Οι περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν την κοινή λογική για να ανακουφιστούν από τους μυϊκούς πόνους: ξεκουράζονται και παίρνουν ίσως ένα μη συνταγογραφούμενο παυσίπονο. Σε μία-δύο ημέρες ο πόνος συνήθως φεύγει. Τι γίνεται όμως αν δεν υπάρξει βελτίωση; Ή αν ο πόνος χειροτερεύσει και επηρεάσει την κινητικότητα; Ή αν εμφανιστούν και άλλα συμπτώματα; Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να έχετε μυϊκή κάκωση (θλάση), που μερικές φορές αποκαλείται μυϊκό «τράβηγμα» και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
Διάταση εκτός ορίων
Η μυϊκή κάκωση αναπτύσσεται όταν οι μυϊκές ίνες τεντώνονται πέρα από τα όριά τους ή όταν πιέζονται να συσταλούν υπερβολικά έντονα. Συνήθως εμφανίζεται στους ώμους, στον αυχένα, στην κοιλιακή χώρα, στη μέση, στα ισχία και στα πόδια.
«Οι θλάσεις συνήθως αναπτύσσονται όταν οι μύες είναι κουρασμένοι, έχουν καταπονηθεί υπερβολικά ή δεν έχουν προθερμανθεί σωστά», λέει ο δρ Robert Shmerling, πρώην κλινικός επικεφαλής του Τμήματος Ρευματολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ. «Μια έλλειψη ισορροπίας μεταξύ ασθενών και ισχυρών μυών μπορεί επίσης να έχει ως συνέπεια μια θλάση».
Οι θλάσεις συνήθως αναπτύσσονται όταν οι μύες είναι κουρασμένοι, έχουν καταπονηθεί υπερβολικά ή δεν έχουν προθερμανθεί σωστά
Ο κίνδυνος μυϊκών κακώσεων είναι υψηλός στη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν απότομο ξεκίνημα και σταμάτημα της κίνησης, όπως στο τένις ή στο μπάσκετ. Μπορεί όμως να προκύψουν και από μία μόνο κίνηση (π.χ. όταν κάποιος σηκώσει μεγάλο βάρος), από επαναλαμβανόμενες κινήσεις (όπως κατά τη συνεχή κίνηση της τσουγκράνας εμπρός-πίσω για το μάζεμα των πεσμένων φύλλων στην αυλή) ή μετά από κάποια πολύ συνηθισμένη κίνηση, όπως το να κατέβεις από το πεζοδρόμιο.
«Πιάσιμο» ή θλάση;
Κάποιος μπορεί να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα σε ένα συνηθισμένο μυϊκό «πιάσιμο» και μια θλάση από τη θέση του πόνου και από τον χρόνο επούλωσης. Για παράδειγμα, ο πόνος σε μια μεγάλη περιοχή, όπως ολόκληρη η πλάτη, μάλλον οφείλεται σε πιασμένους μυς. Ο πόνος σε μια συγκεκριμένη περιοχή της πλάτης θα μπορούσε να είναι θλάση. Αν ο πόνος μειωθεί μετά από μερικές ημέρες, μάλλον έχετε πιασμένους μυς. Αν, ωστόσο, ο πόνος δεν βελτιωθεί σε μερικές ημέρες –ή αν επιδεινωθεί– αυτό μάλλον δείχνει σημαντική μυϊκή κάκωση.
Οι μυϊκές κακώσεις έχουν διάφορα συμπτώματα. Πέραν του αυξανόμενου πόνου, μπορεί να περιλαμβάνουν έντονη αίσθηση σύσφιξης, οίδημα (πρήξιμο), παλμούς, αδυναμία, ευαισθησία και μωλωπισμό. Υπάρχουν τρεις διαβαθμίσεις των μυϊκών κακώσεων, ανάλογα με τη βαρύτητά τους:
Βαθμός 1 (ήπια). Λίγες μόνο μυϊκές ίνες έχουν τεντωθεί ή υποστεί ρήξη. Παρότι ο τραυματισμένος μυς είναι ευαίσθητος και πονάει, διατηρεί τη φυσιολογική του δύναμη.
Βαθμός 2 (μέτρια). Σε αυτή την κάκωση υπάρχουν περισσότερες τραυματισμένες ίνες και πιο έντονος πόνος και ευαισθησία του μυός. Υπάρχει επίσης ήπιο οίδημα, αισθητή απώλεια δύναμης και μερικές φορές μωλωπισμός.
Βαθμός 3 (βαριά). Αυτή η κάκωση σχίζει τον μυ σε όλο του το μήκος, μερικές φορές προκαλώντας μια αίσθηση «κρότου» καθώς ο μυς σχίζεται σε δύο κομμάτια ή αποκολλάται από τον τένοντα. Οι θλάσεις τρίτου βαθμού είναι σοβαρές κακώσεις που προκαλούν σημαντική απώλεια της μυϊκής λειτουργίας και έντονο πόνο, οίδημα, ευαισθησία και δυσχρωμία. Επειδή οι θλάσεις τρίτου βαθμού διακόπτουν συνήθως απότομα το κανονικό περίγραμμα του μυός, μπορεί να υπάρχει ένα αισθητό βαθούλωμα ή κενό κάτω από το δέρμα, εκεί όπου έχουν χωριστεί τα μυϊκά τμήματα.
Κατ’ οίκον θεραπείες
Οι περισσότερες ήπιες έως μέτριες θλάσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με κατ’ οίκον μεθόδους. Ξεκινήστε με τη μέθοδο RICE (η ονομασία προκύπτει από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Rest, Ice, Compression, Elevation, που σημαίνουν: ξεκούραση, πάγος, συμπίεση και ανύψωση), η οποία μπορεί επίσης να επισπεύσει την επούλωση ενός απλού «πιασίματος».
Ξεκούραση. Ξεκουράστε τον τραυματισμένο μυ (και κάντε ένα προσωρινό διάλειμμα από την άσκηση και τις αθλητικές δραστηριότητες).
Πάγος. Εφαρμόστε μια παγοκύστη τυλιγμένη με ύφασμα στην πληγείσα περιοχή για 15 έως 20 λεπτά, τρεις ή τέσσερις φορές την ημέρα, με διαφορά τουλάχιστον δύο ωρών. Μην εφαρμόζετε πάγο απευθείας πάνω στο δέρμα. Τοποθετήστε τον πάγο σε μια πετσέτα ή σε μια πλαστική σακούλα προτού τον ακουμπήσετε πάνω στην περιοχή που πονάει. Ο πάγος βοηθά να μειωθούν το οίδημα και η φλεγμονή. Μετά από μία ή δύο ημέρες, εφαρμόστε εναλλαγή πάγου και θερμότητας.
Συμπίεση. Τυλίξτε την περιοχή με ελαστικό επίδεσμο. Βεβαιωθείτε ότι ο επίδεσμος δεν είναι τυλιγμένος υπερβολικά σφιχτά, αλλά ούτε χαλαρά.
Ανύψωση. Αν ο πονεμένος μυς βρίσκεται σε ένα πόδι ή βραχίονα, ανασηκώστε το τραυματισμένο άκρο σε επίπεδο υψηλότερο από αυτό της καρδιάς.
«Πάρτε μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα όποτε πονάτε, εκτός και αν ο γιατρός σας σάς έχει συμβουλεύσει να τα αποφεύγετε», συνιστά ο δρ Shmerling. Η συνήθης επιλογή είναι ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (ΜΣΑΦ), όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη ή η ναπροξένη. Η ακεταμινοφαίνη ανακουφίζει από τον πόνο, αλλά δεν βοηθά στη μείωση της φλεγμονής. Συνήθως λαμβάνεται όταν κάποιος θέλει να αποφύγει τις στομαχικές διαταραχές, που αποτελούν συνηθισμένη ανεπιθύμητη ενέργεια των ΜΣΑΦ.
Πάρτε μόνο τη συνιστώμενη δόση και συμβουλευθείτε τον γιατρό σας αν χρειάζεστε περισσότερη ανακούφιση από τον πόνο, ιδίως αν έχετε ιστορικό καρδιοπάθειας, ηπατικής νόσου, στομαχικών προβλημάτων ή νεφρικής νόσου. Μπορείτε επίσης να αγοράσετε από το φαρμακείο και να δοκιμάσετε τζελ ή κρέμες που ανακουφίζουν από τον πόνο. «Δεν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που να εξηγούν πώς λειτουργούν, αλλά θεωρείται ότι αλλάζουν την αντίληψη του πόνου», αναφέρει ο δρ Shmerling. Άλλες θεραπείες για τις ήπιες έως μέτριες θλάσεις είναι οι εξής:
Διατάσεις. Οι απαλές διατάσεις προάγουν την επούλωση, αποκαθιστώντας το φυσιολογικό μήκος των μυών.
Μασάζ. Κάντε απαλό μασάζ στον τραυματισμένο μυ για 30 δευτερόλεπτα κάθε φορά, χρησιμοποιώντας τα χέρια σας, ένα ρολό αφρού ή μια μπάλα του τένις. Αυτό προάγει την αποκατάσταση του φυσιολογικού μυϊκού ιστού.
Ενυδάτωση. Πίνετε άφθονο νερό όλη την ημέρα. Το νερό μπορεί να βοηθήσει στην ανάρρωση, καθώς βοηθά τα κύτταρα να αποβάλουν τις άχρηστες ουσίες.
Εάν τα συμπτώματα δεν βελτιωθούν μετά από μία εβδομάδα ή αν επιδεινωθούν, αναζητήστε ιατρική φροντίδα, γιατί μπορεί να έχετε θλάση τρίτου βαθμού ή κάποιο άλλο πρόβλημα.
Πώς να αποφύγετε τη μυϊκή κάκωση
∆είτε πώς μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο θλάσεων όταν ασκείστε:
• Κάντε μια δυναμική προθέρμανση για πέντε έως δέκα λεπτά, όπως γρήγορο περπάτημα ή μια σειρά από ταλαντώσεις των ποδιών, προβολές ποδιών και κύκλους με τους βραχίονες.
• Αυξήστε σταδιακά την ένταση της άσκησης. Μην πιέζετε ποτέ τον εαυτό σας πολύ έντονα ή πολύ νωρίς.
• Χρησιμοποιείτε πάντοτε σωστή τεχνική όταν σηκώνετε μεγάλα βάρη.
Πηγή: Harvard Health Publishing
