Του Γιάννη Ιωάννου
Στην ελληνόφωνη ανάλυση, σε Κύπρο κι Ελλάδα, επικρατεί η τάση τού να προσεγγίζουμε τις εξελίξεις σε Κυπριακό κι ελληνοτουρκικά, αναφορικά με το ποιο θα είναι το παράδειγμα του αποτελέσματος των εκλογών της Τουρκίας στις 14 Μαΐου (και μάλλον 28). Φυσικά και το αν ο Ερντογάν παραμείνει στην εξουσία, ή αν αλλάξει το παράδειγμα μετά από δεκαετίες στις πιο κρίσιμες εκλογές των τελευταίων χρόνων στη χώρα, παίζει τον ρόλο του και σε σειρά θεμάτων. Ωστόσο, ούτε η ανάλυση των προσώπων (Ερντογάν Vs Κιλιτσντάρογλου), ούτε η απόλυτη διασύνδεση των αποτελεσμάτων με το πώς η τουρκική εξωτερική πολιτική θα επιδράσει την επόμενη ημέρα αποτελούν πεδία μονολιθικής ανάλυσης.
Οι προσεγγίσεις πως η θέση της Τουρκίας –π.χ. στο Κυπριακό– αλλάζει αν παραμείνει στην εξουσία ο «διάβολος που ξέρουμε», δηλαδή ο Ερντογάν, ή αν ο Κιλιτσντάρογλου θα δημιουργήσει την Α ή Β κατάσταση πραγμάτων που θα προκαλέσει το Χ ή Ψ αποτέλεσμα (π.χ. η αναθέρμανση των ευρωτουρκικών σχέσεων) μπορεί επιμέρους να εξάγουν πολλά και χρήσιμα συμπεράσματα, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν και ένα ιδεολογικό πεδίο –αναλυτικό– εκπλήρωσης αυτοεκπληρούμενων προφητειών, ιδίως στην Κύπρο: Είτε στην επωδό πως ανεξαρτήτως κατάστασης στην Τουρκία, η τελευταία επιδιώκει το τάδε στο Κυπριακό είτε στην, άλλη άκρη, στη λογική πως μια αλλαγή παραδείγματος στην Τουρκία φέρνει, απαραιτήτως, το δείνα.
Η Τουρκία, σε αντίθεση με την Κύπρο, έχει μια καλά θεσμοθετημένη εξωτερική πολιτική που τα τελευταία χρόνια και ιδίως μετά το 2017 στο Κυπριακό έχει δηλώσει –προς πάσα κατεύθυνση– πως δεν θα ξανασυζητήσει ως μορφή λύσης τη διζωνική/ δικοινοτική ομοσπονδία. Αξιώνει λύση δύο κρατών, μιλώντας για κυριαρχική ισότητα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και έχει προχωρήσει με ισχυρά τετελεσμένα σε ΑΟΖ και Αμμόχωστο. Αν αυτό αποτελεί, απαραιτήτως, θέση του Ερντογάν, τότε επανεκλογή του σημαίνει και πιθανή διατήρηση αυτής της θέσης. Αν πάλι στο σενάριο της ήττας του, ο Κιλιτσντάρογλου κληθεί να υιοθετήσει ή να επαναπροσδιορίσει την εν λόγω θέση, μένει να διαφανεί. Ωστόσο, το σημαντικότερο δεν είναι η per se σημειολογία μιας θέσης, αξιακής ή διαπραγματευτικής ως προς το αντικείμενό της στην ανάλυση, αλλά η κατανόηση πως η Τουρκία έχει κατορθώσει όχι μόνο να κερδίσει, διαχρονικά, το αφήγημα του «οι Ελληνοκύπριοι δεν επιθυμούν λύση» αλλά και διαπραγματευτικά να επανέρχεται ισχυρότερη κάθε φορά που το Κυπριακό αποτυγχάνει. Το είδαμε το 2004 και, ξανά, το 2017. Συνεπώς, ανεξαρτήτως αποτελέσματος στις τουρκικές εκλογές, για τη Λευκωσία σημασία έχει να κατανοήσει πως είτε με τον Ερντογάν, είτε με τον Κιλιτσντάρογλου το να πειστεί η Τουρκία να επιστρέψει από το «λύση δύο κρατών» στο «να συνεχίσουμε από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντάνα» αποτελεί εξ ορισμού μια διαπραγμάτευση μέσα στη διαπραγμάτευση. Τη δυσκολότερη μάλιστα πρακτικά, μετά από έξι χρόνια απουσίας διαλόγου, και τη «μητέρα όλων των μαχών» ως προς το ίδιο το διαπραγματευτικό σκέλος.
Σε μία εβδομάδα η Τουρκία οδηγείται στις κάλπες. Η μεγάλη εικόνα είναι μόνο μία: Ασχέτως του αν κερδίσει ή χάσει ο Ερντογάν, το κακό σενάριο για την περιοχή και δη για το Κυπριακό είναι ένα. Ένα σενάριο ήττας του Ερντογάν στο οποίο ο τελευταίος θα αμφισβητήσει τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα το αποτέλεσμα των εκλογών. Η κατάσταση αυτή θα παρατείνει και την αστάθεια στη χώρα και στην περιοχή, και δεν θα απαντήσει στο, συχνά κοντόφθαλμο, ερώτημα της ελληνόφωνης ανάλυσης «για το τι θα συμβεί στο Κυπριακό, λόγω των τουρκικών εκλογών». Προσοχή, συνεπώς, στο πώς αναλύουμε.
@Twitter: JohnPikpas
