Του Γιάννη Ιωάννου
Στην κυπριακή μεταπολιτική του Facebook, του Χ (Twitter), του Instagram κι εσχάτως του TikTok, οι εθνικές επέτειοι, το Κυπριακό και άλλα σημαντικά γεγονότα σε ιστορικό πλαίσιο ή σε σχέση με καταιγιστικές διεθνές εξελίξεις αποτελούσαν διαχρονικά πεδίο για γκάφες. Σχεδόν κάθε χρόνο στις επετείους της τουρκικής εισβολής του 1974 βλέπουμε, χαρακτηριστικά, μια βραβευμένη φωτογραφία με μια Τουρκοκύπρια που θρηνεί –πολύ έντονη σαν προϊόν φωτορεπορτάζ μιας άλλης δημοσιογραφικής εποχής– να δημοσιεύεται σε αναρτήσεις από δημόσιους αξιωματούχους, πολιτικούς, κοκ. Μια φωτογραφία δηλαδή μιας Τουρκοκύπριας που θρηνεί στο πλαίσιο των διακοινοτικών ταραχών του 1963-1964 για να πλαισιωθεί από ένα μήνυμα για τον πόνο των Ελληνοκυπρίων μια δεκαετία αργότερα κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής.
Οι εθνικές επέτειοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της κυπριακής δημόσιας σφαίρας και δη των πολιτικών υπήρξαν ανέκαθεν πεδίο ανιστόρητων και εκ του προχείρου δημοσιεύσεων. Τα posts τα… επετειακά για τον αγώνα της ΕΟΚΑ, την κυπριακή ανεξαρτησία, την 28η Οκτωβρίου ή την 25η Μαρτίου, το πραξικόπημα, την εισβολή. Κυριολεκτικά βρίσκεις ό,τι θέλεις. Αμερικανούς στην Ίβο Ζίμα με ελληνικές σημαίες. Κομάντος στο Ιράκ το 2003 με σημαίες του Βυζαντίου, Τουρκοκύπριους άμαχους ή Ελληνοκύπριους μαχητές από το 1963-64 στο context του 1974. Και το ίδιο μοτίβο αποτελεί, στην εποχή της πρωτοκαθεδρίας των ΜΚΔ και του ιντερνετικού καφενέ, πραγματικότητα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Φωτογραφίες εκτός τόπου και χρόνου που συνήθως ακολουθούνται από στερεότυπα μηνύματα, ξύλινο λόγο ή βαρύγδουπες επετειακές αναλύσεις.
Στην Κύπρο οι αναρτήσεις των βουλευτών πρώτης γραμμής Ευθύμιου Δίπλαρου και Χριστιάνας Ερωτοκρίτου έγιναν, φέτος και με αφορμή την επέτειο εισόδου της Ελλάδας στον Β΄Π.Π. την 28η Οκτωβρίου του 1940, viral. Οι δύο βουλευτές, και κορυφαία στελέχη του ΔΗΣΥ και του ΔΗΚΟ, δημοσίευσαν φωτογραφίες τεχνητής νοημοσύνης (AI) με παιδιά σε παρέλαση με ελληνικές σημαίες που ωστόσο ήταν τόσο… κακοφτιαγμένες που ήταν τρομακτικές. Στην εποχή της ΑΙ, των NFTs και της εικόνας στη μεταπολιτική στο Ίντερνετ οι δύο πολιτικοί εκ του προχείρου υπέπεσαν σε σοβαρή γκάφα, η οποία αποτέλεσε πεδίο φοβερού χαβαλέ αλλά και κριτικής ειδικά στην πλατφόρμα του Χ. Ενδιαφέρον έχει και η αντίδραση των δύο. Η κα Ερωτοκρίτου, είτε συμφωνεί κανείς είτε όχι με την απολογία της ή πείθεται εξ αυτής, αφαίρεσε την ανάρτηση κι απολογήθηκε. Ο κ. Δίπλαρος, στον αντίποδα, μπλόκαρε αρκετούς χρήστες που του έκαναν κάζο ή τον κριτίκαραν πολιτικά για την ανάρτησή του. Αμφότεροι, πέραν πάσης αμφιβολίας, φάνηκαν πρόχειροι. Θέλησαν να δημοσιεύσουν κάτι για την 28η Οκτωβρίου αλλά δεν είχαν την ικανότητα ή τον απαραίτητο χρόνο για να πλαισιώσουν το μήνυμά τους με μια ιστορικά ακριβή φωτογραφία. Το έκαναν για να το κάνουν.
Φυσικά η μεγάλη συζήτηση εδώ πηγαίνει πολύ περισσότερο από το πολιτικό προσωπικό της χώρας και την πολιτικολογία στα ΜΚΔ. Στη νοοτροπία, βαθύτερα, σε σχέση με την επίγνωση του τι λες και γιατί, δημοσίως, όπως και για το πώς διαχειρίζεσαι ως δημόσιο πρόσωπο το λάθος. Κανείς δεν έχει την απαίτηση οι πολιτικοί να δημοσιεύσουν, π.χ. για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, φωτογραφία από στρατιωτικά αρχεία του ΓΕΣ/ΔΙΣ με στοιχείο ορεινού πυροβόλου στην Κορυτσά. Αυτό που οι πολίτες ωστόσο οφείλουν να ζητούν ως μίνιμουμ από τους πολιτικούς είναι την απαραίτητη σοβαρότητα. Και, επιπλέον, μια λιτή απολογία παραδοχής του λάθους στη λογική του «αυτή η ανάρτηση έχει αυτό το πρόβλημα. Έκανα λάθος, απολογούμαι και την αφαιρώ» –με την παραπομπή ή την αφαίρεση της ανάρτησης. Αυτά για τα posts τα… επετειακά.
Twitter: @JohnPikpas
