ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Φως ελπίδας από το Ανώτατο Δικαστήριο

Του Ανδρέα Ανδρέου

Του Ανδρέα Ανδρέου

Ποτέ δεν κρύφτηκα πίσω από το δάκτυλό μου για οτιδήποτε και φυσικά όχι για την αποστροφή που τρέφω για τη συνεχιζόμενη εφαρμογή του περί Ενοικιοστασίου Νόμου, όπως αυτός διαμορφώθηκε από το 1975 μέχρι σήμερα. Δεν αντιλέγω, όταν εφαρμόστηκε το 1975 ήταν αναγκαίος, επειδή έθετε όρια στην πολλές φορές απάνθρωπη εκμετάλλευση που δημιουργεί μια έκρυθμη κατάσταση, όπως αυτή των τραγικών γεγονότων που ακολούθησαν την τουρκική εισβολή.

Το ξεσπίτωμα τόσων χιλιάδων προσφύγων και η φυγή τους προς τις ελεύθερες περιοχές, σε οικονομικούς όρους, αύξησε τη ζήτηση στέγασης (οικιστικής και επαγγελματικής) σε μια πιο μικρή επικράτεια με μικρότερη προσφορά, οπότε αν δεν υπήρχε ο έλεγχος του ενοικιοστασίου, τα ενοίκια θα ανέβαιναν στον Θεό. Με στρατιωτικούς όρους, είμαστε ακόμη σε έκρυθμη κατάσταση και σε συνθήκες πολέμου. Με πολιτικούς όρους, είμαστε συγγενικά όντα των στρουθοκαμήλων. Με οικονομικούς, όμως, όρους, δεν υπήρξε καμία κυβέρνηση έκτοτε που να μη μιλήσει για οικονομικό θαύμα. Κάποιοι το πίστευαν και το εννοούσαν, άλλοι δεν το πίστευαν αλλά πάλι το εννοούσαν, άλλοι το πίστευαν, αλλά δεν το εννοούσαν και είναι και αυτοί που ούτε το πίστευαν, ούτε το εννοούσαν, αλλά πάλι μιλούσαν γι’ αυτό. Σχεδόν όλοι μέχρι σήμερα πιστεύαμε πως στην τελική του προέκταση, ο «Νόμος του Ενοικιοστασίου» έλεγε πως όταν ένα κτήριο ή υποστατικό που βρισκόταν εντός ελεγχόμενης από το Νόμο περιοχή είχε ολοκληρωθεί κατασκευαστικώς μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 1999, τότε ενέπιπτε κάτω από τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας.

Συνεπώς, μια ενοικίαση ενός τέτοιου υποστατικού, μετά τη λήξη της πρώτης συμβατικής περιόδου που καθόριζε το ενοικιαστήριο συμβόλαιο, μετατρεπόταν αυτόματα σε θέσμια ενοικίαση και τύγχανε της πλήρους προστασίας του νόμου (π.χ. δυσκολία έξωσης ενοικιαστή, ρυθμισμένες αυξήσεις ενοικίων κλπ) και πως για οποιεσδήποτε διαφορές μεταξύ των μερών αρμοδιότητα εξέτασης είχε το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων. Δεν θα επαναλάβω σήμερα το συνονθύλευμα της εκμετάλλευσης που γινόταν και γίνεται από τους πλείστους ενοικιαστές εναντίον των ιδιοκτητών, γεγονός που οδήγησε διαχρονικά στην άθλια και τριτοκοσμική εικόνα που έχει η αγορά των ακινήτων και δη στις περισσότερες εμπορικές περιοχές ανά την Κύπρο, καθώς και στις πλείστες οικιστικές περιοχές που αναπτύχθηκαν πριν το 2000. Το Ανώτατο Δικαστήριο σε απόφαση του την 1η Ιουνίου 2020 στην Πολιτική Έφεση αρ. 30/ 2019 (Φυσεντζίδης VsK& CSnookerandPool Entertainment) ήλθε και ανέτρεψε το στάτους κβο. Χωρίς να μπαίνω στην καθαρή νομική ερμηνεία της απόφασης, ξεκαθάρισε πως ένα υποστατικό για να καλύπτεται από τον Νόμο του Ενοικιοστασίου δεν αρκεί να έχει ολοκληρωθεί κατασκευαστικώς μέχρι τον Δεκέμβριο του 1999 και να είναι εντός ελεγχόμενης περιοχής.

Αποτελεί ταυτόχρονη προϋπόθεση να προσφερόταν για ενοικίαση ή να ήταν ενοικιασμένο πριν ή κατά την 31η Δεκεμβρίου 1999. Αν δηλαδή ένα κατάστημα, ένα γραφείο, ένα σπίτι κλπ ήταν μεν κατασκευασμένο πριν την 31η Δεκεμβρίου 1999 και βρίσκεται εντός ελεγχόμενης περιοχής, αλλά ποτέ του δεν ενοικιάστηκε ή προσφέρθηκε για ενοίκιο πριν από την 31η Δεκεμβρίου 1999 ή αν το χρησιμοποιούσε ο ιδιοκτήτης για δική του χρήση, τότε αυτό το υποστατικό δεν καλύπτεται από τις πρόνοιες του Ενοικιοστασίου. Συνεπώς αν μια τέτοια μονάδα ενοικιάστηκε μετά την 31η Δεκεμβρίου 1999, ο ενοικιαστής δεν μπορεί να έχει την κάλυψη του Νόμου περί Ενοικιοστασίου και πλήρη αρμοδιότητα επίλυσης διαφορών μεταξύ ιδιοκτήτη και ενοικιαστή έχει το αρμόδιο Επαρχιακό Δικαστήριο και όχι το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων. Αν το καλοσκεφτείτε είναι απόλυτα λογικό. Αν μια μονάδα δεν ενοικιάστηκε ποτέ της, ποιον προσπαθεί να προστατεύσει η νομοθεσία σήμερα; Μήπως τον όποιον καουμπόι ενοικιαστή που προσπαθεί να εκμεταλλευθεί παραθυράκια για δικό του όφελος; Δεν τιμωρεί τον ιδιοκτήτη και το ακίνητο σχεδόν εσαεί; Εγώ το 1975 ήμουν τριών χρονών. Ο καταστηματάρχης του τότε είναι μάλλον σε άλλη διάσταση εδώ και καιρό.

Αν με ρωτάτε, ο Νόμος του Ενοικιοστασίου έπρεπε να τερματίζει την προστασία του μέχρι το 2000 και όχι να ισχύει ακόμα. Αυτή η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου αλλάζει το σκηνικό της κτηματαγοράς σε μεγάλο βαθμό. Εγώ προσθέτω: προς το καλύτερο. Φτάνει να μπορεί να αποδείξει ο ιδιοκτήτης πως είτε πριν την 1η Ιανουαρίου 2000 το κατείχε ο ίδιος ή δεν το είχε ενοικιασμένο ούτε προς ενοικίαση. Άρα όσοι ενοικιαστές κρύβονται πίσω από την προστασία ενός νόμου που δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωση τους, καλό είναι να αρχίσουν να σέβονται τον ιδιοκτήτη του ακινήτου που ενοικιάζουν, αλλιώς είναι πολύ πιθανόν να διαταχθούν σε έξωση και παράδοση κατοχής. Οι συνέπειες της απόφασης αυτής συνοψίζονται στον εξορθολογισμό των ενοικίων σε μεγάλο βαθμό (όχι όμως απόλυτο), στην ενθάρρυνση των επενδύσεων τόσο σε εξαγορές όσο και σε αναβαθμίσεις κτηρίων, στην αισθητή μείωση του σκεπτικισμού του τι συνεπάγεται το «να ενοικιάσεις σε Κύπριο», στη μείωση των απαιτήσεων σε «αέρα», όταν οι οικονομικές συνθήκες επιτρέπουν τέτοια φαινόμενα, στις πιο ψαγμένες επενδυτικά επιχειρηματικές κινήσεις στον τομέα της εστίασης και του λιανικού εμπορίου, στην ελάφρυνση των αγκυλώσεων στον καθορισμό των αγοραίων αξιών των ακινήτων, για να αναφέρω μερικές σημαντικές.

Αν η Βουλή θεωρήσει πως θα μπορέσει να ακυρώσει τις συνέπειες αυτής της απόφασης με επέκταση της χρονικής κάλυψης του Νόμου, τότε ας σκεφτούν διπλά και τριπλά. Τα θετικά που αναλύθηκαν πιο πάνω θα αποκτήσουν αρνητικό πρόσημο και ταυτόχρονο πολλαπλασιαστή. Οι ζημιές στη χώρα θα είναι τεράστιες και μη αναστρέψιμες. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο κανένας επενδυτής δεν θα ενδιαφερθεί να επενδύσει στη χώρα μας ξανά και θα στερήσουν από την οικονομία μας το αναγκαίο οξυγόνο από το να ανανεώνει συνεχώς το κτηριακό της στοκ. Ο κύκλος ανάπτυξης θα καταστεί πολύ πιο αργός, αφού για ανάκτηση κενής κατοχής και ανοικοδόμησης θα απαιτούνται χρόνια δικαστικών διαμαχών με αμφίβολο αποτέλεσμα και άρα υψηλό ρίσκο σε βαθμό εγκατάλειψης της όποιας προσπάθειας εξαρχής. Το Ανώτατο Δικαστήριο έδειξε τον δρόμο, βάζοντας αρκετά πράγματα στη σωστή τους θέση. Ας κάνουμε αυτό τον δρόμο την αρχή μιας νέας κατάστασης, η οποία μόνο θετικά μπορεί να φέρει στον τόπο μας

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Ανδρέα Ανδρέου

Ανδρέας Ανδρέου: Τελευταία Ενημέρωση