Του Γιάννη Ιωάννου
Το να είναι δύσπιστος κάποιος μπροστά στην έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων είναι και θεμιτό, κι αποδεκτό και ηθικά νομιμοποιημένο. Η αμφισβήτηση εξάλλου είναι η βασική κινητήριος δύναμη η οποία βοήθησε την ανθρωπότητα να περάσει μέσα από εκείνες τις περιόδους που σε επίπεδο ιδεών και προόδου έδιωξαν τον σκοταδισμό του Μεσαίωνα. Το να εξάγει ωστόσο κανείς συμπεράσματα λίγη μόλις ώρα μετά από ένα γεγονός, υιοθετώντας μάλιστα μια απόλυτη θέση με όρους πολεμικής, δείχνει πως μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων όχι μόνο δεν ενδιαφέρεται για τα γεγονότα και τα αποδεικτικά στοιχεία που τα πλαισιώνουν αλλά μόνο για οτιδήποτε επιβεβαιώνει την κοσμοθεωρία της.
Το ως άνω δεν στοιχειοθετεί μόνο τις απαρχές κάθε ιδεοληψίας αλλά και τις παρυφές ενός ολοκληρωτισμού που ενίοτε ξεπηδά από την σκέψη και καθίσταται τρόπος ζωής. Είτε είσαι ακαδημαϊκός, είτε είσαι δημοσιογράφος ή πολιτικό πρόσωπο. Αποτελεί επίσης τον τρόπο που ιδίως στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης η κοινή γνώμη σε Ελλάδα και Κύπρο παρακολουθεί τις πολεμικές συγκρούσεις οι οποίες απορρέουν από πολύπλοκα ζητήματα διεθνών σχέσεων σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο.
Είναι και ο τρόπος με τον οποίο σε συγκρούσεις όπως η Αραβοϊσραηλινή ή ο πόλεμος στην Ουκρανία η κοινή γνώμη σε Ελλάδα και Κύπρο σπεύδει κάθε φορά όχι μόνο να λάβει θέση (υπέρ ή κατά) σε σχέση με τα αντιμαχόμενα μέρη αλλά και με αφορμή την σύγκρουση και το ιδεολογικοπολιτικό της πλαίσιο να εκφραστεί πολιτικά και ιδεολογικά σε σχέση με την δική του τρέχουσα πολιτική κατάσταση πραγμάτων ή τα δικά του υπαρξιακά ζητήματα όπως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό. Και μέσα σε αυτή την ετεροπροσδιοριστική σχέση το πιο συνηθισμένο λάθος το οποίο συντελείται είναι η αδυναμία κατανόησης της τραγωδίας του πολέμου ως κατάστασης πραγμάτων: Σε έναν πόλεμο, εξάλλου, υπάρχουν στρατιώτες και άμαχοι. Οι νεκροί άμαχοι ηθικά και νομικά δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί. Αν παρακολουθώντας μια σύγκρουση αποδεχτούμε, εκ προοιμίου, ότι η μια πλευρά είναι μόνο άμαχοι και η άλλη μόνο στρατιώτες έχουμε χάσει ηθικά και, επιπλέον, δεν έχουμε καταλάβει και τίποτα για την εν λόγω σύγκρουση.
Μέσα σε αυτό το δυστοπικό πλαίσιο κατανόησης οι τραγικές εικόνες νεκρών αμάχων παιδιών από την Παλαιστίνη και σκοτωμένων Ισραηλινών από την Χαμάς σε ένα πάρτι ηλεκτρονικής μουσικής δεν καθίστανται πεδία ενσυναίσθησης και αναστοχασμού για την τραγωδία της ανθρώπινης ύπαρξης αλλά αντικείμενο ιδεολογικής αντιπαράθεσης το οποίο, σχεδόν πάντα, πλαισιώνεται από στρατευμένες ακαδημαϊκές ελίτ, κακού επιπέδου δημοσιογραφική κάλυψη και κάθε είδους ιδεοληπτικούς απολογητές. Και που δεν λαμβάνει υπόψη της, συμπεριληπτικά, πρώτα τους άμεσα επηρεαζόμενους και δη εκείνες τις προοδευτικές φωνές -εκατέρωθεν- που διαχρονικά επηρεάζονται από τις ίδιες τις συγκρούσεις στις χώρες τους. Και κάπου σε αυτό το σημείο η συζήτηση στην Ευρώπη δείχνει και τις εγγενείς αδυναμίες της σύγχρονης Αριστεράς όσο και των φιλελεύθερων δυνάμεων. Μια τραγική, με όρους παρακμής, διαπίστωση για το πως διαμορφώνεται τα ιδεολογικά ρεύματα στη σύγχρονη εποχή και η δημοκρατική κουλτούρα ως τρόπος αντιπαράθεσης με όρους στοιχειοθετημένου διαλόγου.
Στη Κύπρο και στην Ελλάδα πρέπει να ανακαλύψουμε εκ νέου το ξυράφι του Όκαμ γιατί έχει στουμπώσει. Να το ακονίσουμε ξανά και να προσπαθήσουμε, με αφορμή όσα συμβαίνουν στον κόσμο γύρω μας, να διεκδικήσουμε εκείνο τον δημόσιο διάλογο που δεν θα αφήνει περιθώρια στο να θυσιάσουμε την ενσυναίσθηση μας για χάρη της στράτευσης και τα σκληρά αποδεικτικά στοιχεία για χάρη της κοσμοθεωρίας μας.
