Ενός λεπτού ντροπή

Eνα λεπτό. Τόσο διαρκούσε η έγκριση των πολιτογραφήσεων στο Υπουργικό Συμβούλιο. Οι προτάσεις κατετίθεντο με τη διαδικασία του απορρήτου. Κανείς από τους υπουργούς δεν είχε τη δυνατότητα να διεξέλθει με προσοχή τα έγγραφα. Το μόνο που προλάβαιναν να διαβάσουν ήταν τα μικρά ονόματα… Κάποιος Βλαντιμίρ και κάποια Αικατερίνη, άνευ λοιπών στοιχείων. Τα επίθετά τους ήταν κρυμμένα, το ίδιο και το γραφείο που υπέβαλλε την αίτηση. Ένα λεπτό! Ψεκάστε, ψηφίστε, τελειώσατε. Με συνοπτικές διαδικασίες, εν κρυπτώ. Δίχως να ψελλίσει κανείς, έστω για τους τύπους, ότι ενδεχομένως να προκύπτει θέμα σύγκρουσης συμφερόντων.

Σε υπουργικά συμβούλια όπου συμμετείχαν, ας σημειωθεί, πρόσωπα με γραφεία τα οποία διαχειρίζονταν πολιτογραφήσεις. Έχει σημασία αν ήταν το δικό τους δικηγορικό γραφείο, των παιδιών τους, του πατέρα ή των πρώην συνεταίρων τους; Σε μια ευνομούμενη πολιτεία, όπου ό,τι είναι νόμιμο δεν είναι πάντα ηθικό, θα έπρεπε να μην έχει. Αλλιώς δεν θα είχαν νόημα και έννοιες όπως η πολιτική ευθιξία, για την οποία τόσοι πολλοί κόπτονται, αρκεί βεβαίως να μην αφορά το δικό τους κομματικό μαγαζάκι. Ομολογώ ότι είναι μεγάλος ο πειρασμός για να σχολιάσω το ξεκατίνιασμα ανάμεσα στα δύο προβεβλημένα στελέχη του Δημοκρατικού Συναγερμού. Αλλά δεν θα το κάνω. Είμαι βέβαιος άλλωστε πως το θέμα θα καλυφθεί θαυμάσια από τις παραπολιτικές στήλες και το ρεπορτάζ.

Προσωπικά θα επιμείνω στο ένα λεπτό. Στο ένα λεπτό ντροπής κατά τη διάρκεια του οποίου ένας πρόεδρος έσυρε τη χώρα του στα τελευταία σκαλοπάτια της ανυποληψίας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ναι. Γιατί αυτός δίνει τον τόνο και αυτός φέρει ακέραιη την πολιτική ευθύνη. Έχει σημασία αλήθεια σε ποιον ανήκει η πατρότητα του προγράμματος και σε ποιον ο έλεγχος των πολιτογραφήσεων; Έχει σημασία αν αυτός λέγεται Χάρης Γεωργιάδης ή Κωνσταντίνος Πετρίδης ή Σωκράτης Χάσικος; Καμία απολύτως. Κατά τον ίδιο τρόπο που ολίγον μας ενδιαφέρει ποιοι υπουργοί ενέκριναν τον κάθε Τζο Λόου,καθηκόντως και εν λευκώ. Η φιλοσοφία του προγράμματος ενδιαφέρει. Αυτή η απεχθής νοοτροπία που επιδιώκει να γεμίσει με λεφτά τα ταμεία έναντι οιουδήποτε τιμήματος. Δίχως καμία ηθική αναστολή. Αν ήταν η οικογενειακή τους επιχείρηση ας έκαναν ό,τι ήθελαν.

Εδώ όμως μιλάμε για την τιμή και την υπόληψη μιας χώρας. Του καθενός από εμάς δηλαδή, ο οποίος πληρώνει αγόγγυστα τους φόρους του και δεν έβαλε το δάκτυλο στο βάζο με το μέλι. Γι’ αυτό είναι πολιτικά επικίνδυνη η κυβέρνηση Αναστασιάδη. Γιατί κατάφερε να υποβαθμίσει την πολιτική πρακτική, όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, σ’ ένα αλισβερίσι με όρους της αγοράς. Εάν κάποιος αφουγκραστεί τον παλμό εκεί έξω, γνωρίζοντας και τις σχετικές δημοσκοπήσεις, θα διαπιστώσει ότι ήδη ζούμε το χειρότερο σενάριο. Το οποίο δεν αφορά μόνο στην απαξίωση της κυβέρνησης, αλλά ένα θυμό που κοχλάζει ανεξέλεγκτα. Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν μετατραπεί σε αρένα όπου κυριαρχούν οι ακρότητες. Χωρίς καμία αίσθηση του μέτρου το ποτάμι της λαϊκής οργής φουσκώνει και βγάζει στην επιφάνεια όλη τη σκαρταδούρα: φαύλοι, ακραίοι, εθνικιστές, φοβικοί, ψεκασμένοι, όλοι μαζί κι ανάκατα. Και από δίπλα οι απογοητευμένοι πολίτες με μυαλό και συνείδηση. Αντισυστημικός λόγος επί δικαίων και αδίκων.

Ένας καθαρός, ακατέργαστος, θυμός ο οποίος θα ευνοήσει φευ όσους καπάτσους καταφέρουν να «αξιοποιήσουν» το λαϊκό συναίσθημα. Βρισκόμαστε στον προθάλαμο μιας προεκλογικής εκστρατείας, η οποία θα διεξαχθεί σε αυτήν ακριβώς την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Κάτω από τη σκιά της πανδημίας, στα μετερίζια των κοινωνικών δικτύων. Πολύ φοβάμαι ότι οδηγούμαστε σε μια «κεφαλαιοποίηση» του λαϊκισμού, με τρόπο ώστε το φαινόμενο να μην περιορίζεται σε μεμονωμένους υποψηφίους. Στο παρελθόν αυτού του είδους οι υποψηφιότητες διέτρεχαν το κομματικό τοπίο οριζόντια. Σήμερα όμως δημιουργείται μια δυναμική, η οποία ευνοεί κινήσεις ή κόμματα που απευθύνονται στο θυμικό και όχι στη λογική των πολιτών. Περιπτώσεις όπως το «ενός λεπτού ντροπή» ρίχνουν νερό στο μύλο των λαϊκιστών. Και γι’ αυτό δεν φέρουν ευθύνη ούτε οι λαϊκιστές, ούτε και οι οργισμένοι πολίτες. Αλλά εκείνοι που οδήγησαν την πολιτική σε απαξίωση και αντί να κοκκινίσουν από ντροπή καταφεύγουν σε κοκορομαχίες με αγοραία γλώσσα. Κατά τ’ άλλα σκίζονται για την κληρονομιά του κομματικού τους μέντορα και υπερθεματίζουν για τον πολιτικό πολιτισμό. Έχουν άδικο μετά ν’ απαντούν οι πολίτες… Ρε, δεν μας παρατάτε καλύτερα;