κρασί για να μην στερέψει η ανθρώπινη χαρά έτσι μεταβάλλει και την επιβίωση σε ζωή, απέναντι δε σε κάθε μορφή θανάτου ευαγγελίζεται την Ανάσταση, ειδοποιός διαφορά του από κάθε άλλο σωτήρα. Άγιος Ισχυρός θραύει τα κλείθρα του σκότους και του Άδη και η ζωή η πέρας ουκ έχουσα, η ζωοποιός μέθεξη με τον Θεό, πλημμυρίζει τον κόσμο. Σε αυτή δε την ευφρόσυνη γιορτή προσκαλεί τους πάντες. Προειδοποίηση: είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνος. Κρίνει τους πάντες.
*Ο κ. Σταύρος Φωτίου είναι καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου και Ιδρυτικό Μέλος της Κυπριακής Ακαδημίας.
