Του Γιάννη Ιωάννου
Με 23.988 ψήφους και ποσοστό 6.04%, ο υποψήφιος του ακροδεξιού Εθνικού Λαϊκού Μετώπου, Χρίστος Χρίστου κλείδωσε στην τέταρτη θέση των προεδρικών έναντι των τριών κυρίαρχων υποψηφίων. Το ΕΛΑΜ πήρε στις προεδρικές σχεδόν όσες ψήφους έλαβε και στις βουλευτικές του 2021 (τέταρτο κόμμα με 24.255 ψήφους και ποσοστό 6.78%) έχοντας διαρροές -όπως φαίνεται και δημοσκοπικά, προς την υποψηφιότητα Χριστοδουλίδη.
Με το κόμμα που ξεκίνησε την παρουσία του ως το παράρτημα της καταδικασθείσας για εγκληματική δράση στην Ελλάδα, Χρυσής Αυγής, να παγιώνεται στη τέταρτη θέση της κυπριακής πολιτικής σκηνής διαφαίνεται ξεκάθαρα πως σε εκλογικό επίπεδο έχει κανονικοποιηθεί. Δηλαδή αντλεί ψήφο δεξιότερα της κυπριακής συναγερμικής και μακαριακής Δεξιάς αντικαθιστώντας μάλιστα τον ακροδεξιό πολιτικό ακτιβισμό με την κοινοβουλευτική δράση -ιδίως μετά τα γεγονότα της καταδίκης της ΧΑ στην Ελλάδα και του κατακερματισμού της εκεί Ακροδεξιάς (νεοναζιστικής ή λαϊκιστικής). Οι λόγοι της κανονικοποίησης του ΕΛΑΜ στη Κύπρο συνδέονται με σειρά πτυχών της πολιτικής και κοινωνικής μηχανικής που συντελείται τόσο εντός του πολιτικού συστήματος τα τελευταία χρόνια όσο και στο επίπεδο πολιτικών πρακτικών των κομμάτων του λεγόμενου συνταγματικού τόξου αλλά και σε σχέση με την κατεύθυνση που κινείται η ίδια η κοινωνία -με την γενική παρατήρηση εδώ να κάνει, συχνά, λόγο για συντηριτικοποίηση της. Ωστόσο στον τρέχον προεκλογικό το ζήτημα του προσφυγικού-μεταναστευτικού (υπάρχον πρόβλημα ως προς τις πραγματικές του διαστάσεις) ενεγράφη πολύ νωρίς από τους δύο mainstream υποψήφιους της Δεξιάς (κκ. Νεοφύτου και Χριστοδουλίδης) με την ρητορική σε σχέση με αυτό να μην διαφοροποιείται ουσιαστικά από αυτή του ΕΛΑΜ. Ως εκ τούτου, το τελευταίο κατέστησε τα τελευταία χρόνια και σε αυτές τις εκλογές (όπως και στις βουλευτικές του 2021) σχεδόν μονοθεματικά το ζήτημα στη πολιτική του ατζέντα κερδίζοντας έτσι πολιτικούς πόντους και κατ’ επέκταση ψήφους.
Οι λόγοι καθιέρωσης
Το ΕΛΑΜ τείνει να γίνει ένας mainstream ακροδεξιός χώρος με συστημική παρουσία εντός του κοινοβουλευτισμού για σειρά λόγων:
• Στεγάζει τους ψηφοφόρους που αντιδρούν έναντι των παραδοσιακών δεξιών κομμάτων ακριβώς γιατί έχουν απογοητευτεί από τα κόμματά τους
• Τείνει να μονοπωλήσει την ψήφο μιας μερίδας παραδοσιακών απορριπτικών στο θέμα του Κυπριακού που δεν μπορούν να συνυπάρξουν σε οργανώσεις ή ιδεολόγους υποψήφιους (σ.σ. σε αυτές τις εκλογές είχαμε την υποψηφιότητα Κολοκασίδη) εντός των μεγάλων κομμάτων. Ο ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα
• Αποτελεί πλέον πεδίο διαβούλευσης με τις παραδοσιακές δυνάμεις του πολιτικού συστήματος. Το είδαμε χαρακτηριστικά μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου στις προεδρικές του 2018 αλλά και το 2021 με τις διεργασίες για την ανάδειξη -μεσω ΔΗΣΥ- της Αννίτας Δημητρίου σε Πρόεδρο της Βουλής. Πλην ΑΚΕΛ το μοτίβο του «ερωτηματολογίου του ΕΛΑΜ» θα το δούμε και φέτος μεταξύ πρώτης και δεύτερης Κυριακής στη περίπτωση της υποψηφιότητας Χριστοδουλίδη
• Το ίδιο το ΕΛΑΜ προτάσσει σε επίπεδο πολιτικής πρακτικής μια πιο ήπια και προσεκτική προσέγγιση σε σχέση με την δράση της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα. Το εν λόγω πεδίο χρήζει παρακολούθησης ως προς τις προθέσεις, την πολιτική στρατηγική ή τον πολιτικό και κοινωνικό μετασχηματισμό του χώρου δεδομένου πως το συγκείμενο της κυπριακής Ακροδεξιάς διαφέρει από το αντίστοιχο της Ελλάδας και τέλος
• Η κοινωνία στη Κύπρο δείχνει συχνά ακόμη να πολώνεται με ζητήματα της σύγχρονης ιστορίας της. Το εν λόγω γεγονός και πως ζητήματα που αφορούν τον Γρίβα, το ιστορικό πλαίσιο του αγώνα της ΕΟΚΑ και της Ένωσης, κοκ, συχνά βρίσκουν τον δρόμο τους τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο της δημόσιας σφαίρας για μικροπολιτικές αντιπαλότητες καταδεικνύει πως η κοινωνία μάλλον δεν έχει ξεπεράσει κάποιες συντηρητικές προσλαμβάνουσες που αναπόφευκτα το ΕΛΑΜ έρχεται να εγκολπώσει πολιτικά
