Τι χρειάζεται για να κλονιστεί η αξιοπιστία ενός θεσμού; Αυτό είναι ένα ερώτημα που προκύπτει μετά την πρόσφατη απόφαση-καταπέλτη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για τους χειρισμούς σε υπόθεση καταγγελίας βιασμού και όσα ακολούθησαν. Από την πλευρά του, ο βοηθός γενικός εισαγγελέας αποκάλεσε τις επανειλημμένες κλήσεις για παραίτησή του, «απειλή προς τη δικαιοσύνη» και «λαϊκισμό». Το ΕΔΔΑ όμως δήλωσε ότι οι χειρισμοί της Νομικής Υπηρεσίας, Αστυνομίας και βοηθού γενικού εισαγγελέα στην υπόθεση, αναπαρήγαν σεξιστικά στερεότυπα, ικανά να αποθαρρύνουν την εμπιστοσύνη των γυναικών στο δικαστικό σύστημα. Ότι ο βοηθός γενικός εισαγγελέας αρνήθηκε να παραδώσει τον φάκελο της υπόθεσης στην καταγγέλλουσα. Την ίδια στιγμή, ο γενικός εισαγγελέας αρνήθηκε να αναλάβει τη θεσμική του ευθύνη, υπονομεύοντας τον θεσμό που εκπροσωπεί. Αυτά δεν αποτελούν ικανό λόγο να κλονιστεί η εμπιστοσύνη στην αξιοπιστία των αρχών;
Στο Volt δεν ζητούμε ελαφρά τη καρδία παραιτήσεις. Εδώ όμως δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά, αφού πρόκειται για θεσμική αποτυχία. Όταν αξιωματούχοι αγνοούν το βάρος της θέσης τους και τον αντίκτυπο των πράξεών τους στη δημοκρατία, είναι εκεί που ο λαϊκισμός βρίσκει γόνιμο έδαφος. Και ο λαϊκισμός που επικαλείται ο κ. Αγγελίδης, τρέφεται από την αδυναμία ανθρώπων σε θέση εξουσίας να αναλάβουν την ευθύνη τους. Και αυτό βρίσκουμε σήμερα μπροστά μας. Πόσο μάλλον όταν πάνω από τα κεφάλια αυτών των ανθρώπων αιωρείται η εμπλοκή τους στην κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη και στο σκάνδαλο χρυσών διαβατηρίων.
Διαβάζοντας την απόφαση του ΕΔΔΑ και την ανοιχτή επιστολή της καταγγέλλουσας, δεν υπάρχουν περιθώρια παρερμηνείας. Καμία γυναίκα δεν μπορεί να αισθάνεται ασφαλής απέναντι στους χειρισμούς της Νομικής Υπηρεσίας και της Αστυνομίας σε ανάλογες περιπτώσεις. Δεν είναι μόνο το περιεχόμενο της απόφασης που προκαλεί οργή. Είναι και η στάση όσων εμπλέκονται. Η συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, φανέρωσε πολλά: καμία συγγνώμη, καμία συναίσθηση ευθύνης, καμία λέξη συμπαράστασης στο θύμα, καμία ενσυναίσθηση απέναντι στην ανασφάλεια της κάθε γυναίκας για τους χειρισμούς των αρχών σε ανάλογες περιπτώσεις.
Το Volt υποστηρίζει εδώ και καιρό βαθιές θεσμικές τομές και τη ριζική μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας. Ανάμεσα σε άλλα, έχουμε προτάξει:
• Τον διαχωρισμό των εξουσιών του γενικού εισαγγελέα – δεν είναι δυνατόν το ίδιο πρόσωπο να είναι νομικός σύμβουλος της κυβέρνησης και να είναι υπεύθυνος για τις ποινικές διώξεις.
• Την κατάργηση των διορισμών βοηθών κρατικών αξιωματούχων, μέχρι την επίλυση του Κυπριακού. Η πλήρωση των θέσεών τους αποτελεί κατάχρηση του Δικαίου της Ανάγκης, στρεβλώνει το πνεύμα ελέγχου του συντάγματος και επιβαρύνει αχρείαστα τον φορολογούμενο.
• Μέχρι τη λύση του κυπριακού προβλήματος, όλοι οι διορισμοί, οι οποίοι κανονικά θα έπρεπε να γίνονται από τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο από κοινού, να υπόκεινται στην έγκριση της Βουλής με ειδική πλειοψηφία 2/3, ώστε να επανεισαχθούν ασφαλιστικές δικλίδες.
• Θέσπιση διαδικασίας αναθεώρησης που να επιτρέπει στους άμεσα επηρεαζόμενους να αμφισβητούν την απόφαση για μη καταχώριση ή αναστολή ποινικής δίωξης. Το ανέλεγκτο του γενικού εισαγγελέα είναι εξόχως προβληματικό και τέτοια διορθωτικά μέτρα είναι αναγκαία.
• Διαφάνεια στις αποφάσεις της Νομικής Υπηρεσίας.
Ξέρουμε καλά ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και ότι τα πράγματα δεν αλλάζουν από τη μία μέρα στην άλλη. Η κρίση συρρίκνωσης της δημοκρατίας που βιώνουμε, εξάλλου, δεν εξαντλείται εδώ. Είναι πολυεπίπεδη και έρχεται από πολλές κατευθύνσεις.
Μπορούμε όμως να δούμε την παρούσα συγκυρία ως ευκαιρία αντί απειλή. Ευκαιρία να αναγεννήσουμε την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, να χτίσουμε μια Νομική Υπηρεσία που να λειτουργεί με διαφάνεια, λογοδοσία και πραγματική υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών. Ευκαιρία κυρίως για να αφουγκραστούμε ότι βρισκόμαστε σε έναν αγώνα προάσπισης της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων μας.
Γνωρίζουμε ότι ενώ γίνονται όλα αυτά, ΔΗΣΥ, ΕΛΑΜ, ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ, ΕΔΕΚ, εγκρίνουν κυβερνητικό νομοσχέδιο που μας παίρνει πολύ πίσω στην προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στο δικαίωμα στην ειρηνική συνάθροιση. Ένα ακόμη πλήγμα στο κράτος δικαίου, το οποίο αργά ή γρήγορα θα τεθεί ξανά ενώπιον του ΕΔΔΑ. Για μας όμως στο Volt, ο αγώνας για μια πιο δημοκρατική κοινωνία και πίστη στο φιλελεύθερο πνεύμα της Ευρώπης, συνεχίζει. Αυτή δεν είναι η ώρα για σιωπή, αλλά ώρα για πολιτική αλλαγή.
Δεν διαλέγουμε πλευρά. Αντιστεκόμαστε στο πισωγύρισμα και επιλέγουμε να πάμε μπροστά.
Η κα Ανδρομάχη Σοφοκλέους είναι συμπρόεδρος Volt.
