Στις 9 Μαΐου 1950 ο Γάλλος υπουργός των Εξωτερικών Robert Schuman, σε ομιλία του εμπνευσμένη από το σύμβουλό του, Επίτροπο για το Σχέδιο Εκσυγχρονισμού της Γαλλίας, Jean Monnet, πρότεινε να τεθεί υπό κοινό έλεγχο και να δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό μια ευρωπαϊκή οργάνωση, στην οποία θα μπορούσαν να συμμετέχουν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη και η οποία θα κατευθύνεται από ένα ευρωπαϊκό όργανο, την Ανώτατη Αρχή. Για πρώτη φορά στην ιστορία τους οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κλήθηκαν να παραχωρήσουν ένα μέρος της κυριαρχίας τους σε μια υπερεθνική οντότητα, που οι αποφάσεις της θα λαμβάνονταν από τα διά κοινής συμφωνίας συγκροτημένα όργανά της. Η Κοινότητα αυτή θα αποτελούσε την απαρχή μιας γενικότερης οικονομικής ενοποίησης των κρατών μελών της και, το σπουδαιότερο, θα αποτελούσε, σύμφωνα με τη θέληση των ιδρυτών της, τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας. Έξι ευρωπαϊκά κράτη ανέλαβαν την πρωτοπορία αυτού του ιστορικού εγχειρήματος: η Γαλλία, η τότε Δυτική Γερμανία, η Ιταλία, η Ολλανδία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο. Έκτοτε, η 9η Μαΐου εορτάζεται ως η ημέρα γέννησης αυτού που σήμερα ονομάζουμε Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.).
Με τη δημιουργία της Ε.Ε. ξεπεράσαμε αυτά που μας χωρίζουν προκειμένου να δημιουργήσουμε κάτι που να μας ενώνει, μια κοινότητα κοινών αξιών αλλά και συμφερόντων, οικονομικής αλλά και πολιτικής αλληλεξάρτησης. Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα που φέρει μαζί του το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης: μαζί ξεπερνούμε τις ιστορικές σε πολλές περιπτώσεις διαφορές μας, προκειμένου να οικοδομηθεί η ειρήνη.
Είναι δυστυχώς αλήθεια ότι πολλές φορές οι απλοί άνθρωποι στην Ευρώπη αδυνατούν να κατανοήσουν την Ε.Ε., τον τρόπο λειτουργίας της, τα οφέλη που έχουν στην καθημερινότητά τους λόγω ακριβώς των δικαιωμάτων που τους παρέχει η ιδιότητα του Ευρωπαίου Πολίτη. Εξισώνουν την Ε.Ε. με τους απρόσωπους, βαριά γραφειοκρατικούς θεσμούς των Βρυξελλών, οι οποίοι απέχουν πολύ από την καθημερινή τους ζωή.
Την ίδια ώρα είναι σημαντικό να τονιστεί πως δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι ο σημερινός τρόπος ζωής μας θα διαρκέσει για πάντα. Δεν είναι, ως εκ τούτου, σοφό να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή σε αυτό που έχουμε σήμερα, την Ε.Ε. Φυσικά υπάρχει και θα πρέπει να το διευκρινίσουμε: η άλλη επιλογή αντί της Ε.Ε. είναι η επανεθνικοποίηση των ευρωπαϊκών πολιτικών, η αναστροφή της πολιτικής ενοποίησης και οικονομικής ολοκλήρωσης, η επαναφορά στα κλειστά σύνορα των μεμονωμένων εθνικών κρατών. Και αυτό μετά ιστορικής γνώσης και βεβαιότητας θα οδηγήσει εκ νέου την ευρωπαϊκή ήπειρο σε δύσκολες ατραπούς, εθνικιστικές εξάρσεις και εν τέλει σε ατέρμονες και αυτοκαταστροφικές πολεμικές συρράξεις. Η ιστορία πρέπει να διδάσκει. Και αν μπορεί να μάθουμε κάτι από τις τραγικές στιγμές της ιστορίας μας, το όφελος τότε είναι πώς μπορούμε να αποτρέψουμε την επανάληψή της.
Εν κατακλείδι, δύο λόγια για τον ρόλο της δικής μας χώρας στην Ε.Ε. Συμπληρώθηκαν πριν λίγες μέρες δεκαεπτά χρόνια συμμετοχής της Κύπρου ως πλήρες μέλος της Ένωσης. Έχω την ισχυρή άποψη, γνωρίζοντας πολύ καλά τον θεσμικό τρόπο λειτουργίας της Ε.Ε. εκ των έσω, έχοντας υπηρετήσει ως ανώτερος διπλωμάτης στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στην Ε.Ε. για πέντε χρόνια αλλά και ως ο επικεφαλής τα τελευταία έξι χρόνια του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, ότι δεν έχουμε καταφέρει μέχρι στιγμής να αδράξουμε πλήρως τις ευκαιρίες που μας δίνει η ιδιότητα του πλήρους μέλους της Ε.Ε. Το άλυτο εθνικό μας πρόβλημα αποτελεί βεβαίως μια σημαντική παράμετρο γι’ αυτή μας την αδυναμία, αλλά δεν θα πρέπει να αποτελεί το άλλοθι για την πολλές φορές θεσμική αδράνεια, διαχρονικά, των κυβερνήσεων μας. Αντιθέτως, πιστεύω ακράδαντα ότι λόγω ακριβώς και της σημαντικής αυτής παραμέτρου, της συνεχιζόμενης τουρκικής στρατιωτικής κατοχής, η Κύπρος οφείλει να βρίσκεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας. Να συμμετέχει ενεργά και εποικοδομητικά σε κάθε πολιτική πρωτοβουλία που στοχεύει στη στενότερη συνεργασία των κρατών μελών. Αυτές τις μέρες ξεκινά και επισήμως η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, με την ενεργό συμμετοχή των ευρωπαίων πολιτών και των μελών των εθνικών Κοινοβουλίων. Ελπίζω ειλικρινά ότι θα υπάρξει η απαραίτητη σοβαρότητα από τα νεοεκλεγέντα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων για να συμμετάσχουν εποικοδομητικά και με προτάσεις σε αυτή την πανευρωπαϊκή Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, για το δικό μας μέλλον.
Ο κ. Ανδρέας Κεττής είναι υποψήφιος βουλευτής Αμμοχώστου με το Κίνημα ΑΛΛΑΓΗ ΓΕΝΙΑΣ.
