Πάει καιρός που στο σπίτι μας μας απασχολεί το ζήτημα του ψηφιακού εθισμού. Με μια κόρη στην εφηβεία, με τη σύζυγο εκπαιδευτικό στα σχολεία, και με την αυθόρμητη σύγκριση των μαθητών της στην εικοσαετία που είναι στις τάξεις, αντιλαμβανόμαστε πως κάτι πρέπει να κάνουμε. Άλλωστε ο ψηφιακός εθισμός δεν αφορά μόνο τα παιδιά. Αφορά όλους μας. Και εμείς είμαστε εθισμένοι, και δυστυχώς πολλές φορές και σε άρνηση να το αποδεχτούμε. Ψάχνοντας λίγο βαθύτερα το θέμα, είδαμε τι κάνουν άλλες χώρες, πως η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να το αντιμετωπίσει, αλλά και πως η Αυστραλία έγινε η πρώτη χώρα στον πλανήτη που πήρε, πριν από τρεις εβδομάδες κάποια χειροπιαστά μέτρα. Πως η Αγγλία άλλαξε το ηλιακό όριο για χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ας τα πάρουμε όμως ένα-ένα.
Προσωπικά δεν πιστεύω σε φωτεινούς παντογνώστες. Είναι άλλωστε και το είδος των πολιτικών που απεχθάνομαι. Έκαστος στο είδος του. Εμείς οι πολιτικοί, οφείλουμε να ζητούμε την άποψη των ειδικών για κάθε θέμα. Όχι για να κάνουμε πως συζητάμε και υποκριτικά να κάνουμε πως σημειώνουμε σε μπλοκάκι. Αλλά για να αναζητούμε σε βάθος αυτά που πρέπει να γνωρίζουμε σε κάθε θέμα πριν πάρουμε αποφάσεις και πριν προχωρήσουμε σε δράσεις. Αυτό έκανα και για τον ψηφιακό εθισμό. Διοργάνωσα μια ανοικτή συζήτηση με την αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Κύπρου τη δρα Ειρήνη Καδιανάκη, τον πρόεδρο της Αρχής Εξαρτήσεων Κύπρου και παιδοχειρουργό δρα Χρίστο Μηνά, την ειδική ψυχολόγο δρα Ντόρις Καμαρά και τη λειτουργό του Κλάδου Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, κα Χρυστάλλα Σολομώντος. Τον συντονισμό ανέλαβε η ηθοποιός Ελένη Σιδερά.
Ήταν μια παραγωγική συζήτηση. Ως πρώτο συμπέρασμα κράτησα το εξής. Πως ο ψηφιακός εθισμός είναι πιο «προσβάσιμος», αν υπάρχει αυτός ο όρος, από οποιονδήποτε άλλο εθισμό. Πρώτα-πρώτα όλοι οι νέοι, βλέπουν τα πρότυπά τους, τους γονιούς να είναι με ένα κινητό στο χέρι. Και έχουν και τα ίδια τα παιδιά από μια τουλάχιστον συσκευή στην ιδιοκτησία τους από πολύ νεαρή ηλικία. Κατά δεύτερον, το κάνεις στο σπίτι χωρίς να χρειάζεται να κρύβεσαι, όπως ενδεχομένως χρειάζεται για τα ναρκωτικά, για το κάπνισμα, για το αλκοόλ, για τον τζόγο. Κατά τρίτον, δεν στοιχίζει κάτι, είναι δωρεάν, πλην της αγοράς της συσκευής και των χαμηλών τελών σύνδεσης στο διαδίκτυο. Και τέλος είναι πρώιμος εθισμός, δεν έχουμε ακόμη πλήρη επίγνωση των επιπτώσεών του. Ως δεύτερο συμπέρασμα κράτησα τις πολλαπλές και πολυδιάστατες επιπτώσεις που επιφέρει στην υγεία, ψυχική αλλά όχι μόνο των παιδιών μας. Στα συμπεράσματα επίσης και το τι πρέπει να κάνουμε. Τι οφείλουμε να κάνουμε για να σώσουμε τις επόμενες γενιές.
Χρειάζεται να καταρτίσουμε την εθνική στρατηγική για την προστασία των παιδιών από το διαδίκτυο, που θα πρέπει να περιλαμβάνει τρεις μεγάλους στόχους. Την εκπαίδευση των γονιών για να μπορούν να βάζουν όρια στη χρήση και στην έκθεση των παιδιών στο διαδίκτυο, μέσω εξελιγμένης αλλά απλής πλατφόρμας. Ο δεύτερος στόχος είναι να αυξήσουμε σωστά το ηλικιακό όριο, αλλά κυρίως να βρούμε τον τρόπο, ενδεχομένως μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης για έλεγχο και επιβεβαίωση της ηλικίας. Και ως τρίτο στόχο θα πρέπει να έχει την ενιαία αντιμετώπιση των επιπτώσεων, αλλά και πως η πρόληψη θα επικρατήσει σε ένα μικρό βάθος χρόνου. Σημαντική και η συνεργασία μεταξύ του σπιτιού και του σχολείου. Επίσης δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Ας ζητήσουμε από την Ελλάδα να μας δανείσει τη δική της στρατηγική που παρουσιάστηκε μόλις τον περασμένο Δεκέμβρη και ας την προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα. Η προσπάθεια ενιαίας αντιμετώπισης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι επίσης πολύ νωπή, αλλά έχει ξεκινήσει να ξετυλίγεται και είναι πολύ ενθαρρυντικό πως η Κύπρος έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Προς το παρόν επικεντρώνεται στο πώς θα γίνεται η επιβεβαίωση των στοιχείων των ανήλικων χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που είναι απαραίτητο στοιχείο στην αντιμετώπιση.
Αυτόν τον αθόρυβο εθισμό θα πρέπει να τον εκτιμήσουμε και να τον αντιμετωπίσουμε. Διαφορετικά θα έχουμε σε λίγα χρόνια γενιές νέων που θα χάνονται στις οθόνες των κινητών τους, που η έλλειψη συγκέντρωσης δεν θα είναι η εξαίρεση μα ο κανόνας και που τα στοιχεία αντικοινωνικής συμπεριφοράς θα μας κατακλύσουν. Επίσης, ας ξεκινήσουμε όλοι από τους εαυτούς μας. Ας βρούμε στις ρυθμίσεις τον χρόνο χρήσης και το πώς βάζουμε όρια στη χρήση. Θα μας βοηθήσει και εμάς και τα παιδιά μας.
*Ο Δημήτρης Μ. Δημητρίου είναι βουλευτής Λευκωσίας με τον Δημοκρατικό Συναγερμό, πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών.
