Του Ανδρέα Ανδρέου
Ενδόμυχα, σχεδόν όλοι όσοι πιστεύουμε πως ο κορωνοϊός και οι συνέπειές του στην ανθρώπινη υγεία δεν είναι αποκύημα της φαντασίας μας, είμαστε πεπεισμένοι πως θα υπάρξει και δεύτερο κύμα εντός ελαχίστων μηνών. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και με ταυτόχρονη απουσία ενός ικανού εμβολίου αναχαίτισής του, ο Θεός ας βάλει πραγματικά το χέρι του, επειδή δύσκολα θα υπάρξει κάτι άλλο που θα μας απομακρύνει από αρνητικότατες οικονομικές συνέπειες που θα φτάνουν μέχρι και τα όρια της ολικής καταστροφής. Εγώ τηρώ μια συγκρατημένη αισιοδοξία αλλά συνάμα και μικρό καλάθι.
Είναι θέματα όμως που δεν απαιτείται η παρέμβαση του Θεού. Θέματα που αν καταδεχτούμε να βάλουμε τη λογική κάτω και να παραμερίσουμε τους όποιους συναισθηματισμούς, μπορούμε να επιλύσουμε από μόνοι μας. Τώρα αν απαιτείται θεία φώτιση για να φερθούμε με ψυχρή λογική, ...so be it...
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ως ορολογία μπήκαν στο λεξιλόγιό μας από το 2013. Υπήρχαν και πριν, αλλά πριν δεν ήταν γνωστά με αυτή την ονομασία. Ήταν γνωστά με το «ας κάμει υπομονή η τράπεζα…» και με το «…κανονίζει μας ο γραμματέας της Συνεργατικής να πάμε τζείθε μέρου…». Προϋπήρχαν λοιπόν, παρόλο που δεν ήταν τόσης έκτασης όπως κατέληξαν να είναι το 2014 (€27,5 δισ. ή 48% των συνολικών δανείων). Ήταν όπως ο κορωνοϊός, που εσχάτως μάθαμε πως κορωνοϊοί πάντα υπήρχαν αλλά αυτός του 2019 έκανε τη διαφορά. Από το 2013 τα ΜΕΔ και αργότερα οι ΜΕΧ όπως είναι γνωστές, παίζουν ένα ρόλο ούτε λίγο ούτε πολύ όπως αυτόν του μόνιτορ του ασθενούς στην εντατική. Μέσα σε μια πορεία επτά χρόνων όσοι ασχολήθηκαν και όσο ασχολήθηκαν με το θέμα, πέτυχαν να μειωθεί αυτό το βάρος κάτω στα €9 δισ. ή 28% των χορηγήσεων. Δηλαδή αφαιρέθηκαν από το σύστημα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο περίπου €18,5 δισ. μη εξυπηρετούμενες χορηγίες.
Όχι περίφημα, αλλά καθόλου άσχημα αν αναλογιστεί κανείς ότι στην πορεία των επτά χρόνων είδαμε ό,τι σοφιστεία μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους που αποσκοπούσε στο να διαιωνισθεί το πρόβλημα. Και το δυστύχημα είναι πως η κάθε σοφιστεία προβαλλόταν με το αιτιολογικό ότι προστατεύεται ο δανειζόμενος και ευνουχίζονται οι τράπεζες, ενώ στην πραγματικότητα συνέβαινε το αντίθετο.
Σήμερα μαθαίνουμε πως το 55% των ΜΕΧ είναι ηλικίας τουλάχιστον πέντε χρόνων ενώ περίπου το 25% αυτών είναι ηλικίας πέραν των επτά χρόνων. Τι πήγε λάθος και υπάρχουν τόσο μεγάλης ηλικίας ΜΕΧ; Τι πιθανότητες υπάρχουν αυτές να γυρίσουν στο «πράσινο»; Σχεδόν μηδέν. Άρα τράπεζες και δανειζόμενοι κουβαλούν ένα νεκρό βάρος €5 δισ. για τουλάχιστον πέντε χρόνια το οποίο αν έφευγε εδώ και τόσο καιρό, το αποτέλεσμα θα ήταν επωφελές για τους δανειζόμενους, για τις τράπεζες αλλά και για την οικονομία. Εδώ και κάποιους μήνες τρέχει ένα πρόγραμμα αναστολής δόσεων μέχρι το τέλος του χρόνου. Αυτό βοήθησε και βοηθά όσους το αιτήθηκαν αφού ενίσχυσε τη ρευστότητα τους κατά την δύσκολη περίοδο του lockdown και της αμέσως επόμενης αυτού περιόδου. Γνωρίζαμε ότι αυτό το πρόγραμμα δεν είναι μόνιμο, ότι δεν μπορεί να παραταθεί, αλλά ούτε και σήμαινε όφελος τύπου έκπτωσης δανείου. Χορηγήθηκε δε με τις ευλογίες της ΕΚΤ μετά από επιτυχή πρώτη παρέμβαση της δικής μας ΚΤ. Σήμερα ακούγονται φωνές για ανάγκη παράτασης του και προτάσσονται διάφορες αιτιάσεις. Όσο και να υπάρχει κατανόηση για τις δυσκολίες που όλοι μας περνάμε εξαιτίας της μειωμένης οικονομικής δραστηριότητας, δεν μπορεί δυστυχώς να συνεχίσει αυτή η κατάσταση της συνεχούς απαίτησης όπως οι δανειακές υποχρεώσεις παίρνουν παράταση εξόφλησης σε βάθος χρόνου. Πρέπει επιτέλους να γίνει κατανοητό ότι η κάθε παράταση στοιχίζει και πως αυτός που παίρνει τον λογαριασμό δεν είναι μόνο η τράπεζα αλλά όλοι μας.
Πρέπει να γίνει κατανοητό πως όσο υπάρχουν ΜΕΧ, το βάρος δεν το επωμίζονται μόνο οι τράπεζες αλλά ολόκληρη η οικονομία. Πρέπει να γίνει κατανοητό πως με το να καθυστερούμε την εκποίηση μιας κατοικίας δεν σώζουμε δυστυχώς τον ένοικό της. Δεν είναι όλοι οι ιδιοκτήτες οι ίδιοι και άρα θα πρέπει να σπάσουν όσο γίνεται σε κατηγορίες. Και άμα γίνει αυτό τότε να βρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση για κάθε κατηγορία.
Το να διαιωνίζεται το πρόβλημα σίγουρα δεν αποτελεί λύση για κανένα. Και όπως ο κορωνοϊός, έτσι και τα ΜΕΧ αναμένεται να έχουν ένα δεύτερο κύμα. Το εμβόλιο και η φαρμακευτική αγωγή γι’ αυτά υπάρχει. Το θέμα είναι να χρησιμοποιηθούν σωστά. Μόνο έτσι θα υπάρξει η αναγκαία ανοσία που θα μας πάρει όλους μπροστά αντί του να κρατά μια μικρή ομάδα στον αναπνευστήρα.
