ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Πολιτική και οικονομία σε διάσταση

Του ΠΑΝΟΥ ΛΟΪΖΟΥ ΠΑΡΡΑ

Την ώρα που ο Νίκος Αναστασιάδης θεωρεί ότι πολιτεύεται μόνος του στο Κυπριακό, δουλεύοντας τους πάντες, ο Αβέρωφ Νεοφύτου μεταμορφώνεται πότε σε φιλελεύθερο, πότε σε συντηρητικό, και ο Πρόδρομος Προδρόμου σκίζει εκπαιδευτικά συγγράμματα, η κυπριακή κοινωνία φαίνεται να έχει άλλες προτεραιότητες. Μάλιστα, οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές θόλωσαν ακόμα περισσότερο τα νερά ως προς τα κριτήρια του εκλογικού σώματος. Ενώ για δεκαετίες το πρώτο κριτήριο ήταν η επίλυση του Κυπριακού, η δαιμονοποίηση που επιχειρεί η κυβέρνηση ΔΗΣΥ-Αναστασιάδη από το 2017 και εντεύθεν, μοιάζει με ταφόπλακα της όποιας ελπίδας για ειρηνική συμβίωση.

Βλέποντας λίγο τους δείκτες που συνθέτουν την οικονομική κατάσταση στη χώρα σήμερα, σε συνδυασμό βεβαίως με τις επιπτώσεις από την πανδημία, φαίνεται ότι η αγωνία για τα προς το ζην απασχολεί καθημερινώς ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Η σταδιακή κατάργηση των επιδομάτων για τον Covid-19, θα δυσκολέψει περαιτέρω την κατάσταση. Η ανεργία μειώθηκε τον Ιούλιο, πέφτοντας στο χαμηλότερο σημείο από το 2009 (5,2%), όμως είναι χρήσιμο να επισημανθεί η μείωση 1% του εργατικού δυναμικού για το β΄ τρίμηνο, που έπεσε σε επίπεδα κάτω από αυτά του 2019. Πέραν της επιρροής της εποχικότητας, το β΄ τρίμηνο η ανεργία ήταν στο 8,4%, δηλαδή σε απόλυτους αριθμούς στα 39.224 άτομα.

Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης 2020, το 21,3% του πληθυσμού βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (Δείκτης AROPE). Παρόλο που μειώθηκε αισθητά από το 2015, όπου τότε ήταν στο αποκορύφωμά του με 28,9%, εντούτοις 188.000 άτομα διαβιούν ακόμα σε νοικοκυριά με εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας. Ομοίως, το ποσοστό του πληθυσμού που βρισκόταν σε σοβαρή υλική στέρηση, ήταν στο 8,3% σε σχέση με το 9,1% του 2019.

Αν και οι απόψεις των οικονομολόγων για το προσωρινό ή όχι της εξέλιξης του πληθωρισμού διεθνώς διίστανται, στην παρούσα φάση η αύξηση των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος είναι δραματική. Χάρη στην εκτίναξη της τιμής των καυσίμων και του κόστους μεταφοράς, τους τελευταίους 12 μήνες έχει παρατηρηθεί περίπου 35% αύξηση του οικιακού ρεύματος. Η ακρίβεια όμως είναι γενικότερη. Το κόστος στέγασης, ύδρευσης και ηλεκτρισμού έχει αυξηθεί κατά 7% από την αρχή του έτους, ενώ συγκεκριμένα τα ενοίκια κατά 1,5% για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021 σε σύγκριση με την αντίστοιχη του 2020. Φυσικά, μιλάμε για μέσες μετρήσεις, καθώς σε Λευκωσία αλλά κυρίως Λεμεσό, έχουν παρατηρηθεί ανανεώσεις συμβολαίων με αυξήσεις πέραν του 20%. Όσον αφορά τα καύσιμα, σήμερα επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό με επιπλέον 11%, ενώ οι τιμές των τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών, έχουν ξεπεράσει τους τελευταίους 8 μήνες το 10%.

Όλες οι πιο πάνω αυξήσεις ήρθαν σε μια περίοδο που χιλιάδες κόσμος ήταν στο ανεργιακό ή στο πρόγραμμα επιδότησης μισθοδοσίας λόγω πανδημίας. Κατά παράδοξο τρόπο όμως, η μείωση του εργατικού δυναμικού αντανακλάται κυρίως σε ανειδίκευτους εργάτες. Στις κατασκευές, τον τουρισμό και σ’ όλα τα χειρωνακτικά επαγγέλματα, διαμαρτύρονται ότι οι ξένοι εργάτες έχουν φύγει από το νησί λόγω πανδημίας και δεν μπορούν να βρουν προσωπικό. Αυτό, βεβαίως, πιέζει τα μεροκάματα προς τα πάνω, έστω και ετεροχρονισμένα, που με τη σειρά τους όμως πιέζουν εκ νέου τις τιμές παραγωγού και μπαίνουμε σιγά-σιγά σε έναν φαύλο κύκλο. Ενδεικτικά, ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία αυξήθηκε τους τελευταίους 12 μήνες κατά 11%, χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι πρόκειται για αυξήσεις που οφείλονται στις πιέσεις των ημερομισθίων. Παράλληλα, ο Δείκτης Τιμών Κατασκευαστικών υλικών κατέγραψε τον Ιούλιο ετήσια αύξηση 13,63%.

Η συνεχής αύξηση των τιμών επιφέρει μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, καθώς στους περισσότερους κλάδους και κυρίως στους τομείς των υπηρεσιών που κυριαρχούν στην Κύπρο, δεν έχει επέλθει καμία σημαντική αύξηση στους μισθούς. Συνήθως η προσαρμογή των εισοδημάτων γίνεται με μεγάλη χρονοκαθυστέρηση. Κι ενώ για την κυβέρνηση είχε γίνει προεκλογικά λόγος για μέτρα προσέλκυσης επενδύσεων, εν τέλει έγινε σημαία το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων που είχε στραφεί μόνο στις κατασκευές και που αδυνατούν να δώσουν βιώσιμες θέσεις εργασίας. Κανένας άλλος κλάδος δεν ευεργετήθηκε, ούτε διαφαίνεται να υπάρχει ολοκληρωμένη στρατηγική ενίσχυσης άλλων κλάδων που με τον πληθωρισμό καταγράφουν πρόσθετες απώλειες ανταγωνιστικότητας. Στον τουρισμό δεν γίνονται νέες επενδύσεις, πολλά καταλύματα εγκαταλείφθηκαν λόγω πανδημίας και οι ζημιές ενδεχομένως να είναι μη αντιστρέψιμες.

Η αρνητική συγκυρία για τη χώρα καταγράφεται και σε έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύτηκε προσφάτως από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Για το 50% των Κυπρίων απαιτούνται μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ το 43% ζητάει μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας. Για τον μέσο Ευρωπαίο όμως, τα ζητήματα αυτά έρχονται δεύτερο και τρίτο σε προτεραιότητα (32% και 31% αντίστοιχα), καθώς πρώτο είναι η κλιματική αλλαγή με 43%. Συζητώντας συχνά για την απαξίωση της πολιτικής, όταν οι πολίτες διαπιστώνουν ότι η πολιτική δεν μπορεί να αποτελέσει το μέσο βελτίωσης της ποιότητας ζωής τους, ή ότι οι πολιτικοί έχουν άλλες προτεραιότητες, είναι φυσικό επόμενο να απέχουν. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο η αναβολή των δημοτικών εκλογών δεν προκαλεί ισχυρές αντιδράσεις, αφού για τον μέσο πολίτη που δεν ελπίζει σε τίποτα και κανέναν, μεταφράζεται σε μια αγγαρεία λιγότερη.

Ο κ. Πάνος Λοΐζου Παρράς είναι οικονομολόγος.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Προσωπικότητες στην ''Κ'': Τελευταία Ενημέρωση

X